Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής
Μέ σιωπή ἤ μέ θυμό;
Γράφει ὁ Φώτης Μιχαήλ, ἰατρός
Ὁ ὅσιος γέροντας Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής σέ ἀπαντητική του ἐπιστολή (1), σχολιάζοντας τό πάθος τοῦ θυμοῦ, γράφει: ‘‘…Ὅταν σοί ἔλθῃ θυμός, κλεῖσε τό στόμα δυνατά καί μή ὁμιλήσῃς εἰς τόν ὑβρίζοντα ἤ ἀτιμάζοντα ἤ ἐλἐγχοντα ἤ πολυειδῶς σε πειράζοντα ἄνευ λόγου’’.
Αὐτά συμβουλεύει σέ δόκιμο μοναχό, δηλαδή, αὐτοσυγκράτηση, γιά τίς περιπτώσεις ἐκεῖνες, πού ἡ καρδιά του κινδυνεύει νά καταληφθεῖ ἀπό θυμό ἐξ αἰτίας προσβολῶν, ὕβρεων και γενικῶς ἀπρεποῦς συμπεριφορᾶς ἄλλων μοναχῶν ἀπέναντί του.

Γιά τόν θυμό, ὅμως, πού εἶναι δυνατόν νά γεννηθεῖ μέσα μας σέ περιπτώσεις δαιμονικῶν ἐπιθέσεων ἤ σέ ἀπόπειρες αἱρετικῶν νά ἀλλοιώσουν τήν Πίστη μας, ὁ ὅσιος γέροντας Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής προτείνει ἐντελῶς ἀλλιώτικη τακτική. Στήν ἴδια ἐπιστολή γράφει ἐπί λέξει τά ἑξῆς: ‘’Ὁ θυμός καθ’ ἑαυτόν εἶναι φυσικός. Ὅπως τά νεῦρα στό σῶμα. Εἶναι καί αὐτός νεῦρον ψυχῆς. Καί ὀφείλει νά τόν μεταχειρίζεται ὁ καθείς ἐναντίον τῶν δαιμόνων, ἀνθρώπων αἱρετικῶν, καί παντός κωλύοντος ἀπό τήν ὁδόν τοῦ Θεοῦ’’.
Ὅταν, δηλαδή, ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός ἐμποδίζεται στόν ἁγιαστικό του ἀγῶνα ἀπό τούς δαίμονες ἥ ἀπό ἀνθρώπους αἱρετικούς, τότε ὁ θυμός ὀφείλει νά γίνει μέσον προστασίας καί ἀντίστασης πνευματικῆς στά χέρια τοῦ Πιστοῦ.
Ἀξίζει να παρατηρήσουμε, ὅτι ὁ ὅσιος γέροντας βάζει τούς δαίμονες καί τούς αἱρετικούς στήν ἴδια σειρά. Διότι τήν ἴδια λύσσα ἔχουν ἐναντίον μας, τόν ἴδιο κίνδυνο διατρέχουμε καί ἀπό…. τίς δυό πλευρές!
Ἐδῶ εἶναι, πού ἐφαρμόζεται τό ἁγιογραφικό ‘’ὀργίζεσθε καί μή ἁμαρτάνετε’’ (Ἐφεσ. 4, 26). Ὁ ἅγιος γέροντας εἶναι σαφής: Στόν ἀδελφό, πού τυχόν μᾶς πικραίνει, μᾶς ὑβρίζει καί μᾶς περιφρονεῖ, ἀπαντᾶμε πάντοτε μέ ἀγάπη καί τρόπο ἥμερο. Στίς ἐπιθέσεις, ὅμως, τῶν δαιμόνων, ἀλλά καί σέ ἀνθρώπους αἱρετικούς χρειάζεται νά δουλέψει τό νεῦρο τῆς ψυχῆς. Δηλαδή ὁ θυμός.
