ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΣ ΤΖΟΥΦΗ ΣΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΕΝΘΕΤΟΥ “ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ” –  Κορυφαία προτεραιότητα η ενίσχυση της Ειδικής Εκπαίδευσης και Αγωγής

{ad]

Επί μακρόν, η ΕΑΕ μαστιζόταν από την υποστελέχωση και την έλλειψη δομών, ενώ παρέμεινε προσκολλημένη σε απαρχαιωμένες αντιλήψεις, παραγνωρίζοντας τις σύγχρονες διεπιστημονικές προσεγγίσεις. Ως αποτέλεσμα, ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών με αναπηρία στερείται βασικά αγαθά, δεν εντάσσεται ποτέ στις εκπαιδευτικές δομές και παραμένει κλεισμένο στο σπίτι. Σήμερα, βρισκόμαστε στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης πολιτικών με στόχο την αντιστροφή της συγκεκριμένης πραγματικότητας, συνυπολογίζοντας πως η παγκόσμια καταγεγραμμένη επιδημία των διαταραχών του αυτιστικού φάσματος, απαιτεί εξειδικευμένες υπηρεσίες και πρώιμη παρέμβαση στην προσχολική αλλά και σε όλη τη διάρκεια της σχολικής ηλικίας.

 

Κυρία Τζούφη, η Συντακτική Ομάδα του Ένθετου «Παιδεία και Κοινωνία» σας εύχεται ολόψυχα κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο σας στο υπουργείο Παιδείας. Μια από τις σημαντικές αρμοδιότητες που έχετε αναλάβει αφορά τα θέματα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Πρόσφατα μάλιστα είχατε σχετική συνάντηση με εκπροσώπους του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής (ΠΕΣΕΑ), όπου η έμφαση δόθηκε στα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών με ειδικές ανάγκες και αναπηρίες. Μπορείτε να περιγράψετε την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο χώρο αυτόν μετά από σχεδόν μια δεκαετία μνημονιακών πολιτικών;
Σας ευχαριστώ θερμά και ελπίζω να ανταποκριθώ στις πολύ μεγάλες ανάγκες που αντιμετωπίζει συνολικά η εκπαίδευση στη χώρα μας. Οι ανάγκες αυτές μεγεθύνθηκαν κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, με τα προγράμματα λιτότητας και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές να επιφέρουν βαρύτατο πλήγμα στη πλατιά κοινωνική πλειοψηφία.
Θεμελιώδεις ανάγκες και δικαιώματα όπως η πρόσβαση στη Δημόσια Παιδεία και την Υγεία τέθηκαν σε αμφισβήτηση και οι κοινωνικές ομάδες που ανέκαθεν χαρακτηρίζονταν από μεγαλύτερη ευαλωτότητα οδηγήθηκαν στο περιθώριο. Παιδιά, νέοι άνθρωποι με ειδικές μαθησιακές ανάγκες και οι οικογένειές τους κλήθηκαν να επιβιώσουν σε ένα τοπίο που συστηματικά ανατροφοδοτούσε την κοινωνική ανισότητα.
Κατά τη διάρκεια των μνημονιακών χρόνων, οι λειτουργοί της Ειδικής Εκπαίδευσης και Αγωγής (ΕΑΕ) αποτέλεσαν τους στυλοβάτες της, καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες και επιδεικνύοντας εξαιρετική διάθεση προσφοράς. Ωστόσο, ο κεντρικός σχεδιασμός της Πολιτείας αδυνατούσε να επιλύσει επιτακτικά καθημερινά εκπαιδευτικά προβλήματα και ανάγκες των παιδιών με αναπηρία και των οικογενειών τους.
Επί μακρόν, η ΕΑΕ μαστιζόταν από την υποστελέχωση και την έλλειψη δομών, ενώ παρέμεινε προσκολλημένη σε απαρχαιωμένες αντιλήψεις, παραγνωρίζοντας τις σύγχρονες διεπιστημονικές προσεγγίσεις. Ως αποτέλεσμα, ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών με αναπηρία στερείται βασικά αγαθά, δεν εντάσσεται ποτέ στις εκπαιδευτικές δομές και παραμένει κλεισμένο στο σπίτι.
Σήμερα, βρισκόμαστε στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης πολιτικών με στόχο την αντιστροφή της συγκεκριμένης πραγματικότητας, συνυπολογίζοντας πως η παγκόσμια καταγεγραμμένη επιδημία των διαταραχών του αυτιστικού φάσματος, απαιτεί εξειδικευμένες υπηρεσίες και πρώιμη παρέμβαση στην προσχολική αλλά και σε όλη τη διάρκεια της σχολικής ηλικίας.
