Σημαντικές διαφορές στα επίπεδα των διδάκτρων, των υποτροφιών και των δανείων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ΕΕ διαπιστώνεται σύμφωνα με έκθεση της Κομισιόν.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της EurActive, η έκθεση, που δημοσίευσε το Δίκτυο Eυρυδίκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καλύπτει 33 χώρες της Ευρώπης και δείχνει ότι τα συστήματα των διδάκτρων παρέμειναν σχετικά σταθερά σε όλη την Ευρώπη πλην της Γερμανίας, η οποία είναι η μόνη χώρα που κατάργησε τα δίδακτρα, παρόλο που τα είχε καθιερώσει μόλις το 2007.

Εσθονία: «Πληρώνουν» οι κακές επιδόσεις

Τα υψηλότερα δίδακτρα στην Ευρώπη καταβάλλονται στο Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία), έπειτα από τη σημαντική μεταρρύθμιση του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης το 2012. Τα δίδακτρα δεν καταβάλλονται αμέσως, αλλά μόνο μετά την αποφοίτηση, στην περίπτωση που το εισόδημα των φοιτητών υπερβαίνει ένα καθορισμένο κατώτατο όριο – μοναδική περίπτωση στην Ευρώπη.
Σχετικά υψηλά δίδακτρα καταβάλλονται προκαταβολικά από τους φοιτητές στην Ιρλανδία, στην Ιταλία, στη Λετονία, στη Λιθουανία, στην Ουγγαρία, στις Κάτω Χώρες και στη Σλοβενία.

Το 2014, η Εσθονία τροποποίησε σημαντικά το χρηματοδοτικό της σύστημα, συνδέοντας τα δίδακτρα με τις επιδόσεις των φοιτητών: μόνο οι φοιτητές που αδυνατούν να προχωρήσουν στις σπουδές τους (που δεν επιτυγχάνουν δηλαδή τον απαιτούμενο αριθμό ακαδημαϊκών μονάδων κάθε χρόνο) πληρώνουν δίδακτρα.

Παρομοίως και σε άλλες χώρες, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Ισπανία, η Κροατία, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Πολωνία και η Σλοβακία, τα δίδακτρα συνδέονται με τις χαμηλές επιδόσεις.

Ποιοι πληρώνουν ακόμη δίδακτρα

Σε αρκετές χώρες– στην Κύπρο, στη Δανία, στη Γερμανία, στην Ελλάδα, στη Μάλτα, στη Φινλανδία, στη Σουηδία, στο Η.Β (Σκωτία), στη Νορβηγία και στην Τουρκία – δεν υπάρχουν δίδακτρα.

Στο άλλο άκρο της κλίμακας βρίσκονται εννέα χώρες όπου όλοι οι προπτυχιακοί φοιτητές καταβάλλουν δίδακτρα [Τσεχική Δημοκρατία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβακία, Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία), Ισλανδία, Λιχτενστάιν].

Οι υποτροφίες

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες χορηγούνται υποτροφίες σε ένα μικρό μόνο αριθμό φοιτητών.

Σε εννέα χώρες χορηγούνται υποτροφίες σε όλους ανεξαιρέτως τους φοιτητές (Κύπρος, Δανία, Μάλτα, Φινλανδία) ή στην πλειονότητα των φοιτητών [Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Ηνωμένο Βασίλειο (Σκωτία), στη Σουηδία, Νορβηγία]. Η Ισλανδία είναι η μόνη χώρα που δεν προβλέπει κρατικό σύστημα υποτροφιών, αν και πλέον το ζήτημα αυτό έχει αρχίσει να αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων.

Σε 35 εκπαιδευτικά συστήματα (ορισμένες χώρες διαθέτουν περισσότερα από ένα συστήματα, π.χ. Βέλγιο, Η.Β) οι υποτροφίες χορηγούνται σε συνάρτηση με την οικονομική κατάσταση ορισμένων ή όλων των φοιτητών (η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία προσφέρουν καθολικές υποτροφίες σε φοιτητές πλήρους απασχόλησης υπό τον όρο ότι πληρούν ορισμένες βασικές απαιτήσεις όσον αφορά τις ακαδημαϊκές επιδόσεις τους) και 23 συστήματα προσφέρουν υποτροφίες λόγω αριστείας ύστερα από αξιολόγηση των ακαδημαϊκών επιδόσεων των φοιτητών. Σχεδόν όλα τα εν λόγω συστήματα συνδυάζουν υποτροφίες που χορηγούνται βάσει της οικονομικής κατάστασης των φοιτητών και υποτροφίες που χορηγούνται βάσει των ακαδημαϊκών τους επιδόσεων.

Στις μισές περίπου από τις καλυπτόμενες χώρες σημαντικό ρόλο για τη στήριξη των φοιτητών διαδραματίζουν τα φοιτητικά δάνεια. Στο ίδιο πλαίσιο, επίσης στις μισές περίπου χώρες, ορισμένες πτυχές της στήριξης εξαρτώνται από τη συνολική οικογενειακή κατάσταση και δεν καταβάλλονται απευθείας στους φοιτητές, αλλά στους γονείς μέσω φοροαπαλλαγών ή οικογενειακών επιδομάτων.