Δύο σχεδόν μήνες μετά την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς και οι διαδικασίες για την αξιολόγηση αιτήσεων που υποβλήθηκαν για παραχώρηση διευκολύνσεων ή/και συνοδών για μαθητές με αναπηρίες εξακολουθεί να βρίσκεται σε εκκρεμότητα.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα που η Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού διαπιστώνει, μέσα από τα παράπονα που φθάνουν στο γραφείο της από γονείς, αφορούν τις καθυστερήσεις στις αιτήσεις των μαθητών αλλά και τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται ο θεσμός των σχολικών συνοδών, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η επιλογή των συνοδών και ο αριθμός των παιδιών που ο κάθε συνοδός έχει υπό την εποπτεία του.

 

Το υπουργείο Παιδείας, όπως διαπιστώθηκε κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, αναγνωρίζει τα διάφορα προβλήματα που υπάρχουν γενικά στον τρόπο λειτουργίας της ειδικής εκπαίδευσης, για αυτό και όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο ίδιος ο υπουργός Κώστας Καδής έχει ετοιμάσει μια σειρά από δράσεις, μεταξύ των οποίων και η μετάκληση εμπειρογνώμονα από το εξωτερικό, με σκοπό να ετοιμαστεί μια νέα «Πολιτική» και μια νέα νομοθεσία για την ειδική εκπαίδευση.

Όπως ανέφερε ο κ. Καδής, μετά και τις συστάσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες προς την Κυπριακή Δημοκρατία μετά την αξιολόγηση της πρώτης έκθεσης της Κύπρου,  φαίνεται να υπάρχει ανάγκη για ενίσχυση των ενεργειών που λαμβάνονται για αποτελεσματική συμπερίληψη των παιδιών με αναπηρία στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.

Επιβάλλεται, είπε, ο ανασχεδιασμός του υφιστάμενου πλαισίου παροχής υπηρεσιών προς τα παιδιά με αναπηρίες, ώστε να υπερπηδηθούν όλα τα εμπόδια που παρακωλύουν τη δυνατότητα απρόσκοπτης συμμετοχής τους στη μαθησιακή διαδικασία.

Σημαντική παράμετρο για τη νέα πολιτική θα αποτελεί, σύμφωνα με τον Υπουργό, η αντιμετώπιση των αρνητικών αντιλήψεων γύρω από την αναπηρία που πιθανόν να υπάρχουν ανάμεσα στους σχολικούς ηγέτες ή τους εκπαιδευτικούς.

Αναφερόμενος στα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί για την ολοκλήρωση της προσπάθειας αναδιαμόρφωσης του συστήματος λειτουργίας της ειδικής εκπαίδευσης, ο υπουργός Παιδείας ανέφερε ότι θα γίνει πρώτα καταγραφή απόψεων και θέσεων των διάφορων εμπλεκομένων σε σχέση με τα διάφορα επιμέρους ζητήματα της υφιστάμενης πολιτικής και νομοθεσίας. Για τον σκοπό αυτό έχει αρχίσει να αναπτύσσεται ηλεκτρονικό εργαλείο μέσω του οποίου οι εμπλεκόμενοι θα κληθούν να τοποθετηθούν σε συγκεκριμένα θέματα από τα μέσα Νοεμβρίου 2017 μέχρι και τα μέσα Ιανουαρίου 2018.

Παράλληλα, προωθείται αίτημα για εξασφάλιση τεχνικής βοήθειας από την Ομάδα Στήριξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με σκοπό σε πρώτο στάδιο την υποβολή εισηγήσεων για τη διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής και σε δεύτερο στάδιο την αναθεώρηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου προκειμένου να συνάδει με την εκσυγχρονισμένη πολιτική. Με την ολοκλήρωση και την έγκριση των απαραίτητων διαδικασιών η έλευση του εμπειρογνώμονα αναμένεται να γίνει στις αρχές του 2018, ενώ μέχρι τον Απρίλιο του 2018 αναμένεται ότι θα μπορούν να υποβληθούν και οι εισηγήσεις του.

Αφού διαμορφωθεί η νέα πολιτική, ο εμπειρογνώμονας θα προχωρήσει στη διαμόρφωση νομοθεσίας που να συνάδει με αυτή και η διαδικασία αυτή προγραμματίζεται να αρχίσει εντός του δεύτερου εξάμηνου του 2018.

Προτάσεις του υπουργείου Παιδείας 

Το υπουργείο Παιδείας κατέθεσε χθες στην Επιτροπή και τις προτάσεις του για τη μεταρρύθμιση στην ειδική εκπαίδευση. Όπως αναφέρεται στο σχετικό υπόμνημα, ο υφιστάμενος όρος «παιδί με ειδικές ανάγκες» θα πρέπει να διαφοροποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί ορολογία στη βάση διεθνών προτύπων.

