Τα τελευταία τέσσερα περίπου χρόνια, σε πολλές γειτονιές, πρωτοβουλίες εκπαιδευτικών οργανώνονται και δημιουργούν αλληλέγγυα σχολεία. Σχολεία, δηλαδή, που παρέχουν υποστηρικτικά μαθήματα, μαθήματα ξένων γλωσσών κ.α., χωρίς να μεσολαβεί κανενός είδους χρηματικής συναλλαγής, επιδιώκοντας τις ίσες ευκαιρίες των μαθητών για πρόσβαση στη γνώση. Μέχρι σήμερα, η αλληλεγγύη έχει αποκτήσει μεγάλες διαστάσεις και προκύπτει συχνά η ανάγκη να συναντηθούμε και να συζητήσουμε. Μια σειρά τέτοιων συναντήσεων των αλληλέγγυων σχολείων ξεκίνησε την προηγούμενη χρονιά. Έγιναν τρεις συναντήσεις, με κορύφωση την πανελλαδική των δομών αλληλεγγύης στη Γεωπονική.
Σκοπός ήταν αρχικά να χαρτογραφήσουμε την εικόνα των σχολείων. Να ανιχνεύσουμε τα κοινά μας χαρακτηριστικά και το ρόλο που θέλουμε να διαδραματίσουμε. Σε αυτές τις συναντήσεις, συμμετείχαν αλληλέγγυες δομές που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παιδείας, ανάμεσά τους και σχολεία μεταναστών, τα οποία έχουν πολύ μεγαλύτερη ιστορία, με κοινό χαρακτηριστικό το συμμετοχικό, αμεσοδημοκρατικό χαρακτήρα και την αυτοοργάνωση. Η πρώτη συνάντηση για φέτος έγινε στο Σχολείο Αλληλεγγύης Κερατσινίου, στις 10 Οκτωβρίου, και συμμετείχαν οχτώ αλληλέγγυα σχολεία από όλη την Αττική.
Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν περίπου 32 αλληλέγγυα σχολεία. Τα πιο μαζικά από αυτά έχουν τριψήφιο αριθμό μαθητών. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά επίπεδα σε ότι αφορά στην επίτευξη του βασικού στόχου, δηλαδή της συμμετοχής. Από τα πρώτα συμπεράσματα που βγήκαν, είναι ότι οι πιο «πετυχημένες» δομές, σε αυτό το ζήτημα, είναι εκείνες που έχουν το δικό τους χώρο, αλλά συνυπάρχουν και άλλες δράσεις αλληλεγγύης.

Κοινωνική μόρφωση

Οι προηγούμενες συναντήσεις άφησαν ως κεκτημένο, την κοινή πεποίθηση ότι τα αλληλέγγυα σχολεία πρέπει να παίξουν ένα διακριτό ρόλο στο εκπαιδευτικό σύστημα. Το δημόσιο σχολείο δεν μπορεί να παίξει το ρόλο της σύνδεσης με την κοινωνία. Να προσφέρει, δηλαδή, κοινωνική μόρφωση και να αναπτύξει νέες εκπαιδευτικές σχέσεις. Αυτός είναι ρόλος που θα παίξουν τα αλληλέγγυα σχολεία. Πάνω σε αυτές τις βάσεις στηρίχθηκε το κάλεσμα του Σαββάτου. Ένα κάλεσμα που φιλοδοξεί να γίνει αφετηρία για έναν κόμβο συνεννόησης, κοινής έκφρασης και διάδοσης ιδεών των αλληλέγγυων σχολείων.
Σήμερα, από τη μεριά του υπουργείου Παιδείας σχεδιάζεται η εργαλειοποίηση των εθελοντών καθηγητών σε προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας, με το εξευτελιστικό αντάλλαγμα της μοριοδότησης, στο πρότυπο των εξαγγελιών του Λοβέρδου. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η ενίσχυση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών μας. Είναι απαραίτητο να συμφωνήσουμε συγκλίσεις και αποκλίσεις σε σχέση με το δημόσιο σχολείο.

Εναλλακτικό μοντέλο λειτουργίας

Από τις σημαντικότερες αποκλίσεις, που αναφέρθηκαν, είναι το εναλλακτικό μοντέλο λειτουργίας. Οι μεικτές συνελεύσεις μαθητών- γονέων-εκπαιδευτικών είναι το κύτταρο των αλληλέγγυων σχολείων και αμφισβητεί το κυρίαρχο διοικητικό μοντέλο του δημοσίου σχολείου, όπου η συμμετοχή των μαθητών περιορίζεται στην εκλογή αντιπροσώπων, που κι εκείνοι μπορούν να έχουν λόγο σε «ότι τους αναλογεί». Επιπλέον, συζητήθηκε το θέμα της συνεργασίας αλληλέγγυων σχολείων και σχολείων μεταναστών και προσφύγων. Συνομολογήθηκε ότι παρά τις διαφορές που αφορούν πολιτικά χαρακτηριστικά, αλλά και εκπαιδευτικές ιδιαιτερότητες, υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για τη συνύπαρξή μας. Όπως έχει παρατηρηθεί, η συνύπαρξη αυτή θα εμπλουτίσει το πολιτικό στίγμα των αλληλέγγυων σχολείων με αντιρατσιστικά και αντιφασιστικά χαρακτηριστικά. Από την άλλη, θα ήταν λάθος να οδηγηθούν τα σχολεία μεταναστών και προσφύγων στην «περιθωριοποίηση».
Τα παραπάνω συζητήθηκαν το Σάββατο, μαζί με τεχνικά και υλικά προβλήματα, κοινά για τα περισσότερα αλληλέγγυα σχολεία. Στη συνάντηση συγκεντρώθηκαν, επίσης, σχολικά είδη για δημόσια σχολεία της Αττικής που υπάρχουν ανάγκες. Το επόμενο ραντεβού δόθηκε αρχές Δεκέμβρη, με τη δέσμευση ότι η εικόνα αυτής της συζήτησης θα μεταφερθεί στις συνελεύσεις της κάθε δομής, οι οποίες και θα πάρουν την τελική απόφαση για τη συνέχιση του διαλόγου, ώστε να βρεθεί ένας κοινός τόπος και ένα κοινό βάδισμα.