Απάντηση του Αναπληρωτή Υπουργού Πολιτισμού, Παίδειας και Θρησκευμάτων, Τάσου Κουράκη, σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΠΟΤΑΜΙΟΥ Γεωργίου Μαυρώτα σχετικά με την κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία

Αυτό που είπαμε ότι όλες οι αλλαγές που θα γίνουν στην παιδεία θα είναι αποτέλεσμα διαλόγου, ισχύει και σε αυτήν την περίπτωση. Θα πρέπει να σας πω ότι με τις αλλαγές που κάνουμε –θα σας εξηγήσω γιατί τις κάνουμε- δεν αλλάζουμε το περιεχόμενο της διδασκαλίας ούτε τον τρόπο εκλογής των καθηγητών ούτε καμία από τις δράσεις που ήδη γίνονται. Αυτό που αλλάζει μόνο είναι ο τρόπος της εισαγωγής των μαθητών στα σχολεία αυτά.
Εξαγγείλαμε, παραλλήλως, ότι θα αρχίσουμε έναν εκτεταμένο διάλογο για να μπορέσει να αναμορφωθεί το πλαίσιο, όσον αφορά τόσο τον τρόπο επιλογής και παραμονής των διδασκόντων σε αυτά, όσο και τον εκσυγχρονισμό του περιεχομένου, ώστε να αποκρίνονται καλύτερα στην αποστολή τους.
Η αποστολή των Πειραματικών Σχολείων, όπως λειτουργούν από το 1985 και μετά -και όλοι ομολογούμε ότι ήταν πολύ επιτυχημένα σχολεία- γινόταν με κλήρωση. Για να μπορέσουν δηλαδή να εφαρμοστούν νέες παιδαγωγικές μέθοδοι, να εξαχθούν τα αναγκαία συμπεράσματα, έτσι ώστε στη συνέχεια να διαχυθούν σε όλες τις σχολικές μονάδες, θα έπρεπε το δείγμα του πληθυσμού να είναι τυχαίο, δηλαδή από όλες τις κοινωνικές κατηγορίες και μαθητές διαφορετικών ικανοτήτων, επιτυχιών και δυσκολιών.
Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε έρευνα με νέες μεθόδους σε επιλεγμένο μαθητικό δυναμικό, το οποίο προέρχεται από εξετάσεις, να εξάγουμε συμπεράσματα, τα οποία να εφαρμόζουμε στη συνέχεια σε άλλα σχολεία, τα οποία έχουν τυχαίο μαθητικό πληθυσμό. Καταλαβαίνετε ότι αυτό είναι απολύτως αντιεπιστημονικό.
Ο ισχυρισμός που άκουσα στην Επιτροπή -τον άκουσα και σήμερα- ότι με τις εξετάσεις μπαίνουν μαθητές που προσεγγίζουν το τυχαίο δείγμα, δεν ευσταθεί, όπως ξέρετε. Και επίσης, δεν ευσταθεί αυτό που λέγεται ότι φοιτούν παιδιά μεταναστών στα ιστορικά πρότυπα, τα οποία διατηρούμε. Κανένα παιδί μεταναστών δεν υπάρχει ούτε στη Βαρβάκειο ούτε στην Ιωνίδειο, παρά μόνο ελάχιστα στο 2ο Πειραματικό Σχολείο των Αθηνών. Και καταλαβαίνετε ότι στα σχολεία αυτά τα παιδιά υποβάλλονται σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα, τα οποία μπορούν να εξασφαλίζουν μόνο οι οικογένειες που έχουν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν αυτό το πράγμα.

Σκεφθείτε επιπλέον, από πλευράς παιδαγωγικής, παιδιά τα οποία είναι δώδεκα και δεκατριών χρόνων να υποβάλλονται πολλές φορές σε διετή φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα προκειμένου να μπουν στο Γυμνάσιο. Και αυτό καταλαβαίνετε ότι είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να γίνει. Εμείς, τουλάχιστον, έχουμε την αντίληψη ότι αυτές οι διαρκείς εξετάσεις, οι οποίες φορτώνουν τα παιδιά με ένα υπερβολικό άγχος και επειδή ξέρω ότι αυτές οι θέσεις είναι πάρα πολύ λίγες, η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών μένει εκτός της διαδικασίας αυτής, φορτώνονται με μία αποτυχία από τόσο τρυφερή ηλικία, είναι ένα παρεπόμενο της διαδικασίας των εξετάσεων για την εισαγωγή τους.

