Το Σπουδαστήριο Ιστορίας και Ιστοριογραφίας για 5η συνεχή χρονιά προσφέρει στο κοινό τέσσερα Επιμορφωτικά Προγράμματα σε γνωστικά πεδία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Αξιοποιώντας τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό των Προγραμμάτων Δια Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που υποστηρίζει την Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως ηλεκτρονική μάθηση, δίνεται η ευκαιρία στους/ στις συμμετέχοντες/-ουσες να αποκτήσουν πρόσβαση σε εκπαιδευτικό περιεχόμενο, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις δεν καλύπτεται από τα συμβατικά πανεπιστημιακά προγράμματα ιστορικών σπουδών.

Τα γνωστικά πεδία που προσφέρονται στα πλαίσια του Σπουδαστηρίου Ιστορίας και Ιστοριογραφίας είναι τα ακόλουθα:

Επιστημονικά Υπεύθυνος του Σπουδαστηρίου Ιστορίας και Ιστοριογραφίας είναι ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κος Βασίλειος Αναστασιάδης, ο οποίος παρακάτω απαντάει σε συχνά ερωτήματα ενδιαφερόμενων για τα Επιμορφωτικά Προγράμματα της επιστημονικής του ευθύνης.

  • Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις στο επιστημονικό σας πεδίο;

Συνήθως πιστεύεται ότι η εξέλιξη της ιστορικής επιστήμης αφορά στον εμπλουτισμό των πληροφοριών μας για το παρελθόν, στον όγκο δηλ. των γνώσεών μας για τα γεγονότα και τα φαινόμενα που κάθε φορά μελετάμε. Στην πραγματικότητα, όμως, στη ροή του χρόνου συντελείται μια βαθύτερη και πιθανόν ουσιωδέστερη εξέλιξη. Αυτή αφορά στις μεθόδους μας και, κυρίως, στο περιεχόμενο των ερωτημάτων μας. Δεν εννοώ εδώ τις ατέρμονες διαμάχες για τη λεγόμενη «αντικειμενική» ακρίβεια των κρίσεών μας, αλλά τη ριζική ανανέωση των ενδιαφερόντων μας και τη διεπιστημονικότητα. Και, βέβαια, την αναψηλάφιση θεμάτων που ίσως πριν από χρόνια να θεωρούνταν ήδη εξαντλημένα. Πρόκειται, εντέλει, για μια διαδικασία την οποία πυροδοτεί μάλλον η αμηχανία μπροστά στην ερμηνεία του σύγχρονου κόσμου παρά η περιέργεια ή η φιλομάθειά μας για ό,τι ήδη έχει συντελεστεί και επαναπαυόμαστε να πιστεύουμε ότι δήθεν οριστικά ανήκει στο χτες.

  • Πώς μπορεί κάποιος/-α να ενημερωθεί σε βάθος γι’ αυτές τις νέες τάσεις;

Ακόμη κι εάν κάποιος έχει ολοκληρώσει ιστορικές σπουδές στο επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, απομένουν πολλά να ειπωθούν για να εμβαθύνει σε ό,τι ήδη μελέτησε ως αφήγημα του παρελθόντος. Το κυριότερο, οφείλει να διαμορφώσει προσωπικές επιλογές και στάσεις απέναντι στα πράγματα. Παράλληλα, απομένει να διατυπώσει εκείνες τις απορίες που αποτιμά ουσιώδεις για τον κατευνασμό των ιδιαίτερων ανησυχιών του μπροστά σε ό,τι μας έχει κληροδοτηθεί και λίγο ή πολύ ορίζει το παρόν μας. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε με ένα βατό και καλά οικονομημένο τρόπο να «επαναφέρει» τον σπουδαστή στην ύλη που ίσως θεωρεί κεκτημένη, εξοπλισμένο όμως αυτή τη φορά με νέα εργαλεία, αναζωογονημένη έμπνευση και, γιατί όχι, δημιουργική αβεβαιότητα. Το ίδιο ασφαλώς ισχύει και για όσους στερούνταν έως τώρα κάθε οικείωση με τις ιστορικές σπουδές, διαισθάνονται όμως ότι σε αυτές συγκεντρώνεται η πρώτη ύλη των απαντήσεών μας σε επίκαιρα, και κάποτε δυσάρεστα, ερωτήματα.