Επίσης, το Υπουργείο εισηγείται, «να ενισχυθούν περαιτέρω οι διαδικασίες έγκαιρου εντοπισμού, να τροποποιηθούν οι διαδικασίες αξιολόγησης και επαναξιολόγησης των μαθητών, να γίνει ανασχεδιασμός των δομών καθώς και του τρόπου στήριξης των εκπαιδευτικών και των μαθητών, να αναπτυχθούν μηχανισμοί για τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ εκπαιδευτικών γενικής τάξης και των ειδικών εκπαιδευτικών στη σχολική μονάδα».

Σε ό,τι αφορά τους ειδικούς εκπαιδευτικούς το Υπουργείο προτείνει, «να μελετηθεί περαιτέρω ο γενικότερος ρόλος τους στο νέο θεσμικό πλαίσιο» και εισηγείται «να ληφθούν επίσης μέτρα για καλύτερο συντονισμό των διευθύνσεων και υπηρεσιών του Υπουργείου, να σχεδιαστούν νέα προγράμματα ενημέρωσης ευαισθητοποίησης και επιμόρφωσης, να προωθηθεί η δημιουργία εγχειριδίων που θα καταγράφουν τα υφιστάμενα και τα νέα μέτρα που προγραμματίζονται, να επιδιωχθεί η περαιτέρω συνεργασία με τους γονείς και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Να επιδιωχθεί περαιτέρω συνεργασία με άλλα συναρμόδια υπουργεία και Υπηρεσίες».

Κουρσουμπά: Σε εκκρεμότητα η αξιολόγηση

Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής η Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, Λήδα Κουρσουμπά, ανέφερε ότι «το θέμα των συνοδών παιδιών που λαμβάνουν ειδική αγωγή και εκπαίδευση με έχει απασχολήσει διαχρονικά στα πλαίσια εξέτασης παραπόνων που μου υποβλήθηκαν από γονείς σε διάφορες περιπτώσεις». Τον τελευταίο καιρό, είπε, έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση στον αριθμό των παραπόνων που μου υποβάλλονται σχετικά με το θέμα,  γεγονός που δημιουργεί προβληματισμό ως προς τις διαδικασίες και τα χρονοδιαγράμματα που τηρούνται αλλά και σε σχέση με την επαρκή ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων.

Από τα παράπονα που υποβάλλουν οι γονείς διαπιστώνεται ότι υπάρχει «μεγάλη καθυστέρηση στη διαδικασία αξιολόγησης των παιδιών από την Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, η οποία στις πλείστες περιπτώσεις έχει ως επακόλουθο την καθυστέρηση στη διαδικασία ανάθεσης σχολικού βοηθού/συνοδού».

Δεδομένου του γεγονότος ότι «σε πολλές περιπτώσεις οι γονείς υποβάλλουν γραπτές προτάσεις προς την Επιτροπή, η επανεξέταση της κάθε περίπτωσης και παραπομπή στην Κεντρική Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης έχει ως αποτέλεσμα την επιπρόσθετη επιβράδυνση της διαδικασίας». Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, σύμφωνα με την Επίτροπο, «φαίνεται να εκκρεμεί η εξέταση μεγάλου αριθμού περιπτώσεων για τις οποίες υποβλήθηκαν ενστάσεις και ως εκ τούτου οι μαθητές στερούνται την έγκαιρη παραχώρηση των αναγκαίων διευκολύνσεων μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας».

Σε πολλές περιπτώσεις οι γονείς διεκδικούν την ανάθεση αποκλειστικής συνοδού για το παιδί τους ή διαμαρτύονται για τη διαφοροποίηση των όρων εργασίας της υφιστάμενης συνοδού στην οποία ανατίθενται επιπρόσθετα καθήκοντα, μεγαλύτερος αριθμός παιδιών για επίβλεψη, χωρίς την έγκαιρη ενημέρωση των γονέων των επηρεαζόμενων παιδιών.

9.584 παιδιά στην ειδική εκπαίδευση
Αφού ολοκληρωθεί η νέα πολιτική για την ειδική εκπαίδευση, η Μονάδα Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Ταμείων του υπουργείου Παιδείας θα ετοιμάσει πρόταση έργου με σκοπό την εξασφάλιση πόρων για την υλοποίηση δράσεων της πολιτικής που θα υιοθετηθεί. Η όλη διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε οκτώ μήνες το αργότερο.

Αναφέρεται ότι φέτος στην ειδική εκπαίδευση φοιτούν 9.584 παιδιά. Ο αριθμός των ειδικών εκπαιδευτικών από τους 556 το 2012-2013 έφθασε τους 738 σήμερα, ενώ οι σχολικοί βοηθοί και συνοδοί από 622 το 2013 έφθασαν τους 793 και εκκρεμεί έγκριση από το Υπουργικό άλλων 55 θέσεων.