Ποια είναι τα άμεσα μέτρα και ποιοι οι μεσοπρόθεσμοι σχεδιασμοί του Υπουργείου Παιδείας στον τομέα της Ειδικής Αγωγής; Μπορούμε να αναφερόμαστε σε μια στρατηγική σε αυτό τον τομέα;
Η υποστήριξη και η ενίσχυση της ΕΑΕ αποτελεί μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες του Υπουργείου Παιδείας και της Κυβέρνησης συνολικά. Η καταπολέμηση των διακρίσεων και η ανάπτυξη του σεβασμού της διαφορετικότητας στον χώρο της Εκπαίδευσης, συνιστά συστατικό στοιχείο ενός σύγχρονου δημοκρατικού, δημόσιου σχολείου ποιότητας, ισότητας και ισοτιμίας στην πρόσβαση. Έτσι, προχωρήσαμε στην εφαρμογή σειράς παρεμβάσεων και νομοθετικών πρωτοβουλιών με προσανατολισμό την ένταξη των παιδιών με αναπηρία.
Ειδικότερα, η λειτουργία των Τμημάτων ένταξης αναβαθμίστηκε, ενώ μετά από 8 χρόνια πολιτικών λιτότητας, ιδρύθηκαν 36 σχολικές μονάδες ΕΑΕ και 531 Τμήματα Ένταξης στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Παράλληλα εκδόθηκε Υπουργική Απόφαση που προβλέπει το περιεχόμενο και τη μεθοδολογία των προγραμμάτων συνεκπαίδευσης.
Στο ίδιο μήκος κύματος, καταστήσαμε υποχρεωτικό το εξάωρο πρόγραμμα των Ειδικών Νηπιαγωγείων και Δημοτικών Σχολείων, παρέχοντας τη δυνατότητα λειτουργίας Ολοήμερου Προγράμματος. Επίσης θεσπίστηκε το νέο Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο–Λύκειο και ιδρύθηκαν 18 μονάδες, ενώ καθορίστηκε με σαφήνεια ο αριθμός μαθητών ανά τμήμα, από 4 έως 7.
Αναγνωρίζοντας ότι οι ανάγκες είναι πολλές, ιδιαίτερα για παράλληλη στήριξη των παιδιών που παρουσιάζουν διαταραχές του αυτιστικού φάσματος, το Υπουργείο ενέκρινε πάνω από 6.000 παράλληλες στηρίξεις μαθητών, από τις οποίες έχουν καλυφθεί οι περίπου ο μισές, με την πρόσληψη 3.000 εκπαιδευτικών. Επιπλέον, προσελήφθησαν 630 αναπληρωτές Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού για τη στελέχωση των ΚΕΔΔΥ και ΕΔΕΑΥ, συμβάλλοντας στην επίσπευση των διαδικασιών για την έκδοση γνωματεύσεων.
Προωθείται για ψήφιση το τελευταίο διάστημα ένα σχέδιο νόμου για την αναδιοργάνωση των υποστηρικτικών δομών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Πρόκειται να αλλάξει κάτι με αυτό το σχέδιο στον τομέα της Ειδικής Αγωγής;
Με το σχέδιο νόμου που βρίσκεται υπό επεξεργασία θεσμοθετούνται νέες υποστηρικτικές δομές εκπαίδευσης, σε επίπεδο εκπαιδευτικής περιφέρειας (ΠΕΚΕΣ) και εκπαιδευτικών διευθύνσεων (ΚΕΣΥ και ΚΕΑ), αντικαθιστώντας την δράση μονοπρόσωπων θεσμών με τη συλλογικότητα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση.
Καθιερώνεται η αυτοαξιολόγηση μέσω του συλλογικού προγραμματισμού και της ανατροφοδοτικής αποτίμησης του έργου της σχολικής μονάδας από τους ίδιους τους συλλόγους διδασκόντων και καταργείται το θεσμικό πλαίσιο της ατομικής και τιμωρητικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών που ίσχυε μέχρι σήμερα.
Η Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ενισχύεται σημαντικά, καθώς σε κάθε ΠΕΚΕΣ προβλέπεται θέση Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου για την Ειδική Αγωγή και Ενταξιακή Εκπαίδευση, δηλαδή αυξάνονται οι θέσεις από 16 σε 20 και πλέον, δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν και τα μέλη του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού με παιδαγωγική επάρκεια.