  • Γιατί κάποιος να συμμετάσχει στα εξ αποστάσεως Προγράμματα του Σπουδαστηρίου Ιστορίας και Ιστοριογραφίας;

Νομίζω ότι δεν θα έπρεπε να θεωρούμε την εξ αποστάσεως επιμόρφωση ως απλώς και μόνο έναν από τους νεωτερισμούς της τεχνολογικής εποχής μας. Η επιμόρφωση αυτής της λογής αντικαθιστά εν μέρει την αυτομόρφωση, και δεν χρειάζεται να θυμίσω ότι η αυτομόρφωση είναι μια από τις ευγενέστερες εκφάνσεις της πνευματικής ανησυχίας μας. Στην περίπτωσή μας, το διδακτικό υλικό και ο διδάσκων «συντονίζουν» παραγωγικά την προσπάθεια κάποιου να προσπελάσει έναν επιστημονικό κλάδο. Χάρη σε αυτό τον «συντονισμό» πιστεύουμε ότι η προσπάθειά του οδηγείται ταχύτερα και αποδοτικότερα σε έγκυρα αποτελέσματα. Οι κριτικές των σπουδαστών μας υπήρξαν πάντοτε ένθερμα ευνοϊκές για το πρόγραμμά μας. Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι πολλοί από αυτούς παρέτειναν την προσπάθειά τους και μετά τη λήξη του προγράμματος, στηριγμένοι πλέον αποκλειστικά στη δική τους πρωτοβουλία και τις προτιμήσεις τους. Ο στόχος μας δεν είναι, βέβαια, η επιφανειακή λογιοσύνη. Αντίθετα, επιδιώκουμε να σπείρουμε εκείνα τα ερεθίσματα που οδηγούν διά βίου στην κριτική, και πιθανόν δικαιολογημένα καχύποπτη, ανάγνωση της ιστορίας. Με τη σεμνότητα, την υπευθυνότητα και την πνευματική στιβαρότητα ενός καλλιεργημένου ανθρώπου.

  • Σε ποιους/-ες απευθύνονται τα συγκεκριμένα Επιμορφωτικά Προγράμματα;

Η κατάρτιση ενός αποφοίτου λυκείου, για να απαντήσω στην ερώτησή σας, θα μπορούσε να αποτελεί το σημείο εκκίνησης. Οπωσδήποτε, η αντίστοιχη κατάρτιση ενός πτυχιούχου των ανθρωπιστικών ή των κοινωνικών επιστημών θέτει αισθητά υψηλότερα τον πήχη των επιδιώξεων της επιμόρφωσης. Εκείνο, όμως, που στ’ αλήθεια προέχει είναι η προσωπική για τον καθένα μας ανάγκη της αυτο-βελτίωσης, συχνά ανεξάρτητα από τις σπουδές ή την επαγγελματική ενασχόλησή μας. Στο πρόγραμμά μας έχουν συμμετάσχει άνθρωποι με μεγάλη ποικιλία ηλικίας και προσανατολισμού. Δεν υπήρξαν σπάνιες οι περιπτώσεις που ο ζήλος αναπλήρωνε με άνεση ‒και εντυπωσιακή ευστοχία‒ την υστέρηση σε προπαίδευση. Κοντολογίς, θα απέφευγα να ονομάσω με περιοριστικό τρόπο και τεχνικούς όρους τις κατηγορίες των ανθρώπων όπου απευθυνόμαστε: το κοινό χαρακτηριστικό τους βρίσκεται στις συγκροτημένες σκέψεις τους πάνω στην ιστορία, την πρόοδο των αναζητήσεών τους, την ένταση της αβεβαιότητάς τους για τις υποτιθέμενες πρόδηλες «αλήθειες». Αυτό το χαρακτηριστικό δεν θα μπορούσε, και δεν θα έπρεπε, να περιγραφεί με την ευκολία δύο ή τριών λέξεων. Σας ευχαριστώ θερμά.

Διάστημα Υλοποίησης: 10/10/2016-07/05/2017

Γραμματεία Προγραμμάτων Δια Βίου Μάθησης

22410 99424 – 6 (Δευτέρα – Παρασκευή, 10:00-14:00)