Στο άρθρο 27 του Σ/Ν «Ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και λοιπές διατάξεις», προβλέπεται αύξηση του ποσοστού των εισαγομένων αποφοίτων ΕΠΑ.Λ. στα πανεπιστήμια από 1% σε 5%.

Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης Εκπαιδευτικός – Ερευνητής Αντιπρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.

Το γεγονός ότι αυξάνεται το ποσοστό εισαγωγής αποτελεί ένα θετικό βήμα στο χώρο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης έστω και αν αυτό γίνεται αναγκαστικά διότι η επερχόμενη «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ θα μετατρέψει το ποσοστό 20% σε 1%.

 

Η κατάσταση στην Ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση για την Επαγγελματική Εκπαίδευση παραμένει προβληματική, κατά την άποψή μας, για τους εξής λόγους:

 

  1. Η αύξηση του ποσοστού εισαγωγής στα πανεπιστήμια ηχεί ευνοϊκά σε μαθητές και γονείς διότι το ποσοστό 1% δεν είχε σημάνει άνοιγμα των πανεπιστημίων στους μαθητές των ΕΠΑ.Λ.

Οι προσδοκίες των μαθητών που εγγράφονται στα ΕΠΑ.Λ. και ενδιαφέρονται για συνέχιση σπουδών ήταν συνήθως η συνέχιση μέχρι τα ΤΕΙ, τα οποία έχουν κύρια «τεχνολογικό» αλλά  και ακαδημαϊκό χαρακτήρα.

Με το σκεπτικό αυτό δεν είναι εύκολο να εκτιμήσει κανείς εάν τελικά η κατάργηση του 20% για την εισαγωγή στα ΤΕΙ είναι ευμενέστερη με το 5% για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια.

Εάν ανατρέξουμε σε αριθμητικά στοιχεία θα παρατηρήσουμε ότι στις εισαγωγικές εξετάσεις του 2017 στα πανεπιστήμια και ΤΕΙ της Αττικής έχουν εισαχθεί απόφοιτοι ΕΠΑ.Λ. περίπου 90 σε πανεπιστήμια και 810 στα ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά. Με τη νέα ρύθμιση του 5% ο αριθμός των εισακτέων στα πανεπιστήμια αυξάνεται από 90 γίνεται 450.

Η αριθμητική απώλεια θέσεων υπάρχει και πάλι αλλά υπάρχει πενταπλασιασμός των θέσεων στο ΕΜΠ, ΕΚΠΑ, ΟΠΑ, ΑΣΚΤ, ΠΑΠΕΙ, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, Πάντειος και Χαροκόπειο.

Αυτό βέβαια, δεν αντισταθμίζει την απώλεια θέσεων αλλά βελτιώνει την εικόνα του ΕΠΑ.Λ. σε ότι αφορά τη συνέχιση σπουδών στα πανεπιστήμια τα οποία γενικά προηγούνται έναντι των ΤΕΙ στις προτιμήσεις των υποψηφίων, και αποτελεί σπουδαίο κίνητρο  για τους απόφοιτους των Γυμνασίων που θα ήθελαν να ακολουθήσουν το Επαγγελματικό Λύκειο.

 

  1. Η τακτική που ακολουθεί το υπουργείο παιδείας με την οποία προσπαθεί και κάνει «τομές» στο Επαγγελματικό Λύκειο χωρίς να κάνει το ίδιο για το Γενικό Λύκειο και τις πανελλαδικές είναι, κατά την άποψή μας, λαθεμένη. Οι αλλαγές θα πρέπει να γίνονται συγχρόνως και για τα 2 σχολεία της λυκειακής βαθμίδας, διότι αποτελούν ένα είδος συγκοινωνούντων δοχείων.

Εάν το λύκειο «δεν έχει ουσιαστικά Γ΄ τάξη» όπως ισχυρίζεται ο υπουργός παιδείας, θα πρέπει να την αποκτήσει, με πρώτο βήμα την επαναφορά της βάσης του 10 και της τράπεζας θεμάτων ανεξαρτήτως ενδεχόμενων αντιδράσεων.

 

  1. Η τακτική που ακολουθεί το υπουργείο παιδείας, να εισάγει αιφνιδιαστικά μέτρα για την Επαγγελματική Εκπαίδευση χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια έρευνα ή έστω ένας σύντομος – ουσιαστικός διάλογος δεν είναι ότι καλύτερο. Οι ειδήμονες σύμβουλοι και συνεργάτες που πλαισιώνουν το επιτελείο του αρμόδιου υφυπουργού έχουν εκπαιδευτική ή συνδικαλιστική εμπειρία δεν έχουν όμως το αλάθητο.