Η νέα δομή, το Κέντρο Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥ) ενισχύεται σημαντικά σε σχέση με την υπάρχουσα δομή, το ΚΕΔΔΥ, καθώς διευρύνεται ο ρόλος του και αποκτά ρόλο πραγματικής υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου. Διατηρεί στο ακέραιο όλες τις αρμοδιότητες που είχε ως ΚΕΔΔΥ για την έκδοση γνωματεύσεων, καθορίζονται πρωτόκολλα συνεργασίας μεταξύ σχολείων και ΚΕΣΥ, ενώ ιδρύονται και 9 επιπλέον δομές.
Ταυτόχρονα, αυξάνονται θεαματικά οι προβλεπόμενες οργανικές θέσεις, από 615 σε 1.067, μεταξύ των οποίων και 140 θέσεις εκπαιδευτικών με εξειδίκευση τη συμβουλευτική στον επαγγελματικό προσανατολισμό.
Ειδικότερα στον τομέα του έμψυχου δυναμικού, θεωρείτε ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα διαθέτει επαρκές και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που προβάλλει η ελληνική κοινωνία στα ζητήματα της εκπαίδευσης των παιδιών με ειδικές ανάγκες και αναπηρίες; Ποιες οι προτεραιότητες και ποια μέτρα σκέπτεστε να προωθήσετε σε αυτό τον τομέα;
Η αλήθεια είναι πως οι ελλείψεις είναι σημαντικές και απέχουμε αρκετά από την στελεχιακή πληρότητα. Ωστόσο, κατά το έτος 2014-15 προχωρήσαμε σε 6.300 προσλήψεις, ενώ για το 2017-18 ο αριθμός ξεπερνά τις 11.000. Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η καθιέρωση άσκησης καθηκόντων ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, ενώ με σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις ορίζεται το καθηκοντολόγιο των σχολικών νοσηλευτών και του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως οι θεσμοί αναγνώρισαν για πρώτη φορά και εγγράφως, την αναγκαιότητα για μόνιμες προσλήψεις στην Παιδεία. Έτσι μετά το πέρας της 4ης Αξιολόγησης, θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε τον ακριβή αριθμό. Ιδιαίτερη μέριμνα αναμένεται να ληφθεί και για την περαιτέρω κάλυψη των αναγκών σε προσωπικό της ΕΑΕ. Τα θετικά βήματα που έχουν γίνει, αποτυπώνονται και στην πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, επισημαίνοντας τη βελτίωση της πραγματικότητας στην εκπαίδευση συνολικά, όσο και στην ΕΑΕ.
Παρά τις δυσκολίες και τις ελλείψεις, θεωρώ πως το κυβερνητικό έργο δίνει δείγματα γραφής, τα οποία μας επιτρέπουν να αντικρίζουμε με αξιοπρέπεια τους μαθητές, τους γονείς και τους λειτουργούς. Η συνέργειες όλων μας είναι επιτακτικές για την επίλυση των κρίσιμων αυτών ζητημάτων.
Ας μετακινηθούμε τώρα στο άλλο μεγάλο πεδίο που έχετε στην αρμοδιότητά σας, τα διεθνή και ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά θέματα καθώς και τα θέματα παιδείας ομογενών και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Καταρχάς, γίνεται συχνά λόγος για ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική και για ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση. Τι σημαίνουν αυτά, πρακτικά, για την ελληνική κοινωνία, για τη νέα γενιά;
Η ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική, από τις απαρχές της μέχρι σήμερα, ακολούθησε σχετικά αργούς ρυθμούς σε σχέση με άλλους τομείς όπως ο οικονομικός ή αγροτικός. Ο ευαίσθητος και ιδιαίτερα επιδεκτικός σε ιδεολογικές φορτίσεις χαρακτήρας της παιδείας αντανακλά με ευκρίνεια και πολλές φορές με σφοδρότητα τις αντιθέσεις που υφίστανται τόσο εντός της εκπαιδευτικής κοινότητας, όσο και του κοινωνικού συνόλου μιας χώρας, ενώ πολλές φορές αντικατοπτρίζει και τις διαφορετικές επιδιώξεις των κρατών-μελών της Ένωσης.
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι εξελίξεις δρομολογούνται με εντατικότερους ρυθμούς και η κοινή ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα το οποίο συναρτάται από το γενικότερο πλαίσιο εφαρμογής. Στην παρούσα συγκυρία, η συγκρότηση του Ενιαίου Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης & Έρευνας τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δημιουργεί αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και καλύτερες προϋποθέσεις αξιοποίησης του επιστημονικού δυναμικού, ενώ διευκολύνει την εξωστρεφή δραστηριότητα και την καινοτομία.
