( γράφει ο Πυθαγόρας Κωνσταντίνος Ελευθεριάδη )

Με αφορμή τη δήλωση των μηχανογραφικών δελτίων των υποψηφίων για τις πανελλαδικές εξετάσεις 2013 σκέφτηκα να γράψω ένα άρθρο που να αφορά καθαρά το συγκεκριμένο θέμα. Όχι φυσικά ποιες σχολές να δηλώσετε ή πόσο θα πέσουν οι βάσεις ( που εκ πείρας θα σας πω πως όλο αυτό γίνεται για να μπαίνετε στις ιστοσελίδες τους και να αγοράζετε τις εφημερίδες, που υποτίθεται ότι είναι έγκυρες) αλλά να σας δείξω το πόσο διαφορετικά θα ήταν αν όλα άλλαζαν όσον αφορά το θέμα των πανελληνίων.

Ακούγονται ας πούμε διάφορα για το τι θα γίνει , πόσα δηλαδή μαθήματα θα πρέπει να δίνουν οι μαθητές ή για τη βάση του δέκα. Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι για εμένα σημαντικά, γίνονται όλα καθαρά για να θεωρούμε πως το κράτος ασχολείται με την παιδεία θυμίζοντας όμως την συνήθη κίνηση των σκυλιών.. γυρνάνε συνέχεια γύρω από τον ευατό τους πριν καθίσουν κάτω μένοντας έτσι στάσιμα.
Πόσο διαφορετικά λοιπόν θα ήταν αν σε αυτή τη χώρα ο κάθε άνθρωπος ασκούσε το επάγγελμα που ονειρευόταν να κάνει; Αν δηλαδή δεν συμβιβαζόμασταν σε διάφορες σχολές μόνο και μόνο γιατί οι γονείς ή η κοινωνία μας ωθούσε σε αυτές. Μην αναρωτιέστε αν συμβαίνει αυτό γιατί έχω δει πάρα πολλούς ανθρώπους που σιχαίνονται τη δουλειά τους , που περιμένουν πως και πώς να τελειώσει η ώρα για να φύγουν. Κάθε μέρα για αυτούς είναι ένα βασανιστήριο.
Γιατί οι φοιτητές; Τέσσερα χρόνια χαραμίζουν τις ζωές τους σε σχολές που ούτε καν ήξεραν τι θα μπορούσαν να τους προσφέρουν μόνο και μόνο επειδή η μητέρα τους δήλωσε τη συγκεκριμένη σχολή επειδή είναι ΑΕΙ και όχι ΤΕΙ, γιατί δυστυχώς η Ελλάδα είναι ακόμη πίσω όσον αφορά τη σύγκριση αυτών των δύο και τον υποβιβασμό του δευτέρου. Αυτό είναι φανερό και από τις εγκαταστάσεις που έχει το κτίριο των ΤΕΙ σε αντίθεση με αυτό των ανώτατων εκπαιδευτικών τμημάτων.
Ας δημιουργήσουμε λοιπόν ένα υποθετικό πλάνο στο μυαλό μας. Ξεχάστε τις πανελλήνιες και σκεφτείτε να μετρούσε ο γενικός της δευτέρας και της τρίτης λυκείου με διαφορετικής βέβαια δυσκολίας μαθήματα, δηλαδή να μην υπήρχαν οι κατευθύνσεις. Μία ευρεία γνώση με συγκεκριμένο βαθμό δυσκολίας. Στη διάρκεια των δύο αυτών χρόνων να είχε τη δυνατότητα ο μαθητής να κάνει ένα μήνα πρακτική πάνω σε αυτό που σκέφτεται να δηλώσει, ώστε να δει αν πραγματικά του αρέσει ή αν ήταν τελικά μία αποτυχημένη επιλογή.
Όταν τελείωνε δηλαδή τις δύο αυτές τάξεις να είχε ο ίδιος την ευχέρεια να πάει σε όποια σχολή ήθελε για ένα χρόνο. Εκεί θα παρακολουθούσε τα μαθήματα και θα συνέχιζε την πρακτική του. Το αν θα έμενε σε αυτή τη σχολή θα εξαρτιόταν από το ποσοστό των μαθημάτων που θα είχε περάσει στις δύο εξεταστικές αλλά και από τον γενικό βαθμό πρόσβασης. Οπότε αφού η κάθε σχολή θα έπαιρνε συγκεκριμένο αριθμό φοιτητών θα περνούσαν μόνο οι καλύτεροι σε αυτό, δηλαδή αυτοί που είχαν το 50% του μέσου όρου του λυκείου και το άλλο 50% των περασμένων μαθημάτων της σχολής. Όσο δηλαδή αριθμό φοιτητών επέτρεπε η κάθε σχολή να περάσει στο δεύτερο έτος.
