Της Χαράς Καλημέρη

Σκληρό bra de fer, υπό το βλέμμα της τρόικας, εξελίσσεται στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης με φόντο τις ρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο Παιδείας για τον τρόπο λειτουργίας και τις εργασιακές σχέσεις στα ιδιωτικά σχολεία, τα κέντρα ξένων γλωσσών και τα φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης. Από τη μία, οι ιδιοκτήτες σχολείων και φροντιστηρίων κάνουν λόγο για κυβερνητική ιδεοληψία, τονίζοντας ότι η προσπάθεια επιβολής κανόνων Δημοσίου στην ιδιωτική εκπαίδευση θα οδηγήσει πολλές επιχειρήσεις σε κλείσιμο με ταυτόχρονη απώλεια θέσεων εργασίας.

Κι από την άλλη, οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε αυτά μιλούν για το τέλος νοσηρών φαινομένων, όπως αυτό της μαύρης και αδήλωτης εργασίας ή της έκδοσης πλαστών τίτλων σπουδών. Οι δύο πλευρές βρίσκονται στα «χαρακώματα», εκδίδοντας σχεδόν σε καθημερινή βάση «πολεμικές» ανακοινώσεις, την ίδια ώρα που πληροφορίες αναφέρουν πως οι εκπρόσωποι των δανειστών είναι έτοιμοι να «μπλοκάρουν» διατάξεις οι οποίες αφενός δεν σχετίζονται με επείγοντα θέματα -και σε αυτά δεν περιλαμβάνουν την ιδιωτική εκπαίδευση, αφετέρου προσκρούουν στις δεσμεύσεις της χώρας μας.

Ειδικότερα, μετά την κρίση που ξέσπασε το περασμένο καλοκαίρι στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης με το ζήτημα της επιβολής ΦΠΑ 23% στα δίδακτρα στο οποίο η κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση μετά τις έντονες αντιδράσεις των γονέων, νέο μέτωπο αντιπαράθεσης έχει ανοίξει με αφορμή τις ρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο Παιδείας για τα ιδιωτικά σχολεία και τα φροντιστήρια.

Οι σχολάρχες μιλούν για «στραγγαλισμό» των ιδιωτικών σχολείων που θα οδηγήσει μοιραία σε απολύσεις εκπαιδευτικού προσωπικού, σημειώνοντας ενδεικτικά ότι απαγορεύονται τα δωρεάν απογευματινά προγράμματα ξένων γλωσσών ή ενισχυτικής διδασκαλίας με αποτέλεσμα πολλοί γονείς να στραφούν για την «αγορά» αυτών των υπηρεσιών στην παραοικονομία της εκπαίδευσης. «Οι δραστηριότητες αυτές όχι μόνο δεν καταργούνται, αλλά αντιθέτως διευρύνονται» απαντά η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος (ΟΙΕΛΕ), προσθέτοντας ότι η Πολιτεία θέτει απλώς τον όρο οι ιδιοκτήτες να δηλώνουν τις δραστηριότητες και τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται σ’ αυτές.

Σημείο τριβής μεταξύ των δύο πλευρών αποτελούν, εξάλλου, οι ρυθμίσεις για τις εργασιακές σχέσεις. Οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων υποστηρίζουν ότι θεσπίζεται, ουσιαστικά, καθεστώς μονιμότητας για τους εκπαιδευτικούς, χωρίς καμία αξιολόγηση, την ίδια ώρα που η ΟΙΕΛΕ καταγγέλλει πως οι απολύσεις και οι παραιτήσεις εκπαιδευτικών το τελευταίο διάστημα έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, κατηγορώντας τους ιδιοκτήτες για παράνομες πρακτικές.

