«καὶ τὴν εἰωθυῖαν ἀξίωσιν τῶν ὀνομάτων ἐς τὰ ἔργα ἀντήλλαξαν τῇ δικαιώσει» Θουκυδίδης [3.82.4]

Για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους άλλαζαν ακόμα και την σημασία των λέξεων

Ανασχηματίζοντας την υπανάπτυξη

Παίχτηκε την περασμένη Τρίτη 10-06-2014 άλλη μια πράξη στο κακαίσθητο σίριαλ της διακυβέρνησης της χώρας .Παρ ’όλες τις κυβερνητικές διακηρύξεις για ανασχηματισμό ,που αφουγκράζεται τα μηνύματα της κάλπης και κινείται σε πιο φιλολαϊκή και αλληλέγγυα στόχευση, το αποτέλεσμα απογοήτευσε ακόμη και τους θιασώτες της κυβερνητικής πολιτικής , οι οποίοι απόρησαν για τη στροφή στη λεγόμενη λαϊκή δεξιά και τη δυσανάλογη ,σε σχέση με τα ποσοστά που έλαβε στις Ευρωεκλογές, ενίσχυση του Πασόκ .Για όλους εμάς βέβαια, που έχουμε εδώ και καιρό στηλιτεύσει την αντιαναπτυξιακή και απάνθρωπη πολιτική της συγκυβέρνησης ο ανασχηματισμός δεν αποτέλεσε παρά ένα επεισόδιο στο χρονικό μιας προαναγγελθείσας πολιτικής κρίσης , την οποία ξορκίζουν ακόμη και αυτοί που τη δημιούργησαν.

Αφήνοντας τις σχοινοτενείς αναφορές ας μεταβώ ευθέως στο πως αυτή η πολιτική των ισορροπιών και της κομματικής επιβίωσης επηρεάζει και τα « χωράφια μου»: το χώρο της παιδείας εννοώ, που εδώ και χρόνια με το πρόσχημα της κρίσης έχει καταδικαστεί σε παρατεταμένη ανομβρία και απίσχνανση .

Η υποτιθέμενη πρόθεση μεταρρύθμισης …

Στο χώρο της παιδείας ,όπως και αλλού , συντελείται από το 2010 μια προσπάθεια μετάθεσης μεγάλου μέρους του κόστους των σχετικών δομών ,που παλαιότερα αποτελούσαν φροντίδα του κοινωνικού κράτους, στα χέρια ιδιωτών .

Η παιδεία και η υγεία ,που παλαιότερα ήταν τομείς αιχμής και βασικοί πολιτιστικοί δείκτες των αναπτυγμένων κοινωνιών, από αυτονόητη υποχρέωση του κράτους προς τους πολίτες έχουν γίνει υπηρεσίες πολυτελείας . Το επικίνδυνο βέβαια είναι πως όλη αυτή η προσπάθεια αποδιάρθρωσης αυτών των θεμελιωδών θεσμών συντελέστηκε μ έναν αριστοτεχνικά σχεδιασμένο τρόπο, ώστε να φανεί καλοπροαίρετη μεταρρύθμιση στα μάτια του κόσμου.

Από την εποχή του Θουκυδίδη ,άλλωστε, είχε επισημανθεί πως βασικό εργαλείο στη χειραγώγηση της μάζας αποτελεί η αλλαγή της σημασίας των λέξεων «καὶ τὴν εἰωθυῖαν ἀξίωσιν τῶν ὀνομάτων ἐς τὰ ἔργα ἀντήλλαξαν τῇ δικαιώσει» [3.82.4] Για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους άλλαζαν ακόμα και την σημασία των λέξεων . Στο ίδιο πνεύμα και ο Όργουελ στο “1984″ μιλάει για την καθεστωτική “ Νέα Ομιλία” όπου η γλώσσα στοχεύει στον έλεγχο της σκέψης των πολιτών.

Δυστυχώς ,όσα συμβαίνουν στη διαχείριση των πολιτικών θεμάτων την εποχή του μνημονίου έχουν καταστήσει τις παραπάνω αναφορές λογικές και βάσιμες . Δεν υποστηρίζω βέβαια πως ζούμε σε μια δικτατορία ,θέλω, όμως, να τονίσω πως ολοένα και περισσότερο ενισχύονται τα χαρακτηριστικά της δύσμορφης Δημοκρατίας, τόσο, ώστε να μοιάζει ολοένα και περισσότερο με μια αριστοκρατία του πλούτου.

Αυτό το σχήμα λοιπόν : του βιασμού των εννοιών και του εκχυδαϊσμού των λέξεων, που χρησιμοποιείται από τη συγκυβέρνηση και έχει καταγγελθεί από στοχαστές και ελεύθερους ανθρώπους , πρέπει να έχει στο νου του ο αναγνώστης για να παρακολουθήσει με ενάργεια τα σημεία που θα ακολουθήσουν και αποδεικνύουν ,κατά τη γνώμη πλείστων θεσμικών παραγόντων, την απόπειρα διάλυσης της παιδείας και μεταφοράς του κόστους της στους πολίτες .

