«Χεῖρας ταχέως μηδενί ἐπιτίθει»
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. ∆ιονυσίου Τάτση
H ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ἀξίων κληρικῶν εἶναι τὸ δυσκολότερο πρόβληµα ἑνὸς Ἐπισκόπου, ἐνῶ ἡ χειροτονία ἀναξίων κληρικῶν εἶναι τὸ πιὸ εὔκολο ποὺ µπορεῖ νὰ κάνει.
∆υστυχῶς, ὑπάρχουν Ἐπίσκοποι, οἱ ὁποῖοι ἐπιλέγουν τὴ δεύτερη περίπτωση, γιὰ νὰ καλύψουν τὰ ἐφηµεριακὰ κενὰ καὶ νὰ ἔχουν τὸ µυαλό τους ἥσυχο, ἀφοῦ δὲν θὰ τοὺς ἐνοχλοῦν οἱ ἄνθρωποι, χωρὶς νὰ σκέφτονται τί πρόκειται νὰ ἀντιµετωπίσουν, ὅταν οἱ κληρικοὶ αὐτοὶ θὰ εἶναι πρωταγωνιστὲς πολλῶν σκανδάλων καὶ ὡς ἀνάξιοι θὰ ἀποµακρύνουν τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ εὐθύνη σ’ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις δὲν εἶναι µόνο στοὺς κληρικούς, ἀλλὰ καὶ στοὺς Ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι µὲ ἐπιπολαιότητα τοὺς χειροτόνησαν.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀπευθυνόµενος στὸ µαθητή του Τιµόθεο, τὸν συµβουλεύει νὰ εἶναι προσεκτικὸς στὸ θέµα τῶν χειροτονιῶν, γιατὶ ἡ εὐθύνη του εἶναι µεγάλη: «Χεῖρας ταχέως µηδενὶ ἐπιτίθει, µηδὲ κοινώνει ἁµαρτίαις ἀλλοτρίαις• σεαυτὸν ἁγνὸν τήρει» (Α΄ Τιµ. ε΄ 22). Ὄχι λοιπὸν βιαστικὲς χειροτονίες, ὄχι συµµετοχὴ σὲ ξένες ἁµαρτίες. Ὁ ἐπίσκοπος πρέπει νὰ διατηρεῖ τὸν ἑαυτὸ καθαρό. Ὅταν χειροτονεῖ ἀνάξιους, χάνει τὴν καθαρότητά του καὶ ἄς πιστεύει ὁ ἴδιος ὅτι ὡς ἐπίσκοπος µένει ἀπρόσβλητος καὶ ἁγνός, ὅ,τι καὶ νὰ ἐπιλέξει, ὅ,τι καὶ νὰ πράξει!
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐπίσης ἐπισηµαίνει καὶ κάτι ἄλλο, ποὺ εἶναι χρήσιµο καὶ πρέπει πάντα νὰ τὸ θυµᾶται ὁ Ἐπίσκοπος, ὅταν πρόκειται νὰ χειροτονήσει κάποιον: «Τινῶν ἀνθρώπων αἱ ἁµαρτίαι πρόδηλοί εἰσι, προάγουσαι εἰς κρίσιν, τισί δὲ καὶ ἐπακολουθοῦσιν• ὡσαύτως καὶ τὰ καλὰ ἔργα πρόδηλά ἐστι, καὶ τὰ ἄλλως ἔχοντα κρυβῆναι οὐ δύνανται» (Α΄ Τιµ. ε΄ 24-25). ∆ηλαδή, «οἱ ἁµαρτίες µερικῶν ἀνθρώπων εἶναι ὁλοφάνερες καὶ ξεπροβάλλουν• κι ἔτσι διευκολύνουν τὴν κρίση τῶν ἄλλων γι’ αὐτές. Σὲ µερικοὺς ὅµως φανερώνονται ὕστερα ἀπὸ ἀρκετὸ χρόνο. Τὸ ἴδιο καὶ τὰ καλὰ ἔργα εἶναι ὁλοφάνερα. Ἀλλὰ κι αὐτὰ ποὺ δὲν εἶναι ὁλοφάνερα δὲν µποροῦν νὰ κρυφτοῦν», ὅπως ἑρµηνεύει ὁ π. Ν. Τρεµπέλας.
Οἱ ὑποψήφιοι κληρικοὶ συχνὰ µᾶς ἐνθουσιάζουν µὲ τὴν ἐµφάνισή τους καὶ τὰ λίγα λόγια τους. Ὅµως πρέπει νὰ εἴµαστε προσεκτικοί. Τὰ φαινόµενα πολλὲς φορὲς ἀπατοῦν καὶ τὰ λεγόµενα παραπληροφοροῦν. Ὅπως καὶ οἱ κρίσεις ἄλλων προσώπων, ποὺ εἶναι πιὸ ἔξω καὶ ἔχουν ἐλλιπῆ πληροφόρηση ἀλλὰ καὶ ἰδιοτέλεια, δὲν εἶναι ἀξιόπιστες.
