Ο υπουργός Παιδείας σημείωσε πως από τη θύελλα αντιδράσεων στις δηλώσεις του για την γενοκτονία των Ποντίων, γίνεται φανερό το ενδιαφέρον των Ελλήνων για την Ιστορία με μια μορφή «όλα μπορείτε να τα πάρετε αλλά όχι την Ιστορία μας, την ταυτότητά μας»

Η θέση της Ιστορίας μέσα στο σχολείο και ζητήματα όπως πώς θα αντιμετωπιστεί η αδιαφορία των μαθητών για το μάθημα της Ιστορίας, την ώρα που οι ίδιοι παθιάζονται με ιστορικές αντιπαραθέσεις εκτός σχολείου και πώς θα διοχετευθεί η πρόοδος της ιστορικής επιστημονικής έρευνας στα σχολικά βιβλία και τις σχολικές τάξεις, βρέθηκαν στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης που διοργάνωσε το περιοδικό ΧΡΟΝΟΣ με τη συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας και ιστορικών επιστημόνων. Το θέμα χαρακτηρίστηκε πολύ επίκαιρο από τους ομιλητές καθώς η συζήτηση πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες μετά την τοποθέτηση του υπουργού Παιδείας για τη γενοκτονία των Ποντίων και τη σφοδρή αντιπαράθεση που ακολούθησε.

«Είναι προφανές ότι σε συνθήκες οικονομικής κρίσης η Ιστορία αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον πολίτη» διαπίστωσε ο Νίκος Φίλης και εξήγησε πως «πέρα από τις άλλες ιδεολογικές διαστάσεις που έχουν εντοπιστεί σχετικά με την «επίσημη» σχολική ιστορία, έχουμε και μια παρηγορητική διάσταση της Ιστορίας σε έναν λαό που βλέπει να πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, να χάνει κατακτήσεις κ.α.. Πρόκειται για μια νοσταλγία παλαιών εποχών». Ο υπουργός Παιδείας έκανε λόγο για μια στάση τύπου «όλα μπορείτε να τα πάρετε αλλά όχι την Ιστορία μας, την ταυτότητά μας». Υπογράμμισε, όμως, ότι αν και η συζήτηση για το θέμα της Ιστορίας στις νέες συνθήκες στο σχολείο είναι δύσκολη, πρέπει να γίνει.

«Είναι μια συζήτηση η οποία πηγαίνει βαθιά στο πρόβλημα της συγκρότησης της ταυτότητας, της εθνικής, της κοινωνικής, σε μια περίοδο που η έννοια του κράτους-έθνους, της πατρίδας, χωρίς κατοχυρωμένα κοινωνικά δικαιώματα, μοιάζει να είναι ένα αδειανό πουκάμισο για πολύ κόσμο. Κι αυτό, σε μια περίοδο που ο κοσμοπολιτισμός διαμορφώνει νέες συνθήκες συζήτησης γύρω από τα θέματα της ταυτότητας, σε μια εποχή που το προσφυγικό είναι μια νέα πραγματικότητα και φέρνει νέα ερωτήματα και νέες προκλήσεις όχι μόνο στις κοινωνίες, αλλά και στην αντίληψη των κοινωνιών για το παρελθόν τους και για το μέλλον τους» είπε χαρακτηριστικά ο κ Φίλης και προέβλεψε πως «το προσφυγικό μπορεί να αποδειχθεί όχι μια επιφανειακή και επίκαιρη εξέλιξη, αλλά κάτι βαθύτερο που θα αναδιατάξει συνειδήσεις, πολιτικές, κοινωνίες. Θα διαμορφώσει νέο πολιτικό χάρτη στην Ελλάδα, στην Ευρώπη. Υπό αυτή την έννοια όταν συζητούμε για την Ιστορία, δηλαδή για τον εαυτό μας στις διαστάσεις του χρόνου, πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτή η συζήτηση συνδυάζεται με το σημερινό πρόβλημα των κοινωνιών μας, με το πρόβλημα της μετανάστευσης».

Αναφερόμενος σε κατά καιρούς πολιτικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει στη συγγραφή των σχολικών βιβλίων Ιστορίας, ο κ Φίλης υπογράμμισε: «Ως υπουργός Παιδείας δεν έχω καμία αρμοδιότητα να σβήνω από το αεροπλάνο φράσεις, ούτε να εγκρίνω εγχειρίδια. Έχουμε το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Να το στελεχώσουμε με τον πιο ουσιαστικό, επιστημονικό και παιδαγωγικό τρόπο. Εκεί κρίνομαι κι εγώ και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Αλλά να αφήσουμε το ΙΕΠ να κάνει τη δουλειά του. Την πρώτη και την τελευταία ευθύνη για το τι πρέπει να διδαχθεί, την έχει το ΙΕΠ». Επίσης, απαντώντας σε αναφορές για σχολικά εγχειρίδια της Ιστορίας, που αν και ήταν εγκεκριμένα από την Πολιτεία και έτοιμα, λόγω αντιδράσεων δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, ο υπουργός σημείωσε: «Αν υπάρχουν πράγματα κλειδωμένα, καταχωνιασμένα, να βγουν στην επιφάνεια, να προχωρήσουμε και σε πιλοτική χρήση κάποιων πραγμάτων. Πάντως ό,τι υπάρχει πρέπει να αξιοποιηθεί και να μην καταχωνιαστεί».