Κύριε υπουργέ πες αλεύρι, μία πρόταση σε γυρεύει (Μέρος 2ο)

Βιβλία ύλης – Βαθμολογία – Ιδιωτικά σχολεία – Φροντιστήρια – Ιδιαίτερα μαθήματα

Του Γιώργου Βαρδακώστα

Τρεις μέρες έχουν περάσει αγαπητέ αναγνώστη από την αρχική υποβολή της πλήρους 20σέλιδης πρότασης μου στη σελίδα και ωστόσο μέχρι σήμερα (9/1/2016) δεν έχει αναρτηθεί. Αντίθετα έχουν αναρτηθεί εις διπλούν ανόητες προτάσεις περί κουπονιών, λες και η πνευματική τροφή, με την οποία «ταΐζουμε» τους μαθητές μας μπορεί να δοθεί με τη μορφή συσσιτίου, όπου ο κάθε μαθητής θα παίρνει το κουπόνι του και θα πηγαίνει να σερβιριστεί στην ταβέρνα, που θα θεωρεί καλύτερη.

Φαίνεται ότι, η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη και έτσι θα περιμένω υπομονετικά πριν χαρακτηρίσω το φαινόμενο ως λογοκρισία. Ως τότε όμως θα συνεχίσω να δημοσιεύω τμηματικά την πρότασή μου κι όποιος θέλει ας την διαβάσει. Άλλωστε το δικαίωμά μου να λέω ελεύθερα την άποψή μου, δεν μπορούν να μου το στερήσουν «φίλοι» και «εχθροί», που επιμένουν ότι, πρέπει να το βουλώσω.

Εννοείται πως δεν είμαι ο πάπας και τα όποια λάθη μου, είναι αποκλειστικά δικά μου. Και συ αγαπητέ αναγνώστη, μπορείς να ασκήσεις όσο σκληρή κριτική θέλεις, όπως άλλωστε έχω κάνει και εγώ σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Λόγω διαστάσεων όμως, δεν μπορώ να κρυφτώ πίσω από το δάχτυλό μου, γι’ αυτό προτιμώ να λέω τα πράγματα με το όνομά τους, όπως θα διαπιστώσεις από τις τρεις προτάσεις, που ακολουθούν.

3) Βιβλία ύλης

Σε κάθε τμήμα αντιστοιχεί ένα βιβλίο για την καταχώρηση της ύλης, που παραδίδεται από το διδάσκοντα σε κάθε μία διδακτική ώρα. Τεράστιο κόστος για το δημόσιο, χωρίς μάλιστα να υπάρχει το παραμικρό όφελος. Μάλιστα τα βιβλία ύλης αποθηκεύονται στο σχολεία για μερικά χρόνια, δημιουργώντας επιπλέον ανάγκες για αποθηκευτικούς χώρους. Η μοναδική χρησιμότητά τους είναι να μπορεί ο διδάσκων να βλέπει τι παρέδωσε την προηγούμενη φορά, αλλά και να μπορεί ο σχολικός σύμβουλος να ελέγξει τον διδάσκοντα, αν χρειαστεί, το οποίο όμως δε συμβαίνει ποτέ. Άλλωστε μερικές φορές οι εκπαιδευτικοί στο βιβλίο ύλης δεν καταχωρούν πραγματικά δεδομένα (από το φόβο του ελέγχου) ή συμπληρώνουν το βιβλίο ύλης στο τέλος της χρονιάς!!

