Απόσπασμα της του Αρχιεπισκόπου στην Ιεραρχία που αφορά στο μάθημα των Θρησκευτικών
16. Τί συμβαίνει στή Γερμανία
ΠολλέςφορέςστόνδημόσιοδιάλογοἀκούγεταιτόἐπιχείρημαὅτιοἱπροωθούμενεςἀλλαγέςστήνπροοπτικήτῆςἐκκοσμικεύσεωςτοῦΚράτουςἀπορρέειἀπότόΕὐρωπαϊκόδίκαιοκαίὅτιτρόποντινάἀποτελεῖτρόποἐναρμονίσεωςτῆςἐγχώριαςνομοθεσίαςμέτήνΕὐρωπαϊκή.

Ἄν μελετήσει κανείς ὅμως σχετικά ἰσχύοντα νομοθετικά κείμενα ἄλλων χωρῶν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης θά καταλήξει σέ ἄλλα συμπεράσματα.
ἩὉμοσπονδιακή Δημοκρατία τῆς Γερμανίας, βασικός καί ἰσχυρός πυλώνας τῆς Ἕνωσης, καταβάλλει ἐτησίως διόλου εὐκαταφρόνητα ποσά ὡς ἀποζημίωση γιά τήν ἁρπαγή τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας.
Σύμφωνα μέ τά δικά τους δεδομένα γιά τόν λόγο αὐτό οἱ κρατικές παροχές γιά τό ἔτος 2013 ἦταν περίπου 470 ἑκ. Εὐρώ.
Τά ἔσοδα ἀπό τήν ἐκκλησιαστική φορολογία ὑπολογίζονται περίπου στό εἰκοσαπλάσιο.
Ἡἐκπαίδευσηἀποτελεῖ, βάσειτοῦἄρθρου 7 τοῦΓερμανικοῦΣυντάγματοςεὐθύνητοῦΚράτους, ἡὁποίαὅμωςδένπαραγνωρίζειοὔτετόρόλοτῶνκηδεμόνων–γονέωντῶνπαιδιῶνοὔτετῶνθρησκευτικῶνκοινοτήτων.
Ἡ παράγραφος 3 εἶναι χαρακτηριστική:
«3. Ἡ διδασκαλία τῶν Θρησκευτικῶν στά δημόσια σχολεῖα μέ ἐξαίρεση τά ἐλεύθερα ὁμολογίας σχολεῖα (εἰδική κατηγορία σχολείων) εἶναι κανονική διδακτική κατεύθυνση. Χωρίς νά παραβλάπτεται τό δικαίωμα εὐθύνης τοῦ Κράτους ἡ διδασκαλία τῶν Θρησκευτικῶν γίνεται σέ ἀπόλυτη συμφωνία μέ τίς ἀρχές τῶν θρησκευτικῶν κοινοτήτων. Κανένας ἐκπαιδευτικός δέν ἐπιτρέπεται νά ὑποχρεώνεται νά διδάξει Θρησκευτικά ἐνάντια στή θέλησή του».
Τόμάθημα, λοιπόν, τῶνΘρησκευτικῶνγίνεταισέσχέσηκάισυμφωνίαμέτίςθεμελιώδειςἀρχέςτῆςἑκάστοτεθρησκευτικῆςὀντότηταςδιατηρουμένουτοῦδικαιώματοςτῆςκρατικῆςἐπίβλεψης.
Τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν εἶναι στά δημόσια σχολεῖα κανονικό, τακτικό μάθημα, καί ἔτσι ἐξασφαλίζεται ὡς θεσμός, πού ἔχει τήν ἀρχή του στό ἴδιο τό δημόσιο-κρατικό δίκαιο. Ἐπιβάλλεται λοιπόν ἐκ τοῦ Συντάγματος τῆς χώρας νά ὑπάρχει τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν καί δέν ἐπαφίεται στή διακριτική εὐχέρεια τοῦἑκάστοτε νομοθέτη νά τό ἐπιτρέψῃἤὄχι. Μέ αὐτον τόν τρόπο τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν εἶναι συστατικό μέρος τοῦ σχολείου γενικότερα, ἀκριβῶς ὅπως ὅλα τά ὑπόλοιπα ὑποχρεωτικά μαθήματα, μέ τά ὁποῖα ἀπολαμβάνει τήν ἴδια περιοπή. Τό ἑκάστοτε κρατικό συμβόλαιο, ἀναλαμβάνοντας τήν εὐθύνη τοῦ μορφωτικοῦ καθιδρύματος-ὀντότητος, στήν εὐθύνη παροχῆς τοῦ μορφωτικοῦἀγαθοῦ, συμπεριλαμβάνει καί τήν εὐθύνη γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν.
