Συνεχόμενο δίωρο για τη δεύτερη ξένη γλώσσα

Το ανωτέρω σχετικό αίτημα αφορά στην ερμηνεία των θέσεων της σχετικής εγκυκλίου για τη διδασκαλία της 2^ης ξένης γλώσσας στις τάξεις Ε΄ και ΣΤ΄ στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Η ανωτέρω εγκύκλιος σχετικά με το συνεχόμενο δίωρο εκφράζει την άποψη ότι “δεν είναι παιδαγωγικά ορθό”, διότι πρώτον οι μαθητές των εν λόγω τάξεων αφενός δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο να εμπεδώσουν τη διδασκόμενη ύλη και αφετέρου αποβαίνει κουραστικό για αυτούς, και δεύτερον στην περίπτωση που το δίωρο της δεύτερης ξένης γλώσσας δεν πραγματοποιηθεί για διάφορους λόγους, παρεμποδίζεται η ομαλή συνέχεια της εκμάθησης της γλώσσας αυτής.

Η άποψη αυτή η οποία εκφράζεται με τη σχετική εγκύκλιο καταρρίπτεται ουσιαστικά από το ίδιο το σκεπτικό της πρότασης αφού σύμφωνα με τη με αριθμ. Φ.12/879/88413/Γ1/20-7-2010 (ΦΕΚ 1139/2010, τ.Β΄) Υπουργική Απόφαση προτείνεται, πέραν των ελληνικών μαθημάτων, να διδάσκεται και το μάθημα των Αγγλικών για τις Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεις, σε συνεχόμενο δίωρο, με την προϋπόθεση αυτό να διδάσκεται με βιωματικές και διαθεματικές δραστηριότητες και με έμφαση στη μέθοδο Project.

Οι διδακτικές προσεγγίσεις, χρόνο με το χρόνο, εξελίσσονται διαρκώς και στόχο πάντα έχουν να δίνουν ευκαιρίες για δραστηριότητες σε μαθητές με διάφορα μαθησιακά στιλ (οπτικό, ακουστικό, κιναισθητικό) και μαθησιακές στρατηγικές. Για την εκμάθηση, εμπέδωση και κατάκτηση της γνώσης μιας ξένης γλώσσας εφαρμόστηκαν κατά καιρούς μέθοδοι βασισμένες στη θεωρία της συμπεριφοράς, στην επανάληψη, στη γνωστική θεωρία (cognitivism) επικεντρωμένη στην έμφυτη ικανότητα του μαθητή, στη μαθησιακή διαδικασία και ενεργοποίηση του μηχανισμού μάθησης (LAD= Language Acquisition Device) και στην ανθρωπιστική θεωρία (humanism) επικεντρωμένη στην προσφορά κινήτρων για μάθηση.

Με τους Piaget, Vygotsky αλλά και άλλους αναλυτές των μηχανισμών της γνώσης, όπως τους Dewy και Bruner, επήλθαν σημαντικές αλλαγές στη διδασκαλία των ξένων γλωσσών, με την εισαγωγή των σχεδίων εργασίας (projects) καθώς και τη μάθηση με ανακάλυψη της γνώσης (discovery learning). Σύμφωνα με τις νέες αυτές απόψεις, οι μαθητές δεν είναι πλέον παθητικοί δέκτες της γνώσης, την οποία θα κάνουν κτήμα τους στατικά με μεθόδους απομνημόνευσης και επανάληψης. Αντίθετα μάλιστα, αποκτούν αυτή τη γνώση ενεργά εξερευνώντας αντικείμενα και θέματα με συγκεκριμένους στόχους και σχέδια, τα οποία στο τέλος καταλήγουν σε παραγωγή απτών αποτελεσμάτων. Αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση της γνώσης των ίδιων των μαθητών.

Με βάση τα προαναφερθέντα η εφαρμογή της διδασκαλίας με βιωματικές και διαθεματικές δραστηριότητες με έμφαση στη μέθοδο Project εφαρμόζεται με πολύ μεγάλη επιτυχία στο μάθημα των Αγγλικών γιατί όχι και στα μαθήματα Γαλλικών και Γερμανικών; Η εφαρμογή της στη 2^η ξένη γλώσσα είναι πλέον όχι μόνο απαραίτητη αλλά και επιβεβλημένη και το συνεχόμενο δίωρο είναι όχι μόνο παιδαγωγικά ορθό αλλά ταυτόχρονα δίδεται στους μαθητές ο απαιτούμενος χρόνος και να εμπεδώσουν τη διδασκόμενη ύλη και να μην αποβαίνει κουραστικό για αυτούς όπως άλλωστε συμβαίνει και με το μάθημα των Αγγλικών. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί επίσης η δυνατότητα στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς τους να σπάσει ο κλοιός των τεσσάρων τοίχων της παραδοσιακής τάξης και η μάθηση της Γαλλικής και Γερμανικής γλώσσας, να πάρει άλλες διαστάσεις όπως συμβαίνει και με την Αγγλική γλώσσα.

Όσον αφορά στην περίπτωση κατά την οποία το δίωρο της δεύτερης ξένης γλώσσας δεν πραγματοποιηθεί για διάφορους λόγους προτείνω, σε συνεργασία πάντα με τον Διευθυντή του σχολείου, την άμεση αναπλήρωσή του έτσι, ώστε η ομαλή συνέχεια της εκμάθησης της Γαλλικής και Γερμανικής γλώσσας να μην παρεμποδίζεται όπως αναφέρεται στη σχετική εγκύκλιο. Σας γνωρίζω επίσης με κάθε ειλικρίνεια πως η ομαλή συνέχεια της εκμάθησης της γλώσσας αυτής ουδόλως παρεμποδίζεται, διότι τόσο οι Διευθυντές των Σχολείων όσο και εμείς, ως υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί, φροντίζουμε επιμελώς να μην προγραμματίζεται καμιά εκπαιδευτική εκδρομή ή άλλου είδους δραστηριότητα κατά τις ημέρες διδασκαλίας τους.

Τέλος θα ήθελα να επισημάνω πως η διδασκαλία της ξένης γλώσσας σε μικρούς μαθητές, όπως στους μαθητές των τάξεων Ε΄ και ΣΤ΄, είναι μια πολύ σοβαρή δουλειά για τον εκπαιδευτικό, γιατί δε διδάσκει απλώς λέξεις στα παιδιά αλλά διδάσκει επικοινωνία, πολιτισμό, στάσεις, αξίες και συμπεριφορές. Διδάσκει δηλαδή στα παιδιά πώς να επικοινωνούν, πώς να μαθαίνουν, πώς να συμβιώνουν και πώς να δουλεύουν όλα μαζί πράγμα που σημαίνει πως το συνεχόμενο δίωρο για τις τάξεις αυτές είναι όχι μόνο απαραίτητο για την πραγματοποίηση των στόχων αυτών αλλά και άκρως αποδοτικό. Επιπροσθέτως το συνεχόμενο δίωρο και διευκολύνει σε μέγιστο βαθμό το πρόγραμμα και συντελεί αναμφίβολα στην εύρυθμη λειτουργία του σχολείου.

Προς επίρρωση όλων αυτών θα μπορούσατε, κύριε Υπουργέ, στον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου για το σχολικό έτος 2016-2017, να συμπεριλάβετε επίσης και το συνεχόμενο δίωρο της δεύτερης ξένης γλώσσας.

Με εκτίμηση

Ο Εκπαιδευτικός

Σπύρος Ι. Παππάς