Αντίθετα υπάρχει εδώ και χρόνια (αλλά δε χρησιμοποιείται) η εφαρμογή του σχολικού δικτύου, στην οποία έχουν πρόσβαση (με τους κωδικούς τους από το σχολικό δίκτυο) όλοι οι εκπαιδευτικοί. Η πλατφόρμα αυτή, εκτός των άλλων, δίνει τη δυνατότητα ηλεκτρονικού βιβλίου ύλης, που θα μπορούσε να συμπληρώνεται από τον διδάσκοντα, ώστε να μπορεί οποιοσδήποτε (μαθητής, κηδεμόνας, σχολικός σύμβουλος, διευθυντής σχολικής μονάδας κ.λ.π.), να παρακολουθεί την πορεία της διδασκόμενης ύλης. Έτσι μαθητής, που απουσιάζει, μπορεί να δει από το σπίτι του τι διδάχθηκαν οι συμμαθητές του, όταν αυτός έλειπε και τι εργασία θα πρέπει να κάνει για την επόμενη φορά. Παράλληλα ο σχολικός σύμβουλος μπορεί να ελέγξει ανά πάσα στιγμή το διδάσκοντα και μάλιστα χωρίς να χρειάζεται να μεταβεί στο σχολείο. Έτσι μπορεί να καταργηθεί και η βλακώδης διαδικασία παρακολούθησης της ύλης για τα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα, γεγονός, που θα απελευθερώσει αρκετές εργατοώρες από τους εκπαιδευτικούς και τις διευθύνσεις εκπαίδευσης.

4) Βαθμολογία

Είναι γεγονός, και το ξέρουν όλοι ότι, η κλίμακα βαθμολογίας από το 1 έως το 20 δεν τηρείται σε καμία περίπτωση. Μαθητές, που πρέπει να βαθμολογηθούν με 2 ή 3 παίρνουν 9 ή 10 ή 13 ή 14 ανάλογα με το διδάσκοντα και το σχολείο. Επίσης στις περισσότερες περιπτώσεις, όσοι μαθητές τυχόν παραπέμπονται για τον Σεπτέμβριο, βοηθιούνται στο να περάσουν στην επόμενη τάξη, κάτι που εξευτελίζει την όλη διαδικασία προαγωγής και απόλυσης των μαθητών. Οι μαθητές, που τελειώνουν το Λύκειο (Ενιαίο ή ΕΠΑΛ) είναι σε μεγάλο ποσοστό κατ’ ουσία αγράμματοι.

Η ελάχιστη βαθμολογία 9,5 ή 10 ως προϋπόθεση προαγωγής ή απόλυσης θα πρέπει να καταργηθεί. Έτσι, ο διδάσκων θα μπορεί να χρησιμοποιεί όλο το εύρος της βαθμολογικής κλίμακας και ο μαθητής θα προάγεται ανεξάρτητα της βαθμολογίας του. Όμως το απολυτήριό του θα αναγράφει τις βαθμολογίες του σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου ή του Λυκείου αντίστοιχα και θα παίζει ρόλο στη μετέπειτα πορεία του μετά το σχολείο ή και για τυχόν διορισμό.

Η κατάργηση της ελάχιστης βαθμολογίας προαγωγής, έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση του διδακτικού έτους, αφού σ’ αυτή την περίπτωση, θα μπορούσαν να ξεκινούν τα μαθήματα, τουλάχιστον μια βδομάδα νωρίτερα, αφού δεν θα υπάρχουν μετεξεταστέοι. Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι, να έχουν ολοκληρωθεί οι εγγραφές μέχρι το τέλος Ιουνίου, όπως προβλέπεται από το νόμο, το οποίο όμως δεν τηρείται στην πράξη.

Εξάλλου, αν δεν υπήρχαν μετεξεταστέοι, θα μπορούσαν και οι εγγραφές των ΕΠΑΛ να ολοκληρώνονται τον Ιούνιο. Έτσι τέλος Ιουνίου η πολιτεία θα ήξερε ακριβώς τις ανάγκες των σχολείων σε προσωπικό και οι τοποθετήσεις των εκπαιδευτικών (οργανικές ή προσωρινές) καθώς και οι αποσπάσεις θα τελείωναν σε χρόνο μηδέν.

5) Ιδιωτικά σχολεία – Φροντιστήρια – Ιδιαίτερα μαθήματα

α) Ιδιωτικά σχολεία

Είναι ευρύτερα γνωστές οι πρακτικές, που ακολουθούν στο σύνολό τους τα ιδιωτικά σχολεία παραβιάζοντας κάθε έννοια ισονομίας. Πιο συγκεκριμένα:

Δεν καταχωρούν τις απουσίες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει όριο στις απουσίες, που μπορεί να κάνει ένας μαθητής. Έτσι θεωρείται επαρκής η φοίτηση μαθητών, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις δεν παρακολουθούν ούτε τις μισές από τις προβλεπόμενες διδακτικές ώρες.

