της Μαρίας Σπανού *πρόεδρος του Συλλόγου Αναπληρωτών Νηπιαγωγών

Επειτα από 18 χρόνια, είναι αναγκαίο όσο ποτέ άλλοτε να επικαιροποιηθεί το Προεδρικό Διάταγμα για την οργάνωση και λειτουργία των νηπιαγωγείων, το 200/1998.

Η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, την οποία έχει εξαγγείλει ο υπουργός, πρέπει να θεσμοθετηθεί άμεσα διορθώνοντας μια συνειδητή παράλειψη του απαρχαιωμένου Π.Δ. (άρθρο 7).

Αποτελεί δε πάγιο αίτημα των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, επιτακτική ανάγκη μιας κοινωνίας που θέλει να ορθοποδήσει, αλλά και βασικό δείγμα γραφής μιας κυβέρνησης που θέλει να αποδείξει ότι εννοεί το αυτονόητο, το ότι δηλαδή η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα αρχίσει από τα θεμέλια της εκπαίδευσης.

Στην επωνυμία των νηπιαγωγείων (άρθρο 2) μπορεί, όπως και στα δημοτικά σχολεία, να προστεθεί προσωνυμία δηλωτική της ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης του τόπου ή αναφερόμενη στο όνομα ευεργετών, προσωπικοτήτων της εκπαίδευσης ή των γραμμάτων και τεχνών και γενικότερα προσώπων που πρόσφεραν αναγνωρισμένες και αξιόλογες υπηρεσίες στον τόπο μας.

Οι εγγραφές αλλά και οι μετεγγραφές των μαθητών και μαθητριών (άρθρο 7) πρέπει να γίνονται πολύ νωρίτερα από τον Ιούνιο, με τον οποίο ουσιαστικά κλείνει η σχολική χρονιά.

Θα μπορούσαν να γίνονται μέσα στον Ιανουάριο, όπως στην Κύπρο (11-16/1 για το έτος 2016-17), με στόχο να υπάρχει καλύτερος κεντρικός αλλά και περιφερειακός προγραμματισμός και στελέχωση των εκπαιδευτικών μονάδων με νηπιαγωγούς.

Ετσι δεν θα υπάρχουν αιφνιδιασμοί και θα γίνονται έγκαιρα οι απαραίτητες ενέργειες για την υποστήριξη των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Μια σημαντική εκκρεμότητα υπάρχει στο ωράριο των νηπιαγωγών (άρθρο 11). Με τον νόμο 4115/2013 το ωράριο των νηπιαγωγών πρέπει να καθοριστεί με απόφαση του υπουργού Παιδείας κατά ανάλογο τρόπο με των δασκάλων.

Οι δε προϊσταμένες ή οι προϊστάμενοι των νηπιαγωγείων, που οφείλουν να αντεπεξέλθουν σε πολλά καθήκοντα (εκπαιδευτικά, διοικητικά οικονομικά και οργανωτικά), πρέπει να έχουν ωράριο ανάλογο με αυτό των δασκάλων, προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στο έργο τους.

Δεν θα πρέπει να υπάρξει κάποια μεταβολή ως προς την αναλογία μαθητών και νηπιαγωγού, όπως αυτή ορίζεται εξάλλου στον νόμο 4264/2014 στο άρθρο 45 παρ.18, δηλαδή ο αριθμός των μαθητών δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 7 μαθητές και μεγαλύτερος από 25.

Και αυτό δεν πρέπει να συμβεί σήμερα που η χώρα διανύει μια ιδιαίτερα παρατεταμένη και επώδυνη κρίση. Ωστόσο, οι πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών και μαθητριών μας απαιτούν η αναλογία να μην είναι μεγαλύτερη από έναν εκπαιδευτικό ανά 18 ή 20 μαθητές.

Σε αυτή την κατεύθυνση, της μείωσης της αναλογίας εκπαιδευτικού ανά μαθητή, πρέπει να κινηθεί η κυβέρνηση μόλις επανακτήσει δείκτες ανάπτυξης η χώρα.