Ὁ μεγάλος αὐτός δάσκαλος τῆς νοερᾶς προσευχῆς δέν λέει λόγια δικά του. Ἑπόμενος τοῖς Ἁγίοις Πατράσι, ἐπαναλαμβάνει στήν οὐσία τόν Μέγα Βασίλειο, ὁ ὁποῖος μᾶς διδάσκει: ’’Νεῦρον γάρ ἐστι τῆς ψυχῆς ὁ θυμός. Δεῖν γάρ οἶμαι τήν ἴσην σπουδήν ἔχειν περί τε τήν ἀγάπην τῆς ἀρετῆς, καί περί τό μῖσος τῆς ἁμαρτίας’’. (2)
Τώρα λοιπόν πού, ἐπισήμως πλέον, τούς ἀμετανόητους αἱρετικούς τούς ὀνομάσαμε ‘’ἐκκλησία’’, πού ἀναγνωρίσαμε ἱερωσύνη καί μυστήρια στούς ψευτοχριστιανούς τῆς Δύσης, πού ἀνώτατοι ρασοφόροι μας καταργοῦν μέ τήν ζωή τους ὁλόκληρα ἄρθρα τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεώς μας, πού οἱ περισσότεροι Ἐπίσκοποί μας κρατᾶνε τό στόμα τους κλειστό, λές καί δέν συμβαίνει τίποτε, τί δέον γενέσθαι ἀπό τήν πλευρά τοῦ κατώτερου κλήρου καί τῶν λαϊκῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας μας;
Ἀπό τήν μιά μεριά τό συνέδριο Ἐπισκόπων τοῦ Κολυμβαρίου μέ τίς ἀποφάσεις του μᾶς καλεῖ, νά ἑνωθοῦμε ἀπροϋπόθετα μέ τούς αἱρετικούς (3) καί νά πέσουμε ἔτσι ἐθελουσίως στήν δαιμονική παγίδα τῆς ἀπιστίας. (4)
Ἄρα: α) Νά άρνηθοῦμε τήν μοναδικότητα τῆς πολυτίμητης Ὀρθοδοξίας μας καί νά γίνουμε ἕνα μέ τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν,τήν ‘’κουρελοῦ τοῦ διαβόλου’’, ὅπως ἔλεγε καί ὁ ἀγαπημένος μας ἅγιος Παΐσιος, και
β) νά γυρίσουμε τήν πλάτη στούς ἁγίους Πατέρες μας καί νά συνταχθοῦμε μέ τούς λεγόμενους μεταπατερικούς, μέ τήν πανθρησκεία καί τήν παναίρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ. (5)
Ἀπό τήν ἄλλη, ὅμως, ὁ Μέγας Βασίλειος καί ὁ ὅσιος γέροντας Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής, στίς ἐπιθέσεις τῶν δαιμόνων καί τῶν αἱρετικῶν, μᾶς καλοῦν νά ἀπαντήσουμε μέ τό νεῦρο τῆς ψυχῆς μας, πού εἶναι ὁ θυμός.
Πάντως, γιά ἐμᾶς τούς Όρθοδόξους, ἐδῶ καί δυό χιλιάδες χρόνια, ἡ Πίστη εἶναι ἀδιαπραγμάτευτη καί οἱ Ἄγιοι ὁδοδεῖκτες μας.
__________
(1). Ἀπό το βιβλίο Γέροντος Ἰωσήφ ‘’Ἔκφρασις μοναχικῆς ἐμπειρίας’’, ἐκδόσεως Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου, σελ. 61.
(2). Ἑρμηνεία εἰς τήν πρός Ἐφεσίους ἐπιστολήν, Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ἐκδόσεις ‘’Ὀρθόδοξος κυψέλη’’, σελ. 446. (Λόγ. κατά ὁργιζομέν.).
(3). ‘’Οἱ παπικοί καί οἱ Προτεστάντες εἶναι αἱρετικοί, ἀποτελοῦν μία κοινότητα, μία δική τους συναγωγή, ἀλλά δέν εἶναι Ἐκκλησία. Οἱ Παπικοί καί οἱ Προτεστάντες θά εἶναι καί θά γίνουν πάλι Ἐκκλησία, ὅταν μετανοήσουν γιά τίς πλάνες τους καί ἔτσι μετανοημένοι ζητήσουν νά ξαναγυρίσουν στήν Ἐκκλησία, ἀπό τήν ὁποία ἀποκόπηκαν’’. (Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας)
(4). Σύμφωνα μέ τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, μία ἀπό τίς τρεῖς μορφές ἀπιστίας καί ἀθεΐας εἶναι ἡ σιωπή ἀπέναντι στήν αἵρεση καί στούς αἱρετικούς.
(5). ‘’Ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι κοινόν ὄνομα διά τούς ψευδοχριστιανισμούς, διά τάς ψευδοεκκλησίας τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης. Ὅλοι δέ αὐτοί οἱ ψευδοχριστιανισμοί, ὅλαι αἱ ψευδοεκκλησίαι, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά μία αἵρεσις παραπλεύρως εἰς τήν ἄλλην αἵρεσιν. Τό κοινόν εὐαγγελικόν ὄνομά των εἶναι ἡ παναίρεσις’’ (Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς, ‘’Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καί Οἰκουμενισμός’’, σελ. 224.).