Για την αποτίμηση του τομέα «Ηγεσία και Διοίκηση του Σχολείου» αξιοποιούνται τρεις Δείκτες, ο Δείκτης 3 «Οργάνωση και συντονισμός της σχολικής ζωής», ο Δείκτης 4  «Διαχείριση και αξιοποίηση μέσων και πόρων» και ο Δείκτης 5 «Αξιοποίηση, υποστήριξη και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού».

Η μελέτη των ποσοτικών αποτιμήσεων και των τριών Δεικτών έδειξε ότι οι σχολικές μονάδες εμφανίζονται ικανοποιημένες από τις διαδικασίες που εφάρμοσαν για να διατυπώσουν το όραμά τους, να αξιοποιήσουν τα μέσα και τους διαθέσιμους πόρους τους και να υποστηρίξουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το προσωπικό τους.

Η επεξεργασία των ποσοτικών δεδομένων ανέδειξε κάποιες διαφοροποιήσεις ως προς τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικοί τύποι σχολικών δομών αποτίμησαν την οργάνωση και τον συντονισμό της σχολικής ζωής και επίσης διαχειρίστηκαν και αξιοποίησαν τους πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Τα Νηπιαγωγεία εμφάνισαν θετικότερες εκτιμήσεις ως προς την αποτελεσματικότητα των προαναφερόμενων διαδικασιών, ενώ οι δομές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης αποτίμησαν με το χαμηλότερο μέσο όρο την υλοποίηση των διαδικασιών αυτών, συγκριτικά με τους άλλους τύπους σχολικών δομών.

Ενδεχομένως, η δομή και ο τρόπος λειτουργίας των Νηπιαγωγείων, ειδικότερα η ολιγοπρόσωπη στελέχωσή τους, να διευκολύνει τις διαδικασίες οργάνωσης της σχολικής ζωής και να καθιστά ευκολότερη τη συνεργατική διαχείριση των διαθέσιμων πόρων. Αντίθετα, ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας των δομών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, πιθανόν, να καθιστά πιο σύνθετη τη διατύπωση κοινού οράματος, να δυσχεραίνει την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών και να δημιουργεί δυσκολίες στη διαμόρφωση ενός λειτουργικού προγράμματος και τη διαχείριση των πόρων και των μέσων του σχολείου.

Επίσης, όπως διαπιστώνεται από την ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων, όσο θετικότερη είναι η αποτίμηση των διαδικασιών οργάνωσης και συντονισμού της σχολικής ζωής, αντίστοιχα θετικές είναι και οι αποτιμήσεις του επιπέδου αξιοποίησης, υποστήριξης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού της συγκεκριμένης σχολικής μονάδας.

Αυτό δείχνει ότι η αποτελεσματική οργάνωση και ο συντονισμός της σχολικής ζωής και η ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων μέσων και πόρων μεγιστοποιούν τις δυνατότητες για την υποστήριξη και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της σχολικής μονάδας.
Στις περιγραφικές αποτυπώσεις και αιτιολογημένες αποτιμήσεις των σχολικών μονάδων, αναφορικά με τους ανωτέρω Δείκτες, υπογραμμίζεται ιδιαίτερα η τήρηση  δημοκρατικών διαδικασιών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο της λειτουργίας των Συλλόγων Διδασκόντων.