Δεν τηρούν τα ωρολόγια προγράμματα, με αποτέλεσμα οι μαθητές (ιδιαίτερα στη Β και Γ Λυκείου) να μην παρακολουθούν καθόλου μαθήματα γενικής παιδείας (θρησκευτικά, ιστορία, αρχαία γενικής παιδείας, μαθηματικά γενικής παιδείας, φυσική γενικής παιδείας, χημεία γενικής παιδείας, κ.λ.π.). Έχει παρατηρηθεί ότι οι μαθητές της Β Λυκείου παρακολουθούν πρόγραμμα λιγότερων ωρών, αντί για 35, που προβλέπεται για τα δημόσια σχολεία. Χωρίζονται ανά κατεύθυνση και διδάσκονται μόνο τα μαθήματα της κατεύθυνσης (προσοχή!!) όχι της Β αλλά της Γ Λυκείου. Δηλαδή ουσιαστικά είναι σαν να μην φοιτούν καθόλου στη Β Λυκείου.

Οι καθηγητές σε πολλές περιπτώσεις διδάσκουν μαθήματα διαφορετικά από αυτά της ειδικότητάς τους, π.χ. φυσικός διδάσκει μαθηματικά, βιολογία και προγραμματισμό, θεολόγος διδάσκει νεοελληνική λογοτεχνία, κ.λ.π.

Οι μαθητές εξετάζονται τον Ιούνιο στα μαθήματα, που δεν διδάχτηκαν, γνωρίζοντας από πριν τις απαντήσεις των θεμάτων. Παίρνουν γενικά πολύ υψηλές βαθμολογίες, ανεξάρτητα από την πραγματική τους επίδοση. Ο υψηλός βαθμός απολυτηρίου χρησιμοποιείται από τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου, που δεν συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις, για την εισαγωγή τους σε Πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού, που έχουν ως προϋπόθεση μεγάλο βαθμό απολυτηρίου.

Σε κάποιες περιπτώσεις, λόγω του υπερβολικά μεγάλου αριθμού μαθητών και προκειμένου να εξοικονομηθεί χώρος, διαιρούνται αίθουσες, αποθήκες, γυμναστήρια, ώστε να δημιουργηθούν αίθουσες-κλουβιά με λιγότερο από μισό τετραγωνικό διαθέσιμο χώρο ανά μαθητή.

Φυσικά, παρά το ότι υπάρχει πλήθος καταγγελιών οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης δεν ασκούν τον παραμικρό έλεγχο και έτσι το φαινόμενο θα συνεχίζεται για πάντα, αν δεν βρεθεί κάποιος με κότσια για να το σταματήσει.

Οι καθηγητές των ιδιωτικών σχολείων (όχι των μεγάλων) δεν πληρώνονται κανονικά. Σε πολλές περιπτώσεις εξαναγκάζονται να υπογράφουν ότι, παίρνουν αμοιβές πολύ μεγαλύτερες από τις πραγματικές. Αλλά και αυτές τις μειωμένες αμοιβές δεν τις παίρνουν στην ώρα τους. Σε κάποιες περιπτώσεις η καθυστέρηση στις πληρωμές ξεπερνά τον 1 χρόνο.

Το χειρότερο από όλα είναι ότι, αυτή η μειωμένη και ελλιπής παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών διαφημίζεται ως σημαντικό πλεονέκτημα κάποιων ιδιωτικών σχολείων και βέβαια ως τέτοιο κοστολογείται ανάλογα. Έτσι οι μαθητές χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Σ’ αυτούς, που έχουν την οικονομική δυνατότητα, να πληρώνουν και να παραμένουν αγράμματοι και αμόρφωτοι, με την ανοχή της πολιτείας, και σ’ αυτούς, που δεν μπορούν να πληρώσουν και παλεύουν να μάθουν γράμματα στα 27αρια τμήματα του Δημόσιου Σχολείου, με την πολιτεία να θέτει διαρκώς καινούργια εμπόδια στη πρόοδό τους και οι οποίοι δικαίως διαμαρτύρονται για παιδεία 2 ταχυτήτων.

