«Χρειάζεται παιδαγωγική ελευθερία και παιδαγωγική δημοκρατία. Ανελεύθεροι δάσκαλοι, δεν μπορούν να γαλουχήσουν ελεύθερα παιδιά»

Παρέμβαση στη συνεδρίαση της 12/03/2013 της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής με θέμα ημερήσιας διάταξης: Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.)». έκανε ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, Γιάννης Αμανατίδης. Παρατίθεται το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

«Τα περισσότερα θέματα έχουν ειπωθεί από τους συναδέλφους της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας. Θα σας πω απλά γιατί είμαστε αντίθετοι επί της αρχής για την Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε..

Εμείς αντιλαμβανόμαστε ότι η αξιολόγηση θα πρέπει να έχει θετικό πρόσημο και δεν είναι ουδέτερη. Εξαρτάται για ποια αξιολόγηση μιλάμε. Εμείς την αντιλαμβανόμαστε ως μια μεθοδολογία διάγνωσης των προβλημάτων, βάση βελτίωσης και εργαλείο της ποιότητας της εκπαίδευσης και σε καμία περίπτωση ως τιμωρητικό εργαλείο μισθολογικής διαφοροποίησης και διοικητικής πειθάρχησης.

Αυτά που θέτουμε εμείς σαν αρχές μπορούν να λειτουργήσουν στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο;

Η απάντηση είναι ασφαλώς όχι! Γιατί υπάρχει ο ν. 4024 και δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας. Υπάρχουν οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις και αυτό θα πρέπει να το λάβετε πολύ σοβαρά υπόψη. Υπάρχει επίσης ένα πλαίσιο επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης που διαφωνούμε και που σύμφωνα με αυτό έγιναν οι επιλογές. Ταυτόχρονα έχετε καταργήσει τις εκπαιδευτικές άδειες, τα διδασκαλεία, τις επιμορφώσεις. Αυτό είναι το πλαίσιο που καθορίζει αυτή την στιγμή την εκπαίδευση.

Δεν φαίνεται το σύνολο του σχεδίου της αξιολόγησης, το πού πάει, ποια είναι η φιλοσοφία και οι στόχοι του. Δηλαδή, ωραία, ας πούμε ότι κάναμε την αρχή, διαπιστώνουμε ποια είναι τα προβλήματα για κάποια σχολεία και εκπαιδευτικούς. Τι θα γίνει από εκεί και μετά; Γιατί, δεν υπάρχει μέσα μία διάταξη που να λέει ότι δεν θα κατηγοριοποιήσουμε τα σχολεία σε καλό ή κακό και δε θα εξαρτήσουμε από την αξιολόγηση τη χορήγηση χρηματοδότησης». Αποσυνδέστε την αξιολόγηση από πιθανή μείωση της χρηματοδότησης των σχολείων.

Θα σας πω ένα παράδειγμα, γιατί παίζουν ρόλο και οι λεπτομέρειες.

Κάνατε γενίκευση της αυτό-αξιολόγησης. Όταν ήταν η κα Χριστοφιλοπούλου Υφυπουργός έστειλε έγγραφο για την αυτό-αξιολόγηση και ανάμεσα στα ερωτήματα που είχε περιλαμβανόταν το: «ποιες ενέργειες έκανε η σχολική μονάδα έτσι ώστε να προσελκύσει και άλλες πηγές χρηματοδότησης εκτός από τις υπάρχουσες;» που παρέπεμπε ευθέως σε αναζήτηση χορηγών.

Επίσης, στις διατάξεις του σχεδίου ΠΔ για την κατάταξη του εκπαιδευτικού ως «επαρκής», «πολύ καλός», «εξαίρετος», ουσιαστικά στην τελευταία κατηγορία πηγαίνουν μόνον όσοι έχουν διδακτορικό. Στην δεύτερη κατηγορία το «πολύ καλός» αυτοί που έχουν μεταπτυχιακό και ουσιαστικά, η πλειοψηφία – το 99% των εκπαιδευτικών θα πάνε στο «επαρκής». Εκεί θα είναι, γιατί δεν μπορούνε να πάνε παραπάνω λόγω κατάργησης των εκπαιδευτικών αδειών-διδασκαλείων- επιμορφώσεων κλπ, γι’ αυτό λέω ότι θέλει συζήτηση συνολικά το πλαίσιο και όχι μόνο για την ΑΔΙΠΠΔΕ.