Οι 10 βασικές αλλαγές

Οι ρυθμίσεις για την ιδιωτική εκπαίδευση περιλαμβάνονται σε ένα άρθρο (με 10 παραγράφους και 8 υποπαραγράφους) που σχεδιάζεται να περιληφθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την Έρευνα. Τα δέκα βασικά σημεία των ρυθμίσεων είναι τα εξής:

  1. Στα ιδιωτικά σχολεία απαγορεύεται η χορήγηση άδειας φροντιστηρίου και άδειας κέντρου ξένων γλωσσών.
  2. Τα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών καταθέτουν στις οικείες διευθύνσεις εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων το αναλυτικό εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων, από όπου πρέπει να προκύπτει ο αριθμός των τμημάτων και των μαθητών του κάθε τμήματος, οι ώρες διδασκαλίας κάθε μαθήματος και ο διδάσκων κάθε διδακτικής ώρας.
  3. Οι ημέρες διακοπών των φροντιστηρίων καθορίζονται όπως στα δημόσια σχολεία (π.χ. έξι ημέρες το Πάσχα και 10 ημέρες τα Χριστούγεννα, Κυριακές, 17η Νοεμβρίου κ.ά.).
  4. Κατά τις ημέρες αργιών και διακοπών οι καθηγητές δεν υποχρεούνται να παρέχουν την εργασία τους δικαιούμενοι των αντίστοιχων αποδοχών. Σε περίπτωση απασχόλησης των καθηγητών σε ημέρες Κυριακής, οι αποδοχές των εργαζομένων προσαυξάνονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
  5. Το εβδομαδιαίο ωράριο πλήρους διδασκαλίας στα φροντιστήρια και στα κέντρα ξένων γλωσσών καθορίζεται στις 21 ώρες. Η συμπλήρωση πλήρους εβδομαδιαίου ωραρίου συνεπάγεται την απονομή 25 ενσήμων μηνιαίως, ανεξαρτήτως της κατανομής των διδακτικών ωρών μέσα στην εβδομάδα.
  6. Παρέκκλιση ως προς το ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας και πρόσθετες εκπαιδευτικές δραστηριότητες πέραν του ωρολογίου προγράμματος, είναι δυνατόν να επιτρέπονται, κατόπιν σχετικής έγκρισης και ελέγχου τήρησης των απαραίτητων προϋποθέσεων από τα αρμόδια όργανα του υπουργείου Παιδείας.
  7. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί λαμβάνουν αποζημίωση για εργασία καθ’ υπέρβαση ή προς συμπλήρωση του πλήρους τους ωραρίου τουλάχιστον ίση με την εκάστοτε οριζόμενη για τους δημόσιους εκπαιδευτικούς.
  8. Μόνιμοι εκπαιδευτικοί της δημόσιας εκπαίδευσης, άλλοι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι, υπάλληλοι ΝΠΔΔ και συνταξιούχοι απαγορεύεται να απασχολούνται στην ιδιωτική εκπαίδευση.
  9. Οι ιδιοκτήτες των φροντιστηρίων και των κέντρων ξένων γλωσσών καταθέτουν αμελλητί στις οικείες διευθύνσεις εκπαίδευσης, οι οποίες είναι αρμόδιες για τον έλεγχο των τυπικών προσόντων των διδασκόντων, αντίγραφα των συμβάσεων εργασίας που συνάπτουν με τους διδάσκοντες.
  10. Οι εκπαιδευτικοί προσλαμβάνονται με υποχρεωτική διάρκεια σύμβασης δύο ετών. Μέσα στη διετία, ο ιδιοκτήτης μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση εκπαιδευτικού, με καταβολή αποζημίωσης δύο μηνών. Μετά τη διετία, η σύμβαση ανανεώνεται αυτοδικαίως για τέσσερα ακόμη έτη. Μετά την πάροδο τετραετίας, η σύμβαση μετατρέπεται αυτοδικαίως σε αορίστου χρόνου, οπότε είναι δυνατόν να καταγγελθεί μόνο για διαταραχή του εκπαιδευτικού κλίματος, η αιτιολόγηση της οποίας θα κριθεί από τριμελή επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν ένας σύμβουλος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας, ένας εκπρόσωπος της ΟIΕΛΕ και ένας εκπρόσωπος των σχολαρχών. Μετά, ο ιδιοκτήτης του σχολείου μπορεί να καταγγείλει χωρίς αιτιολογία τη σύμβαση μόνο για το 33% των εκπαιδευτικών, οι οποίοι συμπληρώνουν εξαετή υπηρεσία. Στις περιπτώσεις απολύσεων, Υπηρεσιακό Συμβούλιο του υπουργείου Παιδείας ελέγχει τη νομιμότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας και την ενδεχόμενη καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος.