Και για να το πω απλά : Η συγκυβέρνηση κινούμενη σε ακραία νεοφιλελεύθερη λογική δε θέλει να πληρώνει – ή να πληρώνει αυτά που πρέπει- για εκπαιδευτικούς ,σχολεία ,κ.α. Με το πρόσχημα της κρίσης – γιατί για τους βουλιμικούς νεοφιλελεύθερους που κυβερνούν η κρίση πλέον αποτελεί ευκαιρία για την ιδεολογική τους επέλαση – καταστρατηγεί βασικές παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές αρχές και θέτει ως μόνο στόχο την περικοπή των δαπανών και την εξυπηρέτηση των ιδιωτών φορώντας μάλιστα την προβιά του μεταρρυθμιστή. Αυτή η γκροτέσκα κατάσταση ,που ξεκίνησε με καταιονισμό μέτρων από την κ. Διαμαντοπούλου, συνεχίστηκε από τον κ. Αρβανιτόπουλο και θα κλιμακωθεί ενδεχομένως από τον κ. Λοβέρδο , το νεοφιλελεύθερο έργο του οποίου στο υπουργείο υγείας το βιώνουμε εδώ και ορισμένα χρόνια .

Αλλαγές……. με το βλέμμα στο ταμείο.

Να λοιπόν η πρώτη λέξη της οποίας το νόημα παραπειστικά μεταλλάχθηκε : Η αποδιάρθρωση της παιδείας για λόγους οικονομίας ονομάστηκε μεταρρύθμιση .

Και ποιοι είναι οι άξονες αυτής της « μεταρρύθμισης» την οποία είχα τη δυστυχία να δω να υλοποιείται τα τελευταία χρόνια με την ιδιότητα του αναπληρωτή καθηγητή στα σχολεία της χώρας ;

1. Μείωσαν τις δαπάνες για την παιδεία κατά 33% τα τελευταία τέσσερα χρόνια ( οι προβλέψεις μιλούν για μείωση που θα αγγίζει το 50% το 2016) με αποτέλεσμα να καταργήσουν δομές όπως σχολικές βιβλιοθήκες , αθλητικά σχολεία ,τμήματα ένταξης ,πρόσθετη διδακτική στήριξη ενώ παράλληλα αποδυνάμωσαν άλλες όπως τα μουσικά σχολεία και τα σχολεία ειδικής αγωγής .

Όσοι παρακολουθούν τα θέματα της εκπαίδευσης θα θυμούνται την κ. Διαμαντοπούλου να μιλάει για τη νέα ψηφιακή εποχή στο Ελληνικό σχολείο , για διαδραστικούς πίνακες , και άλλα παρόμοια .Υπηρετούσα στη Θάσο την εποχή εκείνη και σας βεβαιώ πως ούτε εκεί ,αλλά ούτε και στα σχολεία της θεσσαλονίκης και της Καστοριάς που δίδαξα έκτοτε παρατήρησα την πρόθεση του υπουργείου να τα υποστηρίξει με τέτοιου είδους εξοπλισμό . Το αντίθετο μάλιστα, φτάσαμε στο σημείο να μετράμε το χαρτί για τις φωτοτυπίες και να πληρώνουμε τη γραφική ύλη των νηπίων προκειμένου να λειτουργήσουν τα σχολεία τους . Οι πιο δραστήριοι βέβαια σύλλογοι συγκεντρώνουν ποσά για να τα διαθέσουν σε κανά προτζέκτορα ……..Αυτό είναι το νέο σχολείο του μνημονίου.

2. Τον Ιούλιο του 2014 κατήργησαν τομείς των ΕΠΑΛ με αποτέλεσμα οι εκπαιδευτικοί των 50 ειδικοτήτων που καταργήθηκαν να τεθούν σε διαθεσιμότητα και να κινδυνεύουν με απόλυση ενώ τα ιδιωτικά ΙΕΚ έσπευσαν να καλύψουν το κενό ανοίγοντας αντίστοιχα τμήματα τα οποία έσπευσε να εγκαινιάσει ο τότε υπουργός παιδείας.

3. Αύξησαν το διδακτικό ωράριο κατά δύο ώρες στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση ,αφού πρώτα δυσφήμισαν τον κλάδο των εκπαιδευτικών , απομακρύνοντας έτσι από τα σχολεία χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικούς τους οποίους ,όμως , επί χρόνια χρησιμοποιούσαν για να καλύπτουν τα κενά σε κάθε , δύσβατη κυρίως, μεριά της χώρας .Παράλληλα δημιούργησαν μια στρατιά από υπεράριθμους μόνιμους εκπαιδευτικούς τους οποίους με το (Π.Δ.28/14)μπορούν να μεταθέτουν όποτε και όπου επιθυμούν.

