Ανοικτή επιστολή στον Υπουργό Παιδείας

Κύριε Υπουργέ

Δεν ξέρω αν υπολογίζατε στους πολιτικούς σας σχεδιασμούς ότι θα γίνετε Υπουργός Παιδείας και ότι θα ασκήσετε νεοφιλελεύθερη πολιτική αν και αριστερός, αν δεν «ενέσκηπτε» η σοβαρή κρίση στη χώρα μας.

(του Νίκου Τσούλια)

Βέβαια εσείς δηλώνετε ότι είστε «η πρώτη φορά αριστερά» στη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά αυτό θα αποτιμηθεί, «τι εν τοις πράγμασι συνέβη», με απόλυτο τρόπο από την ιστορία – αν και η ελληνική κοινωνία και ο λαός έχουν ήδη αποκρυσταλλώσει την προς τούτο ετυμηγορία τους…

Κατανοώ ότι οφείλετε να κινηθείτε με βάση τις οικονομικές επιταγές των «Θεσμών» και του Τρίτου Μνημονίου, επιταγές που είναι σκληρά ταξικές και αντικοινωνικές και που προκαλούν έναν ασφυκτικό βρόχο στη Δημόσια εκπαίδευση, σκληρά δοκιμαζόμενη επί δεκαετίες από την πιο συστηματική υποχρηματοδότηση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Αλλά δεν κατανοώ – και αυτή είναι η αιτία της επιστολής μου –, γιατί δεν δηλώνετε με ειλικρίνεια ότι είστε υποχρεωμένος με βάση της κυβερνητικές δεσμεύσεις να ασκήσετε νεοφιλελεύθερη πολιτική, η οποία σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί προοδευτική. Έτσι κι αλλιώς, στην εκπαίδευση δεν μπορούν να κρατηθούν διπλά λογιστικά βιβλία…

Εσείς ξέρετε πολύ καλύτερα, ως μαρξιστής, ότι αφού η οικονομία κινείται πάνω σε «σιδηροτροχιές» των δυνάμεων της αγοράς και του κεφαλαίου, δεν μπορεί το «εποικοδόμημα» και προφανώς και η εκπαίδευση να έχουν αντίθετους προσανατολισμούς, όπως ισχυρίζεστε. Βέβαια κάνετε φιλότιμες προσπάθειες να επινοήσετε – όπως και γενικά η κυβέρνησή σας – αριστερά και κοινωνικά «ισοδύναμα» έχοντας ανακινήσει, για παράδειγμα, τα ζητήματα της προσευχής στο σχολείο, των σχολικών παρελάσεων, της διδασκαλίας των Θρησκευτικών. Πέραν των συμβολισμών και της αξίας, που αυτά ενέχουν στο κομματικό σας ακροατήριο, πιστεύετε ότι αποτελούν τα επείγοντα ζητήματα της κοινωνίας μας, όταν μάλιστα ούτε σε αυτά αποσαφηνίζετε τι ακριβώς θέλετε, αφού – σύμφωνα με τις δηλώσεις σας – αν θα γίνεται προσευχή ή παρελάσεις θα είναι θέμα απόφασης (ουσιαστικά ιδεολογικής έριδας) των εκπαιδευτικών;

Διακηρύσσετε συνεχώς ότι θα εφαρμόσετε την «ελεύθερη πρόσβαση» στο πανεπιστήμιο. Θέλω να ρωτήσω το εξής: Η ελεύθερη πρόσβαση θα αφορά τις Σχολές και τα Τμήματα που δεν έχουν υψηλή ζήτηση – και που εισάγουν ελεύθερα φοιτητές ακόμα και με προκλητικά χαμηλές βαθμολογίες εδώ και δεκαετίες – ή θα αφορά και τις Σχολές των πρώτων επιλογών; Αν δεν ισχύει το τελευταίο, ως προς τι ο τόνος των θριαμβευτικών εξαγγελιών, για κάτι που ήδη υπάρχει;