 

  1. Ο σχεδιασμός για τις διετείς δομές στα ΑΕΙ, τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΚΕΕ), όπως απεικονίζεται στο Σ/Ν για την «Ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και λοιπές διατάξεις» παρουσιάζει πολλά κενά.

Κατ΄ αρχήν δεν διευκρινίζεται ποιοι θα εισάγονται.

Ο υπουργός παιδείας κ. Γαβρόγλου με την ανακοίνωση δημιουργίας του νέου θεσμού δήλωσε ότι θα εισάγονται απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ., στη συνέχεια δήλωσε ότι θα εισάγονται «προνομιακά» οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ., στη συνέχεια ο ΓΓ του ΥΠΠΕΘ δήλωσε ότι θα εισάγονται  και απόφοιτοι ΙΕΚ, στο Σ/Ν για το πανεπιστήμιο Δυτ. Αττικής δεν αναφέρεται πουθενά ότι εκτός των αποφοίτων ΕΠΑ.Λ. θα εισάγονται και άλλοι, και πρόσφατα ο υπουργός στη συνάντησή του με τους δημάρχους Δυτ. Αττικής (18-1-2017) δήλωσε ότι στα προγράμματα αυτά «θα φοιτούν κατ’ αρχήν παιδιά από τα ΕΠΑΛ.».

Αυτό   συσκοτίζει ακόμη περισσότερο το θέμα του ποιοι θα εισάγονται διότι δεν διευκρινίζεται μετά το κατ΄ αρχήν τι θα ακολουθήσει.

Επισημαίνεται ότι  η τακτική του ΥΠΠΕΘ που είναι σε πολλές περιπτώσεις το «βλέποντας και κάνοντας» δεν λαμβάνει υπόψη ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.

Για το θεσμό των ΚΕΕ δεν ξεκαθαρίζεται ο χαρακτήρας των σπουδών, εάν θα υπάρχει συνέχεια σπουδών στα ιδρύματα και με ποιες προϋποθέσεις, εάν θα περιλαμβάνουν πρακτική άσκηση ή μαθητεία, κ.λ.π.

Εάν τα προγράμματα σπουδών αποτελούν επί της ουσίας στενή κατάρτιση δεν αποκλείεται να εμφανιστούν οι ειδικότητες π.χ. ηλεκτροσυγκολλητών – οξυγονοκολλητών στην Ανώτατη Εκπαίδευση!

Δημιουργούνται εύλογες ανησυχίες σχετικά με τη διαχείριση του νέου θεσμού διότι οι αποφάσεις προβλέπεται να λαμβάνονται από πρόσωπα ή όργανα που έχουν σχέση με ακαδημαϊκά θέματα και όχι με θέματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

 

  1. Ο πολλά υποσχόμενος θεσμός της μαθητείας του ΕΠΑ.Λ. δεν φαίνεται να αποδίδει τα αναμενόμενα, διότι ο ιδιωτικός τομέας είναι απρόθυμος να εμπλακεί, για λόγους γραφειοκρατίας και για λόγους οικονομικής επιβάρυνσης. Δεν είναι δυνατόν οι ιδιώτες να «προσλαμβάνουν» για μαθητεία απόφοιτους των ΕΠΑ.Λ., όταν με άλλα προγράμματα του ΟΑΕΔ για ανέργους μπορούν να προσλαμβάνουν τους ίδιους χωρίς επιβάρυνση αλλά και με επιδότηση! Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ότι η μαθητεία να πραγματοποιείται σήμερα κυρίως στο δημόσιο τομέα ο οποίος όμως δεν κάνει προσλήψεις που είναι και το ζητούμενο.
  2. Δεν προωθείται από το ΥΠΠΕΘ η μαθητεία με αμοιβή μέσω του προγράμματος Erasmuspro το οποίο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση προβλέπει εκπαίδευση σε φορείς ΕΕΚ ή και εταιρείες του εξωτερικού από 3 μέχρι και 12 μήνες (long-term mobility). Καθοριστικό στοιχείο στην προώθηση της μαθητείας αυτής θα αποτελέσει η θεσμοθέτηση του χρόνου μαθητείας στο εξωτερικό, ώστε να υπολογίζεται για την ισοτιμία με την μαθητεία του Μεταλυκειακού Έτους – Τάξη Μαθητείας του ΕΠΑ.Λ.