Σε ότι μας αφορά, βασικός στόχος αποτελεί η αξιοποίηση και η μεγέθυνση των δυνατοτήτων των Πανεπιστημίων και των Ερευνητικών Κέντρων της χώρας, τα οποία συρρικνώθηκαν δραματικά από την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση κατά τη διάρκεια των σκληρών μνημονιακών χρόνων. Τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα καλούνται να παίξουν το ρόλο των «εμβρυουλκών» για την έξοδο της χώρας μας απο την επιτροπεία, προς ένα νέο αναπτυξιακό παραγωγικό πρότυπο με έντονο κοινωνικό αποτύπωμα.
Επιπρόσθετα, επιδιώκουμε να αναχαιτίσουμε τη μαζική μετανάστευση των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό (brain drain) ή την αδρανοποίηση τους σε αλλότριες δραστηριότητες, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις αξιοποίησής τους ή και επανόδου στη χώρα μας, μέσα από ενίσχυση του χώρου της έρευνας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με πόρους, προγράμματα ως γέφυρες επικοινωνίας, ουσιαστική αναδιάρθρωση και διασύνδεση με την ενεργό παραγωγική δραστηριότητα και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
Ωστόσο, υπάρχει και η νέα γενιά της διασποράς, τα ελληνόπουλα που ζουν με τους εργαζόμενους γονείς τους σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ακόμη και σε άλλες ηπείρους. Υπάρχει πρόνοια για μια ουσιαστική συμμετοχή αυτών των παιδιών στην ελληνική παιδεία και τον πολιτισμό;
Οι σύγχρονες μεταναστευτικές τάσεις οδήγησαν έναν σημαντικό αριθμό οικογενειών με παιδιά σε χώρες του εξωτερικού και θωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό τα ελληνόπουλα του εξωτερικού να συνεχίσουν να μετέχουν της ελληνικής παιδείας και πολιτισμού. Το τοπίο της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης χαρακτηρίζεται από πολλές διαφορετικές παραμέτρους, κατά τόπους ιδιαιτερότητες και ανάγκες στο πλαίσιο μιας συνεχώς ενισχυόμενης πολυπολιτισμικής φυσιογνωμίας των συγχρόνων κοινωνιών.
Οι διαχρονικές προσπάθειες που αφορούν στην παιδαγωγική υποστήριξη των ελληνικής καταγωγής μαθητών του εξωτερικού επιδιώκουν την ένταξη στη χώρα υποδοχής με διατήρηση του γλωσσικού και πολιτιστικού δεσμού με τη χώρα, εξασφαλίζοντας επίσης τη δυνατότητα πρόσβασης στα δυο εκπαιδευτικά συστήματα της Ελλάδας και της χώρας υποδοχής.
Επίσης προωθείται η ανάδειξη και ανάπτυξη των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και της εμπειρίας της ελληνικής ομογένειας και η αξιοποίησή της με τη δημιουργία δικτύων πολιτισμικών ανταλλαγών, καθώς και η υποστήριξη φορέων και δράσεων που αφορούν στην ελληνόγλωσση διδασκαλία και την έρευνα της γλώσσας και του πολιτισμού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το τελευταίο διάστημα, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, πραγματοποιούνται μια σειρά από προσπάθειες για την υποστήριξη των δομών που παρέχουν ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό, (ελληνόγλωσσα/δίγλωσσα σχολεία, Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας & Πολιτισμού, ελληνικά τμήματα των ευρωπαϊκών σχολείων, Έδρες Νεοελληνικών Σπουδών). Υλοποιείται μια διαχρονική προσπάθεια για έγκαιρη αποστολή εκπαιδευτικών και υλικού σε αυτές τις δομές, με διακρατικές συμφωνίες και σε συνεννόηση με το Υπουργείο Εξωτερικών και φορείς της Ομογένειας που θέλουν να συμβάλλουν σε αυτήν την κατεύθυνση.
Ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς, έχουν προχωρήσει έγκαιρα οι διαδικασίες για την απρόσκοπτη έναρξη της λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών στο εξωτερικό; Τι δυσκολίες εντοπίζετε και πώς θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν;
Οι δυσκολίες είναι αρκετές, όμως καταβάλλεται εντατική προσπάθεια ώστε οι προκηρύξεις για τις αποσπάσεις στο εξωτερικό να βγουν έγκαιρα, νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Ακόμη, εξετάζουμε την άρση συγκεκριμένων αντικινήτρων που έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα ανεύρεσης εκπαιδευτικών για τη στελέχωση των σχολείων του εξωτερικού.
