Τον Ιανουάριο του 2013, το ελβετικό ιατρικό συμβούλιο εξουσιοδοτήθηκε να ετοιμάσει μια έκθεση για την μαστογραφία.

Το συμβούλιο συμπεριλάμβανε έναν ειδικό σε θέματα ιατρικής ηθικής, έναν κλινικό επιδημιολόγο, έναν κλινικό φαρμακολόγο, έναν χειρούργο ογκολόγο, έναν επιστήμονα νοσηλευτή, έναν δικηγόρο και έναν οικονομολόγο ειδικό σε θέματα υγείας.

Δύο μέλη του συμβουλίου – ο Nikola Biller