Στό πλαίσιο τοῦἄρθρου 7 πού ἀναφέρθηκε γίνεται ξεκάθαρο ὅτι, στούς μαθητές, στούς κηδεμόνες, στίς θρησκευτικές ὀντότητες, ἀναγνωρίζεται τό δικαίωμα γιά ἀπαίτηση τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν. Αὐτό ἔχει καί τό νόημα ὅτι, τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν ὀφείλει νά γίνεται σύμφωνα μέ τίς ἀρχές τῆς ἑκάστοτε θρησκευτικῆς ὀντότητος.
Ἀξίζει ἐπίσης νά ἐπισημάνουμε τά ἑξῆς, τά ὁποῖα εἶναι ἰδιαίτερα ἐνδιαφέροντα γιά τήν νομική μεταχείριση τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν.
α) Τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν εἶναι ὑποχρεωτικό μέ ἐξασφαλισμένη ἀπό τό Σύνταγμα δυνατότητα προσωπικῆς ἄρσης τῆς ὑποχρεωτικότητας μέ δήλωση τῶν κηδεμόνων τῶν μαθητῶν. Τό δικαίωμα ὅμως αὐτό τῆς μερικῆς ἀπαλλαγῆς δέν βασίζεται σέ καμία περίπτωση στόν ἄν ἐπιθυμεῖ κάποιος ἤὄχι νά μετέχει στό μάθημα, ἀλλά στήν θεμελιώδη ἀναγνώριση τῆς ἐλευθερίας τῆς συνειδήσεως καί τῆς πίστεως. Ἄρα ἀναιτιολόγητη δυνατότητα ἀπαλλαγῆς δέν ὑφίσταται στό γερμανικό δίκαιο.
β) Ὑπάρχει μόνο ἡ δυνατότητα τῆς ὁμολογιακά ἤ θρησκειακά συνδεδεμένης διδασκαλίας τῶν Θρησκευτικῶν. Αὐτό δίνει τή δυνατότητα στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν νά γίνονται δεκτά καί παιδιά ἄλλων ὁμολογιῶν πού ἀποτελοῦν μειονότητα, ἐάν ὑπάρχει ἡ συγκατάθεση τῶν γονέων ἤ κηδεμόνων.
Μέαὐτόντόντρόποδίδεταικαίἡδυνατότηταγνώσηςτῶνἄλλωνθρησκειῶνπαράτόνσαφῆὁμολογιακόχαρακτῆρατοῦμαθήματος.
γ) ΟἱθεολόγοιδάσκαλοικαίκαθηγητέςτοῦμαθήματοςπροκειμένουνάδιδάξουντόμάθημαχρειάζονταιτήσχετικήἄδειαἀπότόνοἰκεῖοἐπίσκοποτῆςΡωμαιοκαθολικῆςἤτῆςἑκάστοτεΠροτεσταντικῆςἘκκλησίας. Οἱὀρθόδοξοι δάσκαλοι Θρησκευτικῶν σέ γερμανικά σχολεῖα ὀφείλουν νά ἔχουν τή σχετική ἄδεια ἀπό τόν ἑκάστοτε Μητροπολίτη Γερμανίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ἀσχέτως ἐθνικότητας καί προέλευσης.
δ) Ὅτανδένσυμπληρώνεταιὁἐλάχιστοςἀπαιτούμενοςἀριθμόςμαθητῶν (π.χ. στήΒάδη–Βυρτεμβέργη 8) γιάτόνδιορισμόἀπότόΚράτοςκαθηγητοῦΘρησκευτικῶν, τότεὑπάρχειἡδυνατότητανάγίνειμάθημαμέεὐθύνητῆςθρησκευτικῆςκοινότηταςχωρίςνάὑπάρχειἀμοιβήἀπότόΚράτοςγιάτόδάσκαλοτῶνΘρησκευτικῶν.
Κατά συνέπεια ὁὁμολογιακός χαρακτήρας τοῦ μαθήματος δέν θίγει τά δικαιώματα τῶν μειονοτήτων.
Ανάμεσα σε άλλες προτάσεις του ο Αρχιεπίσκοπος πρότεινε για το μάθημα των Θρησκευτικών:

7. Ὑλοποίηση τῆς ληφθείσης ἀποφάσεως στή Βουλή τήν Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2016 σύμφωνα μέ τήν ὁποία θά συνεχισθῆ ἡ συνεργασία μέσα ἀπό ἀμοιβαῖο διάλογο ἀπό μηδενική βάση Ἐκκλησίας – Πολιτείας γιά τό περιεχόμενο τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν. Προτείνω: α) τά ἀρχιερατικά μέλη τῆς Ἐκκλησίας νά εἶναι:
1. …….
2. …….
3. …….
4. …….

β) ἀπό λαϊκά μέλη νά μή συμμετάσχη κανείς ἀπό τίς μέχρι τώρα δύο συνδικαλιστικές ἑνώσεις ΠΕΘ καί ΚΑΙΡΟΣ.