Επίσης κατά καιρούς αναφέρεστε και στην εφαρμογή του «Εθνικού Απολυτηρίου». Άραγε θυμόσαστε με τι αναθέματα έχετε πολεμήσει την ιδέα αυτού του θεσμού ως «Συνασπισμός», ότι «θα είναι ταξικός φραγμός για το Λύκειο» και ότι «επιβάλλεται από την εργαλειοθήκη του Ο.Ο.Σ.Α.»; Αλλά ας έλθουμε στο επίμαχο. Στην όποια εφαρμογή του «Εθνικού Απολυτηρίου», υπάρχει περίπτωση να μην έχουμε εθνικού / πανελλαδικού επιπέδου εξετάσεις; Ως προς τι λοιπόν η θριαμβολογία περί κατάργησης αυτών των εξετάσεων και περί αποδέσμευσης του λυκείου από το σύστημα πρόσβασης των μαθητών στο πανεπιστήμιο;

Ισχυριστήκατε ότι μειώσατε τις ώρες διδασκαλίας στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο και ότι περιορίζετε τις εντός του διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών δραστηριότητες των σχολείων «για να μην κουράζονται οι μαθητές». Γιατί η εκπαιδευτική κοινότητα και όχι μόνο, δημιούργησε την άποψη ότι το κάνατε για να μειώσετε το εκπαιδευτικό προσωπικό;

Γνωρίζετε ότι η ανάθεση διδασκαλίας των μαθημάτων από ειδικότητες εκπαιδευτικών που δεν έχουν την προς τούτο επιστημονική κατάρτιση ίσχυε στη χώρα μας τις πολύ παλιές δεκαετίες, γιατί δεν υπήρχαν εκπαιδευτικοί; Μήπως αυτή η επιλογή σας, της κατά περίπτωση διδασκαλίας, προκαλεί ευθέως πλήγμα στην ποιότητα της εκπαίδευσης, μήπως απαξιώνει και υποβαθμίζει με τον πιο προκλητικό τρόπο το έργο του εκπαιδευτικού, ως επιστήμονα και ως παιδαγωγού;

Υποσχεθήκατε κατ’ επανάληψη χιλιάδες διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών, αλλά αυτό που βιώνουμε είναι η έλλειψη εκπαιδευτικών – ακόμα και μέχρι το τέλος της περσινής σχολικής χρονιάς – και η με το σταγονόμετρο πρόσληψη αναπληρωτών. Η απορία μου είναι απλή. Αφού γνωρίζατε ότι δεν θα κάνατε μαζικούς διορισμούς, γιατί αυτή η δημαγωγία;

Μιλήσατε για «επαναφορά του κλίματος δημοκρατίας στα σχολεία». Δεν ξέρω γιατί οι εκπαιδευτικοί δεν κατάλαβαν κάτι τέτοιο και κατά συνέπεια δεν το αναγνώρισαν… Αλλά θέλω να πιστεύω ότι οι εγκύκλιοι του Υπουργείου σας, που ζητούσαν και ζητούν από τους Διευθυντές των σχολείων να παρανομήσουν – ναι απέναντι στους νόμους του Υπουργείου σας (!) – και να παρακαμφθούν τα συλλογικά όργανα (Σύλλογοι Διδασκόντων των δεκάδων χιλιάδων σχολείων όλης της χώρας, ΠΥΣΠΕ και ΠΥΣΔΕ), σαφώς δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτό το κλίμα δημοκρατίας…

Υποσχεθήκατε ως «απελευθερωτές της χώρας», πριν τις εκλογές, την επαναφορά των μισθών και του διδακτικού ωραρίου στους εκπαιδευτικούς, που είχαν κάνει οι προηγούμενες «κυβερνήσεις της υποτέλειας». Προσωπικά, ποτέ δεν είχα τέτοια αυταπάτη. Αλλά απ’ αυτή την υπόσχεσή σας μέχρι τη σημερινή πραγματικότητα, που μειώνετε τους μισθούς (επιδόματα για τους νεοδιόριστους και τους αναπληρωτές) και τις ήδη ισχνές συντάξεις (και ονομαστικά και μέσω της πρωτόγνωρης φορολογίας επί φορολογιών– και ενώ δεν έχει έλθει ακόμα ο θεσμικός κόφτης) και που αυξάνετε έμμεσα το ωράριο των εκπαιδευτικών (μέσω της κατάργησης χιλιάδων ωρών των υπεύθυνων των εργαστηρίων των Φυσικών επιστημών και της Πληροφορικής) δεν θεωρείτε ότι υπάρχει απόσταση που δημιουργεί κάποιου είδους πολιτικό ή ηθικό πρόβλημα;