Προκειμένου να σταματήσει, έστω εν μέρει, η αυθαιρεσία, θα πρέπει τα θέματα των εξετάσεων του Ιουνίου να βγαίνουν από επιτροπές καθηγητών δημόσιων σχολείων, των οποίων η σύνθεση θα είναι μεταβλητή και θα ανακοινώνεται την τελευταία στιγμή. Η επιτήρηση των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, θα πρέπει να επιβλέπεται από 2-3 καθηγητές δημόσιων σχολείων, των οποίων επίσης τα ονόματα θα ανακοινώνονται την τελευταία στιγμή.

Επίσης κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, θα πρέπει να γίνονται αιφνιδιαστικοί, απροειδοποίητοι έλεγχοι, που να αφορούν τόσο την τήρηση του ωρολογίου προγράμματος, όσο και την καταχώρηση των απουσιών.

Θα πρέπει να προστατευτούν οι μαθητές των δημόσιων σχολείων από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αλλά και οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων από το ενδεχόμενο να ακυρωθούν κάποια στιγμή στο μέλλον τα απολυτήριά τους.

β) Φροντιστήρια – Ιδιαίτερα μαθήματα

Ο χαρακτηρισμός των ιδιαιτέρων μαθημάτων ή των μαθημάτων, που παρέχονται από οργανωμένα φροντιστήρια, ως παραπαιδεία είναι παραπλανητικός και υποτιμητικός. Έχοντας δουλέψει πολλά χρόνια στην «παραπαιδεία» μπορώ να πω ότι, έντιμοι και ικανοί συνάδελφοι σε πολλές περιπτώσεις παρέχουν υπηρεσίες υψηλού επιπέδου καλύπτοντας τις αδυναμίες του δημόσιου σχολείου. Ας υποθέσουμε όμως ότι, ένα ιδανικό σχολείο του μέλλοντος θα μπορούσε να παρέχει στους μαθητές του όλα τα πλεονεκτήματα ενός φροντιστηρίου, όπως π.χ.:

– να επιλέγει ο μαθητής τον καθηγητή του

– περισσότερες ώρες διδασκαλίας και διαγωνίσματα

– ολιγομελή ομοιογενή τμήματα ή ακόμη και ιδιαίτερα μαθήματα

Και πάλι όμως, όσο το σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια παραμένει ανταγωνιστικό, θα υπήρχε η ανάγκη του φροντιστηρίου, αφού κάθε μαθητής για να πετύχει τους στόχους του, δεν αρκεί απλώς να γράψει καλά, αλλά θα πρέπει να ξεπεράσει τους «ανταγωνιστές» του (τουλάχιστον αν μιλάμε για σχολές υψηλής ζήτησης).

Ωστόσο υποχρέωση της πολιτείας είναι να προσφέρει τη δυνατότητα των επιπλέον φροντιστηριακών μαθημάτων σε όλους τους μαθητές, ακόμα και σ’ αυτούς, που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια το έργο αυτό «πέφτει» στους ώμους των εθελοντών, μέσω του κοινωνικού φροντιστηρίου, που διοργανώνουν δήμοι, μητροπόλεις, τοπικές Ε.Λ.Μ.Ε. ή άλλες δομές αλληλεγγύης.

Είναι επιτακτική ανάγκη να ξαναλειτουργήσει ο θεσμός της ενισχυτικής διδασκαλίας και της πρόσθετης διδακτικής στήριξης. Ειδικά μάλιστα στην περίπτωση των μαθητών της Γ΄ Λυκείου, τα μαθήματα θα πρέπει να ξεκινούν από το καλοκαίρι, όπως συμβαίνει και με τα φροντιστήρια.

Συντάκτης: Βαρδακώστας Γιώργος Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΠΕ04 Φυσικός Μsc Μεταπτυχιακή εξειδίκευση καθηγητών φυσικών επιστημών