Η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας ανατρέπει δεδομένα δεκαετιών και στον χώρο των πανεπιστημίων. Ενώ τα χρόνια πριν από το ξέσπασμα της δριμείας οικονομικής κρίσης οι «αιώνιοι» φοιτητές ήταν περισσότεροι από τους ενεργούς, από το 2010 η κατάσταση έχει αλλάξει εντυπωσιακά. Ετσι, ενώ παλαιότερα οι «αιώνιοι» ήταν περισσότεροι των ενεργών, από το 2010 οι «αιώνιοι» έγιναν ισχυρή μεν, αλλά… μειονότητα, δηλαδή οι τέσσερις στους δέκα φοιτητές.

Η εκκαθάριση μητρώων

Και πάλι βέβαια, το φαινόμενο αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία για την Ελλάδα. Στη μείωση των «αιωνίων» συνέβαλε και η πίεση που ασκήθηκε από την προσπάθεια πολλών ΑΕΙ, κυρίως περιφερειακών, να εκκαθαρίσουν τα μητρώα τους. Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος πλέον οι «αιώνιοι» φοιτητές θα πρέπει να επιταχύνουν τον βηματισμό τους εάν επιθυμούν να πάρουν πτυχίο, καθώς ο νόμος-πλαίσιο του 2011 ορίζει σαφές χρονοδιάγραμμα ως προς την εξάλειψη των «αιώνιων» φοιτητών. Σύμφωνα, λοιπόν, με το χρονοδιάγραμμα, όσοι φοιτητές ενεγράφησαν από 1996-1997 έως 2003-2004 έχουν περιθώριο να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους μέσα στο ακαδημαϊκό έτος 2013-2014.

Ειδικότερα, από τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Παιδείας και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής προκύπτουν τα ακόλουθα:

– Το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 συνολικά 397.309 ήταν οι εγγεγραμμένοι φοιτητές στα προπτυχιακά προγράμματα των 24 πανεπιστημίων της χώρας. Από αυτούς, ενεργοί, δηλαδή δεν είχαν υπερβεί τον ελάχιστο χρόνο φοίτησης προσαυξημένο κατά δύο έτη (ν+2), ήταν 238.009 φοιτητές. Οι υπόλοιποι 159.300 (ποσοστό 40,09% επί του συνόλου) λογίζονται ως «αιώνιοι», καθώς ήταν είτε ημιενεργοί, δηλαδή είχαν συμμετάσχει τουλάχιστον μία φορά σε εξετάσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ακαδημαϊκών ετών, είτε μη ενεργοί.

– Το ποσοστό των «αιωνίων» επί του συνόλου την προηγούμενη τριετία (από το 2007-2008 έως και το 2009-2010) ήταν σταθερά περί το 51% (από 50,6% έως 51,6%).

– Το γεγονός ότι πολλοί φοιτητές εντατικοποιούν τις σπουδές τους επιθυμώντας να πάρουν το πρώτο πτυχίο για να συνεχίσουν στα (απαραίτητα πλέον, κατά γενική ομολογία) μεταπτυχιακά, καταδεικνύεται και από τον ρυθμό αύξησης των φοιτητών πέραν των κανονικών εξαμήνων, που επιβραδύνεται (να σημειωθεί ότι έως τώρα στη σχέση ανάμεσα στον αριθμό των πρωτοετών εισακτέων και των πτυχιούχων κάθε χρονιάς πάντα η πλάστιγγα γέρνει υπέρ των πρώτων που είναι περισσότεροι). Ετσι, το 2008-2009 οι φοιτητές πέραν των κανονικών εξαμήνων ήταν 173.161 (αυξημένοι κατά 7,2% σε σχέση με το 2007-2008), το 2009-2010 αυξήθηκαν κατά 1,9% και το 2010-2011 κατά 1,4%.

– Αντίστοιχα, το 2008-2009 πτυχίο πήραν 31.353 φοιτητές, κατά 7% λιγότεροι σε σχέση με τους 33.719 του 2007-2008. Ομως, από το 2009 οι πτυχιούχοι αυξάνονται. Ετσι, το 2009-2010 πήραν πτυχίο 31.602 φοιτητές, 0,8% περισσότεροι από τις 31.353 του 2008-09. Το 2010-2011 πήραν πτυχίο 31.711 φοιτητές, 0,3% περισσότεροι σε σχέση με το 2009-2010.

– Το υψηλότερο ποσοστό (56,6%) «αιωνίων» έχει, λόγω… ηλικίας, το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στον αντίποδα, τα χαμηλότερα ποσοστά «αιώνιων» φοιτητών έχουν τα νέα Πανεπιστήμια Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας (7,7% έκαστο).