Από την εμπειρία μου στην εκπαίδευση και με βάση την προσωπική μου – άρα σχετική και υποκειμενική – θεώρηση, αποκόμισα κάποιες βεβαιότητες. Όταν οι Υπουργοί Παιδείας άρχιζαν να χρησιμοποιούν γλώσσα αλαζονείας και στείρας επικοινωνιακής πολιτικής, όταν επινοούσαν μια δική τους πραγματικότητα, η συνέχειά τους ήταν δεδομένη. Έχαναν την πρωτοβουλία των κινήσεων και τα γεγονότα έτρεχαν προς κάθε κατεύθυνση. Δεν μπορώ να κατανοήσω, γιατί δεν χρησιμοποιείτε τη γλώσσα της ειλικρίνειας και καταφεύγετε στη δημιουργία «φτηνής» επικοινωνιακής πολιτικής με ωραιοπλασίες τύπου χωριών Ποτέμκιν.

Ωστόσο, οι βασικές μου απορίες είναι αυτές. Όταν επιμένατε προεκλογικά ότι «θα καταργήσετε τα Μνημόνια, θα απελευθερώσετε τη χώρα, θα κάνετε τις αγορές να χορεύουν, θα αλλάξετε την Ευρώπη και τον Κόσμο», όλα αυτά ήταν μια προσωπική, κομματική και πολιτική ανάλυση και εδραία πίστη και απόφαση ή μια άνευ προηγουμένου δημαγωγική υποκουλτούρα για αναρρίχηση στην εξουσία; (Πάντως ό,τι και αν ισχύει, υπάρχει μείζον πρόβλημα). Σήμερα πιστεύετε ότι ασκείτε αριστερή προοδευτική πολιτική και απλώς δεν το έχουν κατανοήσει όλοι όσοι εναντιώνονται στην πολιτική σας από αδυναμία ή από κάποιου είδους σκοπιμότητα;

Κύριε Υπουργέ

Ο αντίπαλός σας δεν είναι η Νέα Δημοκρατία, αφού – αν εξαιρεθεί η περίπτωση της Ιδιωτικής Εκπαίδευσης – ασκείτε την ίδια πολιτική: νεοφιλελεύθερη, μνημονιακή και περιοριστική. Αντίπαλός σας είναι τα προβλήματα των σχολείων (που οξύνονται αντί να επιλύονται) και οι συνειδήσεις των εκπαιδευτικών, που «βιώνουν» την απαξίωση και τη δραματική συρρίκνωση του παιδαγωγικού ρόλου τους.

Δεν μπορώ να σας ευχηθώ «Καλή επιτυχία στο έργο σας», γιατί πρόκειται για άσκηση μιας αντιεκπαιδευτικής και αντικοινωνικής πολιτικής βασισμένης στις ράγες του Τρίτου Μνημονίου, του δικού σας «αριστερού μνημονίου». Τώρα αν στη νεοφιλελεύθερη πορεία της πολιτικής σας κάποιοι – μάλλον κομισάριοι – κρατάνε και σημαίες περί «κατάργησης» της πρωινής προσευχής και των σχολικών παρελάσεων, δεν νομίζω ότι έχει και ιδιαίτερη σημασία.

Καλή σχολική χρονιά

Με εκτίμηση Νίκος Τσούλιας Γραμματέας Προοδευτικής Ενότητας Καθηγητών (ΠΕΚ) Εκπαιδευτικός του 3ου Γενικού Λυκείου Ζωγράφου