Ξέρω σας φαίνεται ουτοπικό και πολύ δύσκολο. Δεν αμφιβάλλω. Απλά σκεφτείτε πόσο διαφορετικά θα ήταν να είχαμε έναν χαμηλότερο βαθμό δυσκολίας σε μαθήματα που στις δυο τελευταίες τάξεις του λυκείου δεν είχαμε «αγγίξει» γιατί είχαμε αφοσιωθεί στις δικές μας κατευθύνσεις. Και το αποτέλεσμα; Ημιμαθή όντα που εξειδικεύονται καθαρά στον κλάδο τους χωρίς πλέον να θυμούνται έστω τα βασικά από τις άλλες κατευθύνσεις.
Πόσο διαφορετικοί θα ήμασταν αν απευθείας είχαμε τη δυνατότητα να ασχολούμασταν με αυτό που πραγματικά θέλαμε και να μην καθόριζαν οι περιοχές και η ζήτηση των σχολών τις βάσεις και έπειτα τη ζωή μας; Αν είχαμε τη δυνατότητα να παίρναμε μία γεύση για το επάγγελμα που θέλαμε να ασχοληθούμε για να δούμε αν τελικά όντως άξιζε ή αν το είχαμε μυθοποιήσει. Καλό είναι να μιλάμε με παραδείγματα, μία λοιπόν ελληνίδα μετανάστρια στη Γερμανία που τώρα είναι 17 χρόνων είχε τη δυνατότητα από την πρώτη λυκείου να πάει σε ένα δικηγορικό γραφείο και σε ένα γραφείο ψυχολόγου, αφού αυτά ήταν τα δύο επαγγέλματα που ήθελε να ασχοληθεί. Όταν τελείωσε την πρακτική και από τα δύο επαγγέλματα μου είπε « Είμαι τυχερή που είχα τη δυνατότητα της πρακτικής γιατί όταν είδα τι πραγματικά συμβαίνει σε ένα δικηγορικό γραφείο σιχάθηκα πλήρως αυτό το επάγγελμα».
Σκεφτείτε το λοιπόν. Οι καθηγητές και οι δάσκαλοι ή ακόμη και οι σύμβουλοι που υπάρχουν στα σχολεία να προτείνουν μία παρόμοια τακτική. Πόσο καλύτερη θα ήταν η Ελλάδα αν είχε ανθρώπους που αγαπούσαν τη δουλειά τους, που θα μπορούσαν να προτείνουν νέες μεθόδους και ιδέες που θα συντελούσαν στην εύρυθμη λειτουργία του κράτους;
Οι Γάλλοι πρεσβεύουν το ρητό «Ασφάλεια, υγεία και παιδεία για τους πολίτες». Όντως μόνο τότε μία χώρα είναι ευτυχισμένη και πολιτισμένη. Δεν χρειάζεται να τα πολυλογώ η Ελλάδα δεν έχει τίποτα από τα τρία. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το σημαντικότερο την παιδεία. Είναι κρίμα αυτό που συνέβη φέτος με τα απογοητευτικά ποσοστά αποτυχίας στις πανελλήνιες.
Βαρέθηκα να βλέπω φοιτητές που αηδιάζουν με τους πληγωμένους ηλικιωμένους ή γιατρούς με χρόνια πείρα να λένε πως αν έβλεπαν κάποιον έξω να έχει πρόβλημα υγείας ή αν πάθαινε κάτι δεν θα τον βοηθούσαν γιατί δεν είναι σε ώρα εργασίας, ενώ φοιτούν σε νοσηλευτικές ή ιατρικές σχολές ή είναι γιατροί, παιδαγωγούς και καθηγητές που σιχαίνονται τα παιδιά και που δυστυχώς δεν πρόκειται να περάσουν από κάποιο ψυχολογικό τεστ ποτέ στη ζωή τους, συνεσταλμένα και ήρεμα παιδιά να πηγαίνουν στη νομική σχολή χωρίς καν να το θέλουν γιατί έγραψαν πολύ καλά στις εξετάσεις και οι γονείς τους θέλουν να παινεύονται στον κύκλο τους. Ακόμη και φοιτητές που δεν ήθελαν καν να σπουδάσουν αλλά να δουλέψουν κάπου αλλού αλλά δεν είχαν το θάρρος να πουν πως προτιμούν από την αρχή να δουλέψουν και όχι να πάρουν ένα πτυχίο που δεν θα ήθελαν να το χρησιμοποιήσουν.

Σκεφτείτε το. Αν αλλάξει η παιδεία και το κράτος έχει τους καλύτερους σε κάθε τομέα αλλά και αυτούς που αγαπούν το επάγγελμα τους πόσο καλύτερα θα ήμασταν; Όχι μόνο οικονομικά αλλά και εσωτερικά. Η δουλειά δεν είναι υποχρέωση είναι αφοσίωση. Και μία συμβουλή για όσους σκέφτεστε τι σχολές θα δηλώσετε, μην κοιτάτε περιοχή αλλά σχολή και σκεφτείτε αν θα ήσασταν χαρούμενοι σκεπτόμενοι τον ευατό σας τριάντα χρόνια μετά να ασκείτε το επάγγελμα που μόλις δηλώσατε.