Είναι βέβαια περιττό να τονίσω ότι τόσο εγώ όσο και κάθε άλλος εκπαιδευτικός που αγαπά το χώρο της εκπαίδευσης δεν επιθυμεί να διατηρούνται οι στρεβλώσεις στην παιδεία για να περισώσει τη θέση του . Από την επισήμανση αυτή όμως, μέχρι την αποδοχή της πολιτικής των ανθρωποθυσιών με το υποκριτικό πρόσχημα « πρώτα ο μαθητής» ,που εφάρμοσε η κυβέρνηση ,κυρίως στους αναπληρωτές και σε όσους έχουν λιγότερα από δώδεκα χρόνια προϋπηρεσίας, η απόσταση είναι τεράστια.

4. «Θεσμοθέτησαν» το «νέο» Λύκειο (ν.4186/2013) εντείνοντας τα χαρακτηριστικά ,που συνιστούν την παθολογία του τωρινού Λυκείου, και έβαλαν τους μαθητές σε διαδικασία εξετάσεων πανελλαδικού χαρακτήρα με την περιβόητη «τράπεζα θεμάτων» ,όχι για να βελτιώσουν τον τρόπο αξιολόγησης ,αλλά, για να στρέψουν με αυτό το βίαιο τρόπο αποκλεισμού μεγάλο μέρος του μαθητικού πληθυσμού στην τεχνική εκπαίδευση . Είναι πραγματικά εντυπωσιακός ο τρόπος που το κράτος αποσείει από πάνω του την μέριμνα για την ενίσχυση των αδύναμων μαθητών και για σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό , ώστε η τεχνική εκπαίδευση να είναι επιλογή και όχι αναγκαστική διέξοδος.

5. Παίζοντας με τις λέξεις νομοθέτησαν σχετικά με την αξιολόγηση του σχολείου και των εκπαιδευτικών . Συγχωρέστε μου την ειρωνική διάθεση, αλλά ομολογώ πως σ αυτό το σημείο η εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης διεκδικεί το Όσκαρ υποκριτικής. Εκμεταλλευόμενη τη γενικότερη δυσφορία της κοινωνίας- την οποία βέβαια με μαεστρία υποδαύλισε- για τους «τεμπέληδες εκπαιδευτικούς» και στηριζόμενη στο λογικό αίτημα της εποχής περί αξιολόγησης της εργασίας κατάφερε να χτίσει ένα προβληματικό νομοθετικό πλαίσιο που από τη μία χειραγωγεί και υποτάσσει τους εκπαιδευτικούς , ενώ από την άλλη δίνει την ψευδαίσθηση στην κοινή γνώμη ότι βάζει τάξη στο χάος της εκπαίδευσης και επιβραβεύει τους εργατικούς .

6. Εισήγαγαν τέλος έναν πειθαρχικό κώδικα ο οποίος κινείται στη λογική του « δόγματος του σοκ» και έχει καταστήσει τους εκπαιδευτικούς φοβισμένους και αδύναμους υπαλλήλους.

Είναι αλήθεια πως μερικές από τις πρωτοβουλίες του υπουργείου θα μπορούσαν ,υπό άλλες συνθήκες, να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των παθογενειών στο χώρο της παιδείας .

Ποιος ,πειστικά, μπορεί πλέον να αρνείται την αξιολόγηση της εργασίας του ;

Ποιος μπορεί να παραγνωρίσει την ανάγκη της εποχής για ανασυγκρότηση του χώρου της παιδείας ;

Το πρόβλημα, όμως, βρίσκεται στην «ταμειακή λογική» που διαπνέει το υπουργείο και η οποία κάνει όλο και πιο ταξική την υπόθεση της παιδείας στη χώρα μας . Καμιά μακροπρόθεσμη στρατηγική , κανένας συγκροτημένος σχεδιασμός . Αρκεί η υφυπουργοποίηση κάποιου για να ανασταλεί το κλείσιμο ενός σχολείου ή η υπουργοποίηση κάποιου άλλου για να ξανανοίξουν τα σχολεία 11 και όχι 6 Σεπτεμβρίου.

Όσο το υπουργείο επιμένει να μη σχεδιάζει σοβαρά και να μη υλοποιεί με ευαισθησία, τόσο η επίκληση της παιδείας θα αποτελεί πρόσχημα στα χέρια του νεοφιλελευθερισμού.

Και δυστυχώς αυτό συμβαίνει τώρα …

Στεφάνου Γρηγόρης

Φιλόλογος ( Αναπληρωτής 2009-2013)