Ανά τύπο σχολικής δομής, περιγράφονται επιμέρους προβλήματα που καθιστούν δύσκολο τον συντονισμό της σχολικής ζωής και τη διαχείριση πόρων και προσωπικού, τα οποία άλλοτε αποδίδονται σε παράγοντες που δεν μπορούν να επηρεάσουν οι σχολικές μονάδες (όπως είναι για παράδειγμα, η μη έγκαιρη στελέχωσή τους, η έλλειψη χώρων και εξοπλισμού, η ανεπάρκεια οικονομικών πόρων, η περιορισμένη προσφορά προγραμμάτων επιμόρφωσης, κ.λπ.) και άλλοτε αναδεικνύουν ζητήματα μη αποτελεσματικής συνεργασίας (σε επίπεδο Συλλόγων Διδασκόντων ή σε επίπεδο συνεργασίας της σχολικής μονάδας με το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων).
Η υπέρβαση των παραπάνω δυσκολιών προϋποθέτει, σύμφωνα με τις προτάσεις των σχολικών μονάδων του δείγματος, τόσο την ανάληψη δράσεων από την Πολιτεία (αύξηση χρηματοδότησης, παροχή υλικοτεχνικής υποδομής, στελέχωση σχολικών μονάδων με εκπαιδευτικούς, αλλά και εξειδικευμένο προσωπικό, διατήρηση ασφαλούς πλαισίου εργασίας των εκπαιδευτικών, κ.λπ.) όσο και την ανάληψη πρωτοβουλιών από τις ίδιες τις σχολικές μονάδες για τη διαμόρφωση συνθηκών που διευκολύνουν την επικοινωνία, την αλληλοϋποστήριξη και την αγαστή συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών, καθώς επίσης και τη συνεργασία του σχολείου με το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων και με τοπικούς φορείς.
Τέλος, πρέπει να υπογραμμιστεί η διατυπωμένη επιθυμία των εκπαιδευτικών να συμμετέχουν σε προγράμματα επιμόρφωσης, ιδιαίτερα ενδοσχολικής, που θα συμβάλουν στην επαγγελματική μάθηση και ανάπτυξή τους, παρά την οικονομική υποβάθμιση που υφίσταται ο κλάδος των εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης.

Στις προτάσεις των σχολικών μονάδων του δείγματος επισημάνθηκε, επίσης, η ανάγκη εφαρμογής πρακτικών στήριξης των νεοδιόριστων ή και των αναπληρωτών εκπαιδευτικών, καθώς και η δημιουργία δικτύων συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών σχολικών μονάδων της ίδιας ή διαδοχικών βαθμίδων για την καλύτερη υποστήριξη των μαθητών.

Οι επιμορφωτικές ανάγκες είναι υπαρκτές και τονίζονται στις περιγραφικές αποτυπώσεις και αιτιολογημένες αποτιμήσεις των σχολικών μονάδων σε πολλούς από τους 15 Δείκτες, αλλά και το σώμα των εκπαιδευτικών διαθέτει πολύτιμους επιμορφωτικούς πόρους, οι οποίοι, όμως, θεσμικά αγνοούνται, αλλά αξιοποιούνται μόνο άτυπα με προσωπικές πρωτοβουλίες των εκπαιδευτικών.

Με βάση τις διαπιστώσεις των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων και των αιτημάτων των εκπαιδευτικών για  ενδοσχολικές επιμορφώσεις, προτείνεται, η θεσμοθετημένη αξιοποίηση τέτοιων εκπαιδευτικών στο πλαίσιο των ενδοσχολικών επιμορφώσεων και με την ευκαιρία η Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε. επαναφέρει την πρότασή της για τη θεσμοθετημένη ανάθεση ρόλου «Μέντορα» για τις ενδοσχολικές επιμορφώσεις νεοδιόριστων και αναπληρωτών σε γειτνιάζοντα συγκροτήματα σχολείων, καθώς και τη θεσμοθέτηση ρόλου «υπευθύνου τάξης» στα Δημοτικά Σχολεία και «υπευθύνου συναφών μαθημάτων» στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, οι οποίοι με τη θεωρητική τους συγκρότηση και την εκπαιδευτική εμπειρία τους θα συντονίζουν και θα στηρίζουν ομάδα εκπαιδευτικών.

Οι εκπαιδευτικοί που θα αναλάβουν αυτούς τους ρόλους πρέπει να ευρίσκονται υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση των οικείων Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου, οι οποίοι θα οργανώσουν και θα εμπλουτίσουν τον ρόλο τους, ώστε με την ομάδα τους να λειτουργούν ως πλαίσια ενδοσχολικής επιμόρφωσης.

Δείτε στην ετήσια έκθεση της ΑΔΟΠΠΔΕ  σελίδα 81