5 μεγάλες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών στην ιδιωτική εκπαίδευση

Τι προβλέπουν οι προταθείσες ρυθμίσεις

Αποδοχές

Νόμιμες αποδοχές με βάση το εκάστοτε ισχύον μισθολόγιο των δημοσίων εκπαιδευτικών. Για εργασία καθ΄ υπέρβαση ή προς συμπλήρωση του πλήρους ωραρίου, καταβάλλεται αποζημίωση τουλάχιστον ίση με αυτή των δημοσίων εκπαιδευτικών.

Τι ισχύει σήμερα

Νόμιμες αποδοχές με βάση το εκάστοτε ισχύον μισθολόγιο των δημοσίων εκπαιδευτικών. Υψηλότερες αποδοχές με ατομική σύμβαση εργασίας.

Λύση σύμβασης ορισμένου χρόνου
Οι συμβάσεις διετίας, αν δεν καταγγελθούν, ανανεώνονται αυτοδίκαια για 4 ακόμη έτη. Οι συμβάσεις εξαετίας καταγγέλλονται μόνο κατά τη λήξη τους και μόνο για το 33% των εκπαιδευτικών.

Τι ισχύει σήμερα

Οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου λύονται αυτοδίκαια κατά τον χρόνο λήξης χωρίς αποζημίωση ή καταγγέλλονται πριν από τον χρόνο αυτόν για σπουδαίο λόγο.

Λύση σύμβασης αορίστου χρόνου
Μόνο για σπουδαίους λόγους, π.χ. ανεπάρκεια εκπαιδευτικού ή διαταραχή εκπαιδευτικού κλίματος. Στην πρώτη περίπτωση απαιτείται η σύνταξη δύο διαδοχικών εκθέσεων (οι οποίες πρέπει να απέχουν τουλάχιστον ένα έτος) από τον κρατικό διευθυντή εκπαίδευσης, Στην δεύτερη περίπτωση, η διαταραχή διαπιστώνεται από τριμελή επιτροπή στην οποία μετέχει εκπρόσωπος της ΟΙΕΛΕ και λειτουργεί με τρόπο που θα διαμορφώσει ο υπουργός Παιδείας.

Τι ισχύει σήμερα

Οι συμβάσεις αορίστου χρόνου λύονται με απόφαση του διευθυντή του σχολείου.

Καταβολή αποζημίωσης απόλυσης
Στις συμβάσεις διετίας που καταγγέλλονται στη λήξη του 2ου έτους ή στη διάρκεια του πρώτου καταβάλλεται αποζημίωση 2 μηνών. Στις συμβάσεις εξαετίας που καταγγέλλονται στη λήξη του 6ου έτους καταβάλλεται αποζημίωση 6 μηνών. Στις συμβάσεις αορίστου χρόνου, προβλέπεται αποζημίωση απόλυσης 1 μήνα για κάθε έτος υπηρεσίας, συν η περίοδος ορισμένου χρόνου και μέχρι 25 μήνες.

Τι ισχύει σήμερα

Προβλέπεται μόνο στις συμβάσεις αορίστου χρόνου και μετά το 1ο έτος. Αποζημίωση απόλυσης μετά 12 μηνών μέγιστο. Δυνατότητα απόλυσης με προειδοποίηση.

Απόφαση υπηρεσιακού συμβούλου
Απαιτείται σε όλες τις περιπτώσεις, με εξαίρεση τις απολύσεις λόγω κατάργησης σχολείου, τάξεων ή τμημάτων. Σε περίπτωση μη επικύρωσης από το υπηρεσιακό συμβούλιο η καταγγελία είναι άκυρη.

Τι ισχύει σήμερα

Δεν απαιτείται

Μιχάλης Κουρουτός, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ)
Η ρύθμιση χτυπά το όργιο της μαύρης και αδήλωτης εργασίας

«Οι προταθείσες ρυθμίσεις του υπουργείου Παιδείας για την ιδιωτική εκπαίδευση αποτελούν ένα πρώτο σημαντικό βήμα ενάντια στη φοροδιαφυγή και την εισφοροδιαφυγή, την πάταξη της μαύρης εργασίας με την εφαρμογή κανόνων και όρων λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων, των φροντιστηρίων μέσης εκπαίδευσης και ξένων γλωσσών.