Ο πολύς κόσμος ακούγοντας για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτικών μονάδων κ.λπ., θεωρεί ότι μέσα από αυτό θα υπάρξει καλυτέρευση. Το ίδιο επιχείρημα το είχαμε ακούσει, κύριε Υπουργέ, και με το Α.Σ.Ε.Π.. Όταν γίνονταν το σύστημα διορισμών των εκπαιδευτικών στην δημόσια εκπαίδευση χωρίς τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ, τότε είχανε ρίξει όλα τα κακά επάνω στις πλάτες του εκπαιδευτικού και λέγανε ότι δεν μπαίνουν οι άξιοι στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ήρθε τελικά ο Α.Σ.Ε.Π., αλλάξανε όμως τα προβλήματα; Ακούσατε ότι είμαστε ευχαριστημένοι από αυτό το σχολείο; Όχι. Ποιες είναι όμως οι αιτίες; Γιατί, για να θεραπεύσεις ένα κακό, χρειάζεσαι τις αιτίες. Δεν είναι αιτία η υπό-χρηματοδότηση; Άμα δεν δώσετε χρήματα, μπορείτε να τα διορθώσετε; 2,15% έχετε για την παιδεία, μπορείτε να κάνετε κάτι για να βελτιώσετε τις δομές; Γιατί πρέπει να διαχέεται η εντύπωση στην ελληνική κοινωνία ότι η ποιότητα της εκπαίδευσης εξαρτάται αποκλειστικά από τον εκπαιδευτικό;

Να σας πω όμως τι εξαρτάται αποκλειστικά από τον εκπαιδευτικό; Το ότι ακόμη συνεχίζουν και λειτουργούν τα σχολεία οφείλεται αποκλειστικά στους εκπαιδευτικούς. Και αυτό πρέπει να τους το πιστώσουμε.

Τα μαθησιακά αποτελέσματα που είπατε, ποιά θα είναι δηλαδή; Και θα είναι και συγκρίσιμα, θα γίνονται τεστ; Αυτά χρειάζονται διευκρινήσεις και για τις οποίες εάν δεν δοθούν, πολύ λογικά σκεπτόμενοι λέμε ότι το πηγαίνετε προς τα εκεί, δηλαδή στις κατηγοριοποιήσεις των σχολείων και την εξάρτηση της χρηματοδότησής τους από τα αποτελέσματα που θα έχουν. Διευκρινίστε το, βάλτε το μέσα στον νόμο.

Είναι ανεξέλεγκτοι οι εκπαιδευτικοί αυτή τη στιγμή; Δεν είναι ανεξέλεγκτοι οι εκπαιδευτικοί. Οι εκπαιδευτικοί ελέγχονται από τον διευθυντή του σχολείου, τους Σχολικούς Συμβούλους και τα υπηρεσιακά Συμβούλια. Δηλαδή υπάρχουν διαδικασίες. Είναι πάντως αρνητικό να γυρίσουμε ξανά στην μονοπρόσωπη αξιολόγηση και ουσιαστικά ο ρόλος του Σχολικού Συμβούλου – που ήταν πράγματι κάτι για το οποίο πάλεψε όλος ο εκπαιδευτικός κόσμος και καταφέραμε την κατάργηση του επιθεωρητισμού – να καταργηθεί και να έρθει ξανά με την μορφή του επιθεωρητή. Δηλαδή αυτός που συμβουλεύει δε μπορεί ταυτόχρονα να αξιολογεί και να βάζει τον βαθμό και να εξαρτάται από αυτόν ο εκπαιδευτικός. Για εμάς, είναι κομβικό να καταργηθεί η ποσόστωση και να υπάρχει η δυνατότητα χωρίς κώλυμα να προάγεται ο εκπαιδευτικός από τον έναν βαθμό στον άλλον και χωρίς τη σύνδεση μισθού- βαθμού.

