Η θύελλα για τα Πρότυπα-Πειραματικά Σχολεία (ΠΠΣ) συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς, παρασύροντας ακόμα και τη στρατηγική του υπουργείου Παιδείας που άρχισε να παλινωδεί μέσα στο δίλημμα της κατάργησης ή μη των εξετάσεων εισαγωγής από φέτος.

Παρά τις «διαρροές» ότι το περιβάλλον του υπουργού έχει διαβεβαιώσει πως ισχύουν οι αρχικές προγραμματικές δηλώσεις περί μη κατάργησης και όχι οι ύστερες αντίθετες δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Τάσου Κουράκη, επισήμως το υπουργείο δεν δίνει καμία απόκριση και παραπέμπει στην οριστική απάντηση της επόμενης εβδομάδας.

Ωστόσο, προβαίνει σε μια γενική καθησυχαστική διαβεβαίωση πως δεν αποτελεί πρόθεσή του η κατάργηση των ΠΠΣ, ανακοινώνοντας παράλληλα ότι αποδέχτηκε τις παραιτήσεις των μελών της ΔΕΠΠΣ και πλέον έχει το ίδιο ως «υπερκείμενη αρχή» τις αρμοδιότητές της.

Πάντως, πέρα από τις αποφάσεις και τις προθέσεις για την τύχη των ΠΠΣ, σκόπιμο θα ήταν να αποτυπωθεί η πραγματική εικόνα των σχολείων αυτών τόσο μετά τον νόμο Διαμαντοπούλου (3966/2011), που τα θέσπισε, όσο και μετά την καθιέρωση των εξετάσεων εισαγωγής από τον Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο το 2013.

Δεν είναι λίγοι οι εκπαιδευτικοί, αλλά και τα διευθυντικά στελέχη των ΠΠΣ που έχουν αμφισβητήσει το γεγονός ότι τα δημόσια αυτά σχολεία έχουν τις υποδομές και το εκπαιδευτικό περιθώριο να υιοθετήσουν τον πειραματισμό σε μεγάλο εύρος και εμβάθυνση, δηλαδή να εισαγάγουν καινοτόμους ιδέες, να τις εφαρμόσουν, να τις αξιολογήσουν και να προχωρήσουν σε επιστημονικές αποδείξεις και θεωρίες.

«Δεν υπάρχει ούτε γραμματειακή υποστήριξη, την κάνουμε οι ίδιοι», λένε οι απογοητευμένοι εκπαιδευτικοί, περιγράφοντας μια εικόνα που περισσότερο παραπέμπει σ’ ένα δημόσιο σχολείο του οποίου η καινοτομία έχει περιοριστεί στις δράσεις των ομίλων, που δεν απέχουν πολύ από τις δράσεις που συναντάει κανείς στα ιδιωτικά σχολεία και απλώς συμπληρώνουν εποικοδομητικά, ευχάριστα, χρήσιμα αλλά σε καμία περίπτωση καινοτόμα την εκπαίδευση, αρίστων και μη.

Γευσιγνωσία

Πόσο προωθημένη είναι, για παράδειγμα, η δράση για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου που περιλαμβάνει γευσιγνωσία και εκδρομή στην περιοχή, της οποίας τις συνταγές μαγείρεψαν προηγουμένως οι μαθητές Λυκείου;

Οσο για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών και έργου, το ισχύον σύστημα δεν φαίνεται να συμβάλλει δραστικά στον τακτικό επανακαθορισμό προτεραιοτήτων και στόχων. Τους εκπαιδευτικούς τούς κρίνει η διορισμένη και πανίσχυρη Διοικούσα Επιτροπή, που αποφασίζει για όλους και για όλα, χωρίς να ελέγχεται και να δίνει κάπου λογαριασμό.

Οπως τονίζει και ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ, Θέμης Κοτσιφάκης: «Χαρακτηρίζει και αποχαρακτηρίζει τα ΠΠΣ, αποφασίζει για τη μορφή και το είδος των εξετάσεων, καθορίζει αριθμό εισακτέων, κριτήρια επιλογής διευθυντών και εκπαιδευτικών κ.λπ.».

Το δε εκπαιδευτικό έργο μπαίνει μαζί με το προσωπικό στο πλαίσιο της αυτοαξιολόγησης που, όπως τουλάχιστον μας βεβαιώνουν εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε ΠΠΣ, αποτελεί μια γραφειοκρατική διαδικασία που κυρίως περιλαμβάνει τη… στοχοθεσία του σχολείου και την ανάλυση αυτής ύστερα από ένα χρονικό διάστημα.

«Δεν μοριοδοτείται ούτε αξιολογείται η διδακτική ικανότητα, αλλά η συμμετοχή και ανάπτυξη δράσεων και διαφόρων προγραμμάτων» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Νίκος Χιωτέλης, μαθηματικός στο Α’ ΠΠ Αθηνών, για να επισημάνει: «Θεωρώ ότι ουσιαστική αξιολόγηση του πραγματικού εκπαιδευτικού έργου ουδέποτε έγινε στα Πειραματικά Σχολεία. Και πειραματικός χαρακτήρας δεν μπορεί να υπάρχει στα σχολεία υπό τη δαμόκλειο σπάθη των εξετάσεων. Πόσος χρόνος και χώρος για καινοτομία μπορεί να υπάρχει στην Γ’ Λυκείου όταν μπροστά είναι οι πανελλαδικές ή στην Α΄Λυκείου όταν μπαίνει σφήνα η Τράπεζα Θεμάτων», αναρωτιέται ο εκπαιδευτικός.

Σημειώνεται, δε, ότι οι διευθυντές των ΠΠΣ δεν έχουν καν αξιολογηθεί απαρχής της εφαρμογής του νέου πλαισίου!

Παρ’ όλα αυτά, το επίπεδο των μαθητών είναι υψηλό, κατά κοινή διαπίστωση. Φυσικά, αφού η εξεταστική διαδικασία το διασφαλίζει. Και η συμμετοχή όλο και αυξάνεται. Βεβαίως, αφού η κρίση διώχνει από χρόνο σε χρόνο όλο και περισσότερους μαθητές από τα ιδιωτικά και προωθεί μεγάλο κομμάτι στα ΠΠΣ (30% αύξηση πέρυσι) αλλά και απευθείας στα υπόλοιπα δημόσια.

Ανελέητος ανταγωνισμός

Ωστόσο, δεν θα έπρεπε τα ΠΠΣ να μετεξελιχθούν σε δημόσια σχολεία ανισοτήτων και εκκολαπτήρια παθογενειών της ιδιωτικής εκπαίδευσης όπου:

●Οι μαθητές διαγκωνίζονται για την αριστεία υπό συνθήκες ανελέητου ανταγωνισμού, συμμετεχόντων των γονέων, ειδικά μετά την καθιέρωση των εξετάσεων, την επιτυχία στις οποίες φέρουν ως τίτλο τιμής και απαιτούν ανάλογη θριαμβευτική πορεία.

●Οι εκπαιδευτικοί έρχονται αντιμέτωποι με τον εκφυλισμό της αποστολής των ΠΠΣ, έστω όπως την ορίζει ο νόμος Διαμαντοπούλου. Δεν μπορεί η μοριοδότηση και κατ’ επέκταση η ανέλιξη να προκύπτει μέσα από το σπρώξιμο στις λίστες των δράσεων και των ομίλων.

●Η παραπαιδεία θερίζει ακόμη περισσότερο τις οικογένειες. Από το Δημοτικό έως τη Γ’ Λυκείου.