Οι ιδιαίτερες συνθήκες που υπάρχουν σε μια σχολική μονάδα με παιδιά προσχολικής ηλικίας υποχρεώνουν τους εκ των πραγμάτων λίγους εκπαιδευτικούς της να βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής των μαθητών στο νηπιαγωγείο, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου υποδοχής, του χρόνου αποχώρησης και του χρόνου διαλείμματος.

Γι’ αυτό ως διδακτικός χρόνος θα πρέπει να υπολογίζεται το συνολικό χρονικό διάστημα από την ώρα προσέλευσης των νηπίων μέχρι και την αποχώρησή τους, ήτοι 25 ώρες εβδομαδιαίως.

Είναι εντυπωσιακό ότι για τους συντάκτες του Π.Δ. 200/1998 δεν υπήρχαν παιδιά με αναπηρίες. Πουθενά δεν υπάρχει κάποια ρύθμιση είτε για έγκαιρη αξιολόγηση και εντοπισμό των δυνατοτήτων κάθε ανάπηρου νηπίου, είτε για πρώιμη παρέμβαση στο νηπιαγωγείο. Είναι λοιπόν μεγάλη ανάγκη η νομοθέτηση ενός νηπιαγωγείου που θα υποστηρίζεται από νηπιαγωγό Ειδικής Αγωγής και εκπαίδευσης, από σχολικούς συμβούλους Προσχολικής Αγωγής και Ειδικής Αγωγής, από το ΚΕΔΔΥ κ.λπ.

Οπως απαιτούνται ιδιαίτερες ρυθμίσεις για τις αίθουσες των νηπιαγωγείων, των ειδικών νηπιαγωγείων και των τμημάτων Ενταξης και τις προδιαγραφές τους.

Πολλά τμήματα Ενταξης λειτουργούν σε διαδρόμους, σε γραφεία εκπαιδευτικών, αποθήκες, σε υπόγεια, ή σε ένα χωρισμένο με παραβάν μικρό τμήμα της αίθουσας του κλασικού τμήματος.

Πρέπει να τηρούνται υποχρεωτικά οι κτιριακές προδιαγραφές και τα κριτήρια ασφαλείας του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων για τα νηπιαγωγεία.

Σε ένα σύγχρονο νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία των νηπιαγωγείων δεν μπορεί να παραλείπεται η υποχρεωτικότητα καλών και επαρκών κτιριακών συνθηκών στα οποία στεγάζονται.

Με δεδομένες τις σημερινές μεγάλες δυσκολίες λόγω της μακρόχρονης οικονομικής κρίσης, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι στις ιδιαίτερα τρυφερές προσχολικές ηλικίες το περιβάλλον του νηπιαγωγείου πρέπει να προκαλεί θετικά συναισθήματα, όπως και να είναι απόλυτα λειτουργικό ώστε να αρχίζουν ομαλά και ευκολότερα την μακρόχρονη εκπαίδευσή τους.

Πρέπει να προβλεφθεί η ίδρυση τμημάτων ένταξης σε όλα τα νηπιαγωγεία και η στελέχωσή τους με κατάλληλα εκπαιδευμένους νηπιαγωγούς με μόνιμη σχέση εργασίας.

Αν και από το 1996 έχει θεσμοθετηθεί η διαπολιτισμική εκπαίδευση (Ν.2413/1996), η οποία βέβαια δεν έχει ενεργοποιηθεί ποτέ, ούτε το 1998 που συντάχθηκε το Π.Δ. 200 ούτε αργότερα υπήρξε οποιαδήποτε μέριμνα για τα αλλόγλωσσα παιδιά της χώρας μας.

Μαζί με την ενίσχυση και νομοθετική κατοχύρωση μιας ενταξιακής πολιτικής για όλα τα παιδιά, πρέπει να νομοθετηθεί η κατάλληλη επιμόρφωση και υποστήριξη των νηπιαγωγών τόσο της γενικής όσο και της ειδικής εκπαίδευσης για την ένταξη των νηπίων με αναπηρίες στο γενικό σχολείο, όπως και επιμόρφωση για τη σωστή εφαρμογή της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και των σύγχρονων παιδαγωγικών πρακτικών.

Η υποστήριξη της προσχολικής εκπαίδευσης με ένα σύγχρονο νομικό πλαίσιο θα προσδώσει πολλαπλά οφέλη στο πολύπαθο εκπαιδευτικό μας σύστημα.