Θα ήθελα να σας πω ποια προαπαιτούμενα έχουμε και με αυτό θα κλείσω, κύριε Πρόεδρε. Κοιτάξτε, νομίζω ότι ο κίνδυνος για τα σχολεία είναι να χαλάσει το παιδαγωγικό κλίμα, γιατί είναι από τα ελάχιστα που έχουν απομείνει. Εάν δεν υπάρχει παιδαγωγική ελευθερία και παιδαγωγική δημοκρατία τότε ανελεύθεροι δάσκαλοι, δεν μπορούν να βγάλουν ελεύθερα παιδιά. Αυτό είναι βασικό. Δεν μιλάμε για ασυδοσία, είναι άλλο πράγμα η ασυδοσία και άλλο πράγμα η παιδαγωγική ελευθερία.

Με αυτά τα νομοθετήματα για την αξιολόγηση δεν χρειάζεται πλέον να είσαι απλώς καλός, γι΄ αυτό και μιλήσαμε για την ζούγκλα που θα επικρατήσει. Πώς να σας το πω; Οι εκπαιδευτικοί θα μπουν στη λογική του να κάνω και εκείνο το πρόγραμμα, να κάνω και το άλλο το πρόγραμμα, για να φανώ ο καλός και χάνουμε την ουσία, κύριε Υπουργέ. Θα τρέχουμε πίσω από προγράμματα, χάνουμε την ουσία και στο τέλος τα 3 R – που επιστρέφουν και οι Άγγλοι-για την πρωτοβάθμια ειδικά- δεν θα μπορέσουμε να τα δώσουμε στα παιδιά. Αναφέρομαι στη γραφή, στην ανάγνωση και στην αρίθμηση. Χάνουμε -το ξαναλέω- την ουσία και βάζουμε τους εκπαιδευτικούς να τρέχουν και να κυνηγούν μία σκιά και δεν πρόκειται να υπάρξουν αποτελέσματα θετικά για την εκπαίδευση.

Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε».


Στην Ελλάδα των ληγμένων τροφίμων που πρέπει να καταναλώσουμε, των ενεχυροδανειστηρίων, των μισθωτών και των συνταξιούχων που ο μισθός τους και η σύνταξή τους δεν φτάνει για το πρώτο πενθήμερο, των αστέγων, των παιδιών που λιποθυμούν, η Κυβέρνηση αυτή δεν πρέπει να έχει κανένα μέλλον. Οι εργαζόμενοι και ο λαός μας με τους αγώνες τους δεν θα επιτρέψουν τη συνέχιση αυτής της πολιτικής.
Κύριοι της Κυβέρνησης και της Συγκυβέρνησης, όσο πιο γρήγορα φύγετε, τόσο πιο λίγες θα είναι και οι καταστροφικές συνέπειες για τη χώρα μας. Σε αυτό θα συμβάλουμε σαν ΣΥΡΙΖΑ-Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο με όλες μας τις δυνάμεις και μέσα και έξω από τη Βουλή.

Στην Ελλάδα των ληγμένων τροφίμων που πρέπει να καταναλώσουμε, των ενεχυροδανειστηρίων, των μισθωτών και των συνταξιούχων που ο μισθός τους και η σύνταξή τους δεν φτάνει για το πρώτο πενθήμερο, των αστέγων, των παιδιών που λιποθυμούν, η Κυβέρνηση αυτή δεν πρέπει να έχει κανένα μέλλον. Οι εργαζόμενοι και ο λαός μας με τους αγώνες τους δεν θα επιτρέψουν τη συνέχιση αυτής της πολιτικής.
Κύριοι της Κυβέρνησης και της Συγκυβέρνησης, όσο πιο γρήγορα φύγετε, τόσο πιο λίγες θα είναι και οι καταστροφικές συνέπειες για τη χώρα μας. Σε αυτό θα συμβάλουμε σαν ΣΥΡΙΖΑ-Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο με όλες μας τις δυνάμεις και μέσα και έξω από τη Βουλή.

Γιάννης Αμανατίδης

ipaideia.gr