02-02-17 Χαιρετισμός του Κώστα Γαβρόγλου σε εκδήλωση του ΕΚΠΑ και του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου

Ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστας Γαβρόγλου απηύθυνε χαιρετισμό στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε συνεργασία με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου με τίτλο «Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα».

Το πρόγραμμα άνοιξε με προσφώνηση του Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Μελέτιου-Αθανάσιου Δημόπουλου στο Αμφιθέατρο «Άλκης Αργυριάδης».

Αμέσως μετά ο υπουργός Παιδείας πήρε τον λόγο τονίζοντας: «Δεν θα ήθελα να σας διαβάσω ένα τυπικό χαιρετισμό με σχόλια πάνω στη πρόσφατη ιστορία. Αλλά θα μπορούσα να σας μιλήσω για κάποιες δυνατότητες που μπορεί να παρέχει και το υπουργείο Παιδείας προς αυτήν την κατεύθυνση. Ήδη έχει ολοκληρωθεί το πρώτο της στάδιο. Χαιρετίζουμε τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Αθηνών με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, για αυτό το εγχείρημα το οποίο έφεραν εις πέρας.

Διακρίνω τρεις διαστάσεις. Πρώτον έχει μία σημασία τα πράγματα να μην μένουν στη μέση, και στα Πανεπιστήμια έχουμε μία αρνητική εμπειρία προς αυτό. Άρα είναι ένα πολύ καλό βήμα.

Το δεύτερο είναι ότι έρχεται να εμπλουτίσει μία κουλτούρα αρχείων με πρωτοποριακό ρόλο, για την οποία έχει μεριμνήσει το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπάρχει το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Γιώργου Δερτιλή το 1992 και σήμερα συνεχίζει την πολύ επιτυχή πορεία του. Άρα έρχεται εδώ να προστεθεί μία νέα δραστηριότητα του Πανεπιστημίου, επίσης εξαιρετικά σημαντική.

Το τρίτο είναι το θέμα της προφορικής ιστορίας που πολλοί συνάδελφοι γνωρίζουν καλύτερα από εμένα την εξαιρετική μεθοδολογική σημασία ως προς τη συγγραφή της ιστορίας και τον εμπλουτισμό της με αρχειακό υλικό. Είναι κάτι που έχει αρχίσει τις τελευταίες δεκαετίας και τώρα συστηματοποιείται αρκετά λόγω των νέων μέσων που έχουμε.

Αυτό που θα ήθελα να πω με αφορμή την παρουσία συναδέλφων από την Γερμανία είναι ότι πέρα από τα εξαιρετικά σημαντικά κοινωνικά προβλήματα, που έχουμε και στον τόπο μας αλλά και στην Ευρώπη ολόκληρη, το δηλητήριο του Ναζισμού και του Φασισμού ξαναπαίρνει τα «πάνω» του. Μειοψηφικά μεν για την ώρα αλλά πολύ φοβόμαστε ότι το μέλλον θα μας φέρει μπροστά σε καταστάσεις πολύ δύσκολα διαχειρίσιμες.

Θέλω να εκφράσω προσωπικά αν θέλετε τον θαυμασμό μου σε μία κοινωνία όπως η γερμανική η οποία κατάφερε να αντιμετωπίσει το μέλλον της με ένα τέτοιο τρόπο. Αυτό είναι ένα γεγονός που θα πρέπει παράλληλα με όλα τα άλλα να μας προβληματίσει θετικά. Επειδή εμείς όταν αντιμετωπίζουμε δικά μας προβλήματα με το παρελθόν τα χάνουμε και δεν μπορούμε ψύχραιμα να τα συζητήσουμε.

Βεβαίως η ατζέντα της κατοχής και τη θηριωδίας εκείνης της εποχής πρέπει να είναι πολύ ψηλή. Βεβαίως η ατζέντα προς της οικονομικές και κοινωνικές εκκρεμότητες πρέπει να είναι ψηλή. Αλλά πρέπει ταυτόχρονα να μην ξεχνάμε αυτή τη διάσταση της σύγχρονης γερμανικής κοινωνίας από την όποια έχουμε σε αυτό το στοιχείο τουλάχιστον να μάθουμε πάρα πολλά. »

Χαιρετισμό απηύθυναν επίσης:

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Michael Roth.

Ο Αναπληρωτής Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Μπουραζέλης.

Η Οικονομική Διευθύντρια του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος Χριστίνα Λαμπροπούλου.

Το Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος «Μνήμη, Ευθύνη και Μέλλον» Gϋnter Saathoff.

Στο κυρίως πρόγραμμα, το οποίο συντόνισε ο δημοσιογράφος Γιώργος Παππάς, μίλησαν ο Διευθυντή του προγράμματος στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Νίκος Αποστολόπουλος και ο Επιστημονικός Διευθυντής του προγράμματος στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Χάγκεν Φλάισερ.

Στη σημασία της ένταξης των προφορικών μαρτυριών στην Εκπαίδευση εστίασαν τις ομιλίες τους ο επίκουρος καθηγητής Βαγγέλης Καραμανωλάκης και η λέκτορας για την Προφορική Ιστορία στο Ε. Κ. Π. Α. Δήμητρα Λαμπροπούλου,

Η πιο συγκινητική στιγμή της εκδήλωσης ήταν όταν βρέθηκε στο βήμα η Ροζίνα Ασσέρ-Πάρδο και η Έφη Παπαθεοδώρου, οι οποίες αμφότερες έζησαν τις τραγικές στιγμές της Κατοχής. Όπως χαρακτηριστικά είπε η Εβραία Ελληνίδα Ροζίνα Ασσέρ-Πάρδο, η οποία έζησε έγκλειστη σε ένα δωμάτιο της κατεχόμενης Θεσσαλονίκη για 548 μέρες έως ότου ελευθερωθεί η πόλη: «Αυτό που νιώθω δεν είναι μίσος, αλλά μία μεγάλη στενοχώρια για ότι έγινε. Ακόμα αναρωτιέμαι πώς άφησε η ανθρωπότητα να υπάρξουν οι Ναζί».

Το Πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Ίδρυμα “Erinnerung, Verantwortung und Zukunft” του Ελεύθερου Πανεπιστήμιου Βερολίνου (Freie Universität Berlin)