Μέχρι στιγμής μεμονωμένα κάποιοι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ. με τη συνδρομή των σχολείων αποφοίτησής τους έχουν εκπαιδευτεί επί ένα εξάμηνο σε εταιρείες του εξωτερικού χωρίς όμως ο χρόνος αυτός να αναγνωρίζεται για την κατάταξη υπό προϋποθέσεις στο επίπεδο 5.

Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία πληροφορηθήκαμε έχουν εκπαιδευτεί επί ένα εξάμηνο απόφοιτοι από ΕΠΑ.Λ. της Αττικής, 2 Τεχνολόγοι τροφίμων, 2 ηλεκτρονικοί στην Πορτογαλία και ένας μηχανολόγος στην Ισπανία. Αναμένεται και νέα αποστολή 2 τεχνολόγων τροφίμων, ενός πληροφορικού και ενός ψυκτικού στην Ισπανία. Οι εκπαιδευθέντες όταν επέστρεψαν δήλωσαν με ενθουσιασμό στα σχολεία αποφοίτησής   τους ότι το πρόγραμμα κάλυψε όλα τα έξοδά τους, πλην της διατροφής, ότι είχαν μηνιαία καθαρή αμοιβή 1.000€, ασφάλιση και ότι επέστρεψαν με γνώσεις νέας τεχνολογίας και τα περισσότερα από τα χρήματα της αμοιβής τους. Σε αυτά εάν προσθέσουμε εμείς τις γλωσσικές και πολυπολιτισμικές δεξιότητες που απέκτησαν είναι προφανές ότι τα προγράμματα αυτά είναι  δελεαστικά για τους απόφοιτους ΕΠΑ.Λ.

Να σημειώσουμε ότι το πρόγραμμα Erasmuspro προβλέπει κάλυψη δαπανών και για προπαρασκευαστικές επισκέψεις μέχρι 3 ημέρες σε εταιρείες ή σε φορείς ΕΕΚ προκειμένου οι εκπαιδευτικοί, υπεύθυνοι της μαθητείας, να διαπιστώσουν το χώρο και τις συνθήκες υπό τις οποίες θα πραγματοποιηθεί η μαθητεία.

Να αναφέρουμε την περίπτωση εκπαιδευτικού ΕΠΑ.Λ. που πρόκειται

να επισκεφθεί την Σεβίλλη, ότι τα έξοδα που καλύπτονται για επίσκεψη 2 ημερών ανέρχονται σε 312€ για έξοδα μετακίνησης και 612€ για λοιπά έξοδα.

Θεωρούμε αξιοσημείωτο ότι μαθητές Γ΄ τάξης ΕΠΑ.Λ. ειδικότητας ηλεκτρονικού μέσω του προγράμματος 3 εβδομάδων (Erasmuspro, κινητικότητα εκπαιδευομένων μικρής διάρκειας -short-term mobility) τοποθετήθηκαν στην εταιρεία η οποία αν και έχει επεκταθεί με δεν επιχειρούσε να ανοίξει ένα υποκατάστημα στην Ελλάδα επηρεασμένη από την φημολογία για τους Έλληνες. Η εταιρεία ενθουσιάστηκε με την εργατικότητα, ευστροφία και γνώσεις των σπουδαστών και αποφάσισε να συμπεριλάβει και την Ελλάδα στον επόμενο αναπτυξιακό της σχεδιασμό με ίδρυση υποκαταστήματος στην Αθήνα. Μετά την επιστροφή των μαθητών έστειλε πρόταση συνεργασίας στους τρεις μαθητές για να απασχοληθούν στο υπό σχεδιασμό  υποκατάστημα.

Το σχέδιο βρίσκεται σε εξέλιξη με διαρκείς συνομιλίες και από τις δύο πλευρές.

 

Σας κοινοποιούμε το link για να ακούσετε δηλώσεις μαθητών που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο, οι οποίοι έκαναν πρακτική άσκηση σε Ισπανία και Πορτογαλία.

 

 

Τελειώνοντας να σημειώσουμε ότι υπάρχουν λύσεις για την αναστροφή του δυσμενούς κλίματος που υπάρχει στη χώρα μας για την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση. Το πρόγραμμα «Μια νέα αρχή στα ΕΠΑ.Λ.» και το σύνθημα «επιλέγω ΕΠΑ.Λ.», μαζί με άλλες ρυθμίσεις, μπορεί να συντελέσουν σε μια αποτελεσματική στροφή. Χρειάζεται αρετή και τόλμη.

 

Ίδωμεν.