Οἱ ἀδυναµίες καὶ τὸ ἁµαρτωλὸ παρελθὸν τῶν ὑποψηφίων εἶναι κλειδωµένα στὴν ψυχή τους. Οἱ ὑπεύθυνοι, ἐπίσκοπος καὶ πνευµατικός, δὲν τὰ γνωρίζουν. Μετὰ τὴ χειροτονία ὅµως ἀποκαλύπτονται ὅλα τὰ κρυµµένα κουσούρια, τὸ ἕνα µετὰ τὸ ἄλλο καὶ βλέπει κανεὶς τὸν πραγµατικὸ χαρακτήρα τους καὶ τὶς ἐπιδιώξεις τους. Ἡ εἰκόνα τους εἶναι ζοφερή. ∆ὲν ἔχουν ἱερὸ ζῆλο. Οὔτε καὶ συναίσθηση τί θὰ πεῖ ἱερωσύνη καὶ τί βάρος ἔχουν ἐπωµισθεῖ. Καλοῦνται νὰ ὑπηρετήσουν ἐκεῖνο ποὺ δὲν γνωρίζουν καὶ δὲν ἐπιθυµοῦν. Εἶναι ἀνειδίκευτοι σὲ ὅλα. ∆υστυχῶς, δὲν θὰ ἀλλάξουν σὲ τίποτα. Τυπικὰ θὰ ἐκτελοῦν µερικὰ καθήκοντα καὶ θὰ ζοῦσαν ὅπως ζοῦσαν καὶ προτοῦ νὰ χειροτονηθοῦν.
Μερικοὶ ὑποψήφιοι κληρικοὶ συχνάζουν σὲ µοναστήρια γιὰ καλύτερη πνευµατικὴ προετοιµασία. Οἱ ἐπίσκοποι συνήθως εἶναι εὐάλωτοι στὶς κρίσεις καὶ ὑποδείξεις µοναχῶν, οἱ ὁποῖοι πολλὲς φορὲς συµπεραίνουν ἐσφαλµένα, γιατὶ µιλοῦν µὲ βάση τὶς ὑποκριτικὲς ἐκδηλώσεις τῶν ὑποψηφίων καὶ ὄχι µὲ τὶς κρυφὲς ἐπιθυµίες καὶ προθέσεις. ∆ὲν τοὺς κατηγορῶ ὅτι ἐνεργοῦν µὲ δόλο, ἀλλὰ θέλω νὰ ἐπισηµάνω ὅτι παρασύρονται ἀπὸ τὴν ὑποκρισία τῶν ὑποψηφίων καὶ καθὼς εἶναι καλοκάγαθοι, δὲν ὑποψιάζονται τὴν ἁµαρτωλὴ πραγµατικότητα.
Κλείνοντας τοῦτο τὸ κείµενο θὰ θυµίσω τί ἔλεγε ὁ Ἅγιος Κοσµᾶς ὁ Αἰτωλὸς γιὰ τοὺς ἱερεῖς, ἀπευθυνόµενος στοὺς χριστιανούς: «Νὰ ἐξεύρετε ὅτι ἕνας ἱερεὺς εἶναι µεγαλύτερος ἀπὸ ἕναν βασιλέα καὶ τὸ περισσότερον εἶναι ἀνώτερος καὶ ἀπὸ ἕναν ἄγγελον, ἐπειδὴ εἶναι µεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων καὶ ἀξιώνεται νὰ ἐπιτελεῖ τὰ ἅγια µυστήρια, µάλιστα τὸ µέγα καὶ φρικτὸν µυστήριον τῆς θείας λειτουργίας, ὁποὺ τὸ βλέπουν οἱ ἄγγελοι καὶ τρέµουν». Καὶ ἄλλοτε ἐξωτερίκευε τὸ βαθύ του σεβασµὸ πρὸς τοὺς ἱερεῖς µὲ τοῦτα τὰ λόγια: «Ἐγώ, ἀδελφοί µου, ἐὰν ἀπαντήσω ἕναν παπὰ καὶ ἕναν βασιλέα, µὲ φαίνεται εὔλογον, ὅπως τὸν παπὰ νὰ βάλω νὰ καθίσει ἀνώτερα ἀπὸ τὸν βασιλέα. Καὶ ἐὰν ἀπαντήσω ἕναν παπὰ καὶ ἕναν ἄγγελον, πρωτύτερα θὲ νὰ χαιρετήσω τὸν παπὰ παρὰ τὸν ἄγγελον, διατί, ἀδελφοί µου, εἶναι ἀνώτερος εἰς τὸ ἀξίωµα».
Ορθόδοξος Τύπος, 29/7/2016