Εμείς, λοιπόν, είπαμε -από το σύνολο των σχολείων- ότι εδώ και δύο χρόνια –το λέω για να το ξέρει η Εθνική Αντιπροσωπεία και ο ελληνικός λαός- είχαμε μόνο εξετάσεις. Όλο το προηγούμενο διάστημα, στα σχολεία αυτά που λέμε ότι είναι πολύ καλά σχολεία –και όντως είναι πολύ καλά σχολεία- τα παιδιά εισάγονταν με κλήρωση. Δεν έχουμε έρευνα –και δεν θα μπορούσε να υπάρχει- αποτίμησης, σύγκρισης με δύο χρόνια.
Και ένα τελευταίο, για να ολοκληρώσω αυτήν την ενότητα. Το ότι έγιναν εξετάσεις τα δύο τελευταία χρόνια σημαίνει ότι τα παιδιά που αυτή τη στιγμή είναι στη Β’ και Γ’ Γυμνασίου και στη Β’ και Γ’ Λυκείου, δηλαδή ο μαθητικός πληθυσμός, είναι με εξετάσεις, δηλαδή επιλεγμένο δείγμα. Εάν αυτή τη χρονιά –αυτό είναι το εσπευσμένο που κάναμε- αφήναμε να γίνουν εξετάσεις, θα είχαμε σε όλο το Γυμνάσιο, σε όλο το Λύκειο ένα μαθητικό δυναμικό, το οποίο θα ήταν επιλεγμένο. Δεν θα ήταν τυχαίο δείγμα.
Κατά συνέπεια, δεν θα μπορούσαν να εξαχθούν όχι μόνο συμπεράσματα, όπως είπα προηγουμένως, για να διαχυθούν στην υπόλοιπη κοινότητα, αλλά και η εκπαίδευση των φοιτητών και φοιτητριών των Παιδαγωγικών Σχολών, που έρχονται και παρακολουθούν για να γίνουν καλύτεροι, θα βρισκόταν μπροστά σε ένα δείγμα που δεν θα αντιστοιχούσε μετά με αυτό, το οποίο θα εφάρμοζαν στις σχολικές μονάδες.
Και χαριτολογώντας θα έλεγα –επειδή είμαι και γιατρός- ότι είναι σαν να εφαρμόζουμε μια θεραπεία σε έναν άρρωστο αρίστης υγείας. Περί αυτού πρόκειται. Έχουμε επιλεγμένο καλό δείγμα, εφαρμόζουμε νέες μεθόδους, για να πάμε να τις εφαρμόσουμε μετά σε τυχαίο δείγμα, κάτι το οποίο είναι απολύτως αντιεπιστημονικό.

ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ
Κύριε Μαυρωτά, είπατε ότι δεν υπήρχε στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αυτό που κάναμε. Αν ανατρέξετε στα Πρακτικά της προηγούμενης θητείας της Βουλής, θα δείτε δικές μου τοποθετήσεις, ως υπεύθυνου παιδείας, όταν είχε έρθει το νομοσχέδιο γι’ αυτόν τον περίεργο όρο «Πρότυπο και Πειραματικά « -κάτι που δεν υφίσταται, διότι το Πειραματικό κάνει άλλα πράγματα και το Πρότυπο άλλα- επανειλημμένως είχα τοποθετηθεί, σαφώς εκ μέρους του κόμματός μας, λέγοντας ότι αυτός είναι ένας ανιστόρητος και αντιεπιστημονικός σχεδιασμός. Ήδη από τότε, δηλαδή, είχαμε πει ορισμένα πράγματα τα οποία τηρούμε.

Σχετικά με το ζήτημα που αναφέρατε, είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον και θέλει πραγματικά μια σωστή απάντηση, κατά την άποψή μου, όσο σωστή μπορεί να είναι, βεβαίως, μια απάντηση που εκφέρεται από ένα πρόσωπο. Ξέρετε, υπάρχει ένα συμβόλαιο σε όλες τις πράξεις της κοινωνικής ζωής. Όταν ένας άνθρωπος ή μια οικογένεια προγραμματίζουν τη ζωή τους με βάση τους κανόνες που έχει καθορίσει η πολιτεία, δεν μπορεί να αλλάζουν αυτοί οι κανόνες στην πορεία και στη διαδικασία πριν ολοκληρωθεί κάτι.
Τα παιδιά αυτά, τα οποία αυτήν τη στιγμή είναι στην Γ΄ Γυμνασίου είχαν μπει με τη ρητή διαβεβαίωση της πολιτείας εν γένει -ανεξάρτητα από κυβερνήσεις- ότι θα μπουν με κλήρωση, θα προχωρήσουν από τη μια βαθμίδα στην άλλη χωρίς εξετάσεις και θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους χωρίς εξετάσεις. Πώς, λοιπόν, εμείς τώρα νομιμοποιούμαστε και πώς νομιμοποιήθηκαν ήδη οι δύο προηγούμενες χρονιές, οι προηγούμενες ηγεσίες, ξαφνικά να λέμε σε αυτά τα παιδιά ότι «μπήκατε μεν με αυτούς τους κανόνες, αλλά εμείς αλλάζουμε τους κανόνες, βάζουμε εξετάσεις και πιθανόν να βρεθείτε έξω από το σχολείο, όχι γιατί δεν είστε καλοί, αλλά γιατί κάποιοι άλλοι είναι καλύτεροι».