Πλέον ο χώρος της ιδιωτικής εκπαίδευσης, που αποτελεί χώρο παιδείας και πολιτισμού, θα ελέγχεται από το υπουργείο Παιδείας και όχι από το υπουργείο Εργασίας, καθώς τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια ως φορείς παροχής δημόσιου αγαθού δεν μπορεί να λειτουργούν ως επιχειρήσεις.

Η νομοθετική ρύθμιση κινείται σε θετική κατεύθυνση και κυρίως στοχεύει στη ρύθμιση προβληματικών καταστάσεων που έχουν παρατηρηθεί λόγω ανυπαρξίας κρατικής εποπτείας σε ιδιωτικά σχολεία και φροντιστήρια. Παράλληλα, το ΥΠΠΕΘ, μέσω της συγκεκριμένης νομοθετικής ρύθμισης, επιδιώκει να παραμερίσει τα εμπόδια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην ισοτίμηση του Ελληνικού Πλαισίου Προσόντων με το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό. Η ισοτίμηση αυτή, που αντανακλά στα προσόντα των αποφοίτων των ελληνικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στις χώρες της Ε.Ε., δεν έχει πραγματοποιηθεί, διότι η Ελλάδα δεν έχει παρουσιάσει μέτρα που θα διασφαλίζουν την ποιότητα των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών και τη νομιμότητα των τίτλων σπουδών που εκδίδονται από τους παρόχους ιδιωτικής εκπαίδευσης.

Για πρώτη φορά στα χρονικά της ιδιωτικής εκπαίδευσης, μια νομοθετική ρύθμιση χτυπά το όργιο της μαύρης και αδήλωτης εργασίας σε ιδιωτικά σχολεία (όπου οι εκτός ωρολογίου προγράμματος δραστηριότητες είναι εντελώς ανεξέλεγκτες), σε Φροντιστήρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και σε Κέντρα Ξένων Γλωσσών. Με αυτό τον τρόπο καταπολεμάται αποτελεσματικά η φοροδιαφυγή και η εισφοροδιαφυγή. Για τον λόγο αυτό είναι εξαιρετικά έντονες οι αντιδράσεις των επιχειρηματιών του χώρου, που δεν θα μπορούν πλέον να μην πληρώνουν (όπως έκαναν ως τώρα), ή να πληρώνουν με ψίχουλα κάτω από το τραπέζι τους εργαζόμενους στις δραστηριότητες των ιδιωτικών σχολείων, σε φροντιστήρια δευτεροβάθμιας και σε κέντρα ξένων γλωσσών.

Οι δραστηριότητες στα ιδιωτικά σχολεία, όχι μόνο δεν καταργούνται, όπως διατείνονται οι σχολάρχες, αλλά αντιθέτως διευρύνονται και αίρεται κάθε χρονικός περιορισμός για την τέλεσή τους. Απλώς η πολιτεία θέτει πλέον έναν και μόνο όρο για τους ιδιοκτήτες. Να δηλώνουν τις δράσεις αυτές και τους εκπαιδευτικούς που θα εργάζονται σ’ αυτές στις κατά τόπους Διευθύνσεις Εκπαίδευσης».

Χαράλαμπος Κυραϊλίδης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Ιδιωτικών Σχολείων
Φρίττουν με την ιδέα ότι ένα ιδιωτικό σχολείο μπορεί να αξιολογήσει εκπαιδευτικούς

«Το θέατρο αντιπαράθεσης που έχει ανοίξει στην ιδιωτική εκπαίδευση αποτυπώνει ανάγλυφα το σημαντικότερο ρήγμα της ελληνικής κοινωνίας. Από τη μια πλευρά ο συντηρητικός κρατισμός, δηλαδή η πεποίθηση ότι ο κρατικός έλεγχος διασφαλίζει τα πάντα: τα κοινωνικά αγαθά, τα εργασιακά δικαιώματα, την ποιότητα των υπηρεσιών, την πρόοδο της κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, ο δημιουργικός φιλελευθερισμός, η πεποίθηση ότι αξίζει να δίνεις ελευθερία στον πολίτη, στον επιχειρηματία, στον εργαζόμενο να καινοτομήσει, να δοκιμάσει, να ρισκάρει, να πέσει και να σηκωθεί.