Χρειάζονται βεβαίως πολύ περισσότερα, που απαιτούν πλήρη και ειλικρινή χαρτογράφηση αναγκών και προτεραιοτήτων. Σε αυτήν την κατεύθυνση, έχουμε ζητήσει λεπτομερείς αξιολογητικές εκθέσεις από τους συντονιστές εκπαίδευσης, έχουν πραγματοποιηθεί συσκέψεις και θα ακολουθήσουν κι άλλες, ενώ θα ακολουθήσουν και επιτόπιες διερευνήσεις των αναγκών και από την πολιτική ηγεσία, σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Ο τομέας βιβλιοθηκών και αρχείων είναι ένας ακόμα σημαντικός τομέας δικής σας ευθύνης. Θα μπορούσατε να αναφέρετε κάποιες από τις προτεραιότητες του υπουργείου σας στο πεδίο αυτό;
Η ανάδειξη του αρχειακού πλούτου της χώρας και η υπεράσπιση στην πράξη του θεμελιώδους δικαιώματος όλων στην πρόσβαση στη πληροφόρηση είναι νευραλγικής σημασίας, καθώς συνδέεται άμεσα με την προστασία της ουσίας της υπόστασης του ανθρώπου ως πολιτικού και κοινωνικού όντος.
Προωθούμε την ανανέωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) και την ενοποίηση του αρχειακού τους υλικού με τα αρχεία άλλων Υπουργείων. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η ψηφιοποίηση του αρχειακού τους πλούτου, ενώ παράλληλα αναζητούνται λύσεις για την βελτίωση των υποδομών τους. Βρισκόμαστε στη φάση επεξεργασίας ενός νομοσχεδίου που θα αλλάξει την οργάνωση των Γενικών Αρχείων του Κράτους σε θεσμικό επίπεδο.
Με το επικείμενο νομοσχέδιο, το οποίο πρόκειται να δει το φως της δημοσιότητας και να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το επόμενο διάστημα, φιλοδοξούμε να τονώσουμε την εξωστρεφή δραστηριότητα των ΓΑΚ και να καταστήσουμε ουσιαστική την συνεισφορά τους σε εκπαιδευτικά προγράμματα που θα επιτρέπουν στη νέα γενιά να έρχεται σε επαφή με την Ιστορία.
Θα μας επιτρέψετε να σας θέσουμε μια ακόμα ερώτηση. Είσαστε δραστήρια βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ, αναγνωρισμένη επιστήμων και ακαδημαϊκός, και πρόσφατα υφυπουργός Παιδείας, με ένα πλούσιο βιογραφικό. Αλήθεια, πού βρίσκετε το χρόνο και τις δυνάμεις που απαιτούνται για να ανταποκρίνεστε στα πολυδιάστατα καθήκοντα που απορρέουν από αυτές τις ιδιότητές σας;
Αναλαμβάνοντας κανείς τέτοιους ρόλους και ευθύνες, σε πεδία που έχει υπηρετήσει απο άλλες θέσεις για μακρό χρονικό διάστημα, οφείλει να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του σε συλλογικό επίπεδο, ώστε να συμβάλει παραγωγικά σε χρήσιμες νομοθετικές πρωτοβουλίες και ώριμες αλλαγές με θετικό κοινωνικό πρόσημο.
Λόγω του όγκου της δουλειάς και της σοβαρότητας των ζητημάτων, η επαφή με τους ανθρώπους του τόπου σου είναι απαραίτητη για την αλληλεπίδραση και την κοινωνική γείωση. Στο τοπικό επίπεδο μπορείς να αντιληφθείς αποτελεσματικότερα όλες τις παραμέτρους ενός ζητήματος και έπειτα να τις υλοποιήσεις επί του γενικού.
Η κοινωνική γείωση είναι νευραλγικής σημασίας, δομικό συστατικό της Αριστεράς, που είναι διαποτισμένη από τη δύναμη της συνύπαρξης και της δημοκρατίας της εγγύτητας. Η άμεση επαφή και η αλληλεπίδραση με τα ζωντανά κύτταρα της κοινωνίας μας είναι αυτή που μπορεί να εξασφαλίσει πως οι πολιτικές που ασκούνται σε κεντρικό επίπεδο αντανακλούν πράγματι τις κοινωνικές ανάγκες.
Πηγή: Παιδεία και Κοινωνία