Εν τοιαύτη περιπτώσει, αν θέλουμε να δίνουμε ευκαιρία και σε άλλους να έρχονται, θα έπρεπε οι άνθρωποι να εναλλάσσουν τη δουλειά τους κάθε έξι μήνες, ώστε όλοι να περνούν από όλες τις υπηρεσίες. Αυτό βοηθάει την ψυχολογία των παιδιών αυτών, τα οποία άρχισαν να τρέμουν ότι θα βρεθούν σε ένα νέο σχολικό περιβάλλον; Για τα παιδιά είναι ό,τι χειρότερο να αλλάζουν σχολικό περιβάλλον και μάλιστα με έναν τρόπο τον οποίο δεν είχαν προβλέψει.

Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι στις εισαγωγικές βαθμίδες των περισσότερων, των σαράντα περίπου Πειραματικών σχολείων θα υπάρχει κλήρωση μπροστά στους γονείς με αδιάβλητο τρόπο. Από εκεί και πέρα, έτσι και μπει το παιδί θα συνεχίζει τις σπουδές του κανονικά, αν υπάρχει Γυμνάσιο θα πηγαίνει Γυμνάσιο, αν υπάρχει και Λύκειο θα πηγαίνει στο Λύκειο χωρίς εξετάσεις.

Τι κάνουμε με τα υπόλοιπα πέντε ιστορικά Πειραματικά; Τους δίνουμε τη δυνατότητα με μια διαδικασία τριών σταδίων -το Σύλλογο Διδασκόντων, τους απόφοιτους και το Επιστημονικό Συμβούλιο- να αποφασίσουν τον τρόπο επιλογής, αν θέλουν κλήρωση, αν θέλουν εξετάσεις και πώς θα γίνουν αυτές οι εξετάσεις.
Εμείς είμαστε διατεθειμένοι να συμβάλουμε, ώστε να εξασφαλίσουμε την υλοποίηση της θέσης του με αδιάβλητο τρόπο.

Εκτιμώ προσωπικά ότι η συζήτηση η οποία άνοιξε πήρε μια πολύ μεγάλη δημοσιότητα. Άξιζε τον κόπο, πλην όμως υπάρχουν πελώρια άλλα προβλήματα στην εκπαίδευση, τα οποία έχουμε κληρονομήσει σε εκπαιδευτικά κενά, σε αναχρονιστικά προγράμματα, σε χιλιάδες δομές που αυτήν τη στιγμή δεν λειτουργούν, είτε λέγονται υποστηρικτικές δομές, είτε λέγονται ενισχυτικής διδασκαλίας, είτε λέγεται ειδική αγωγή η οποία πάσχει βάναυσα και αυτήν τη στιγμή είμαστε σε μια τεράστια προσπάθεια να μπορέσουμε μέσα σε αυτό το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο να κάνουμε ως στόχο όλα τα σχολεία να είναι άριστα.

Θα έχουμε την ευκαιρία την πρότασή σας –για το αν θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα Πειραματικά ή Πρότυπα και σε άλλες πόλεις στη διαδικασία σύνταξης του νέου θεσμού των Πειραματικών σχολείων- να μπορέσουμε να το συζητήσουμε αναλυτικά. Όπως σας είπα, είμαστε διατεθειμένοι αυτά να προκύψουν μέσα από τη μέγιστη δυνατή συναίνεση και το διάλογο με τις επιστημονικές ενώσεις, με τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες και όλους εκείνους, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν.
Κλείνοντας θα έλεγα ότι στο πολυνομοσχέδιο που θα καταθέσουμε, ανάμεσα στα διάφορα άλλα ζητήματα που απασχολούν πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε τροποποιήσεις, βελτιώσεις, αντιρρήσεις, ώστε να κάνουμε στη φάση αυτή ό,τι καλύτερο μπορούμε στο κομμάτι της εκπαίδευσης.