Οι υποστηρικτές του κρατικού ελέγχου φρίττουν με την ιδέα ότι ένα ιδιωτικό σχολείο μπορεί να αξιολογήσει και να επιλέξει εκπαιδευτικούς, να δοκιμάσει και να επενδύσει σε καινοτόμα προγράμματα: επιθυμούν το μακρύ χέρι του κράτους να ελέγχει τα πάντα. Οι υποστηρικτές της φιλελεύθερης προσέγγισης, αντίθετα, θεωρούν ότι, αν τα ιδιωτικά σχολεία έχουν αρκετούς βαθμούς ελευθερίας, θα προσπαθούν να καινοτομούν και να αριστεύουν και αυτή τους η προσπάθεια θα αναβαθμίσει όλους: μαθητές, οικογένειες, εκπαιδευτικούς και εκπαίδευση – κρατική και μη κρατική.

Επιχειρήματα υπάρχουν και για τη μια και για την άλλη πλευρά. Παρόλα αυτά, αν ξεφύγουμε από τον μικρόκοσμό μας, θα δούμε ότι οι κοινωνίες που έχουν ευτυχισμένους πολίτες, είναι αυτές που εφάρμοσαν το δεύτερο».

Γιάννης Βαφειαδάκης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος
«Όχι» στη λογική του κράτους – δερβέναγα σε ιδιωτικές επιχειρήσεις

«Οι φροντιστές διαφωνούμε με την επικείμενη νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας γιατί:

[1] Δεν είναι προϊόν διαλόγου με την Ομοσπονδία παρόλο που το έχουμε ζητήσει επανειλημμένα.

[2] Επιχειρείται η εξομοίωση των όρων εργασίας των καθηγητών σχολείων με τους καθηγητές των φροντιστηρίων. Αυτό είναι τελείως λάθος, αφού οι καθηγητές σχολείων εκτός από το υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας που είναι 23 ώρες την εβδομάδα, έχουν και διοικητικά καθήκοντα (Υπεύθυνοι τμημάτων, εργαστηρίων, εξαγωγής αποτελεσμάτων προαγωγής και απόλυσης κ.λπ.) ενώ παράλληλα είναι υποχρεωτική η παραμονή τους στο σχολείο από την έναρξη έως τη λήξη των μαθημάτων, ανεξάρτητα αν διδάσκουν ή όχι. Επιπρόσθετα το διδακτικό τους πρόγραμμα πρέπει να απλώνεται και τις πέντε εργάσιμες μέρες. Στα φροντιστήρια δεν έχουν διοικητικά καθήκοντα και αποχωρούν αμέσως μετά το μάθημά τους! Άρα δεν είναι δυνατό 21 ώρες ανεξάρτητα από την κατανομή τους στην εβδομάδα να αποτελούν πλήρες ωράριο!

[3] Στην ουσία διπλασιάζεται το ελάχιστο ωρομίσθιο και βέβαια οι ασφαλιστικές εισφορές, την ίδια ώρα που η φορολογική επιβάρυνση των εκπαιδευτικών μονάδων αυξάνεται υπέρογκα, αυξάνονται οι εργοδοτικές εισφορές και η επιβάρυνση των ιδιοκτητών για τις δικές τους ασφαλιστικές εισφορές σε ορισμένες περιπτώσεις τετραπλασιάζονται. Όλα αυτά δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας που αναμένεται να οδηγήσει πολλές επιχειρήσεις σε κλείσιμο με ταυτόχρονη απώλεια θέσεων εργασίας.

[4] Ενώ βάλλονται με αυτό τον τρόπο οι νόμιμες – αδειοδοτημένες εκπαιδευτικές μονάδες, παραμένει στο απυρόβλητο η εκπαιδευτική παραοικονομία των μαύρων ιδιαίτερων μαθημάτων η πραγματική «πληγή» της εκπαίδευσης.

[5] Δημιουργεί άσκοπη γραφειοκρατία στα φροντιστήρια.

[6] Διαφωνούμε με τη λογική του κράτους – δερβέναγα σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και θεωρούμε ότι η παρέμβαση του υπουργείου Παιδείας πρέπει να περιορίζεται στον έλεγχο των τυπικών προσόντων των διδασκόντων και των αδειών των επιχειρήσεων. Οι Έλληνες φροντιστές δεν θα πάψουν να παλεύουν για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης στη χώρα μας και να αποτελούν το αποκούμπι των μη προνομιούχων εξασφαλίζοντας στα παιδιά τους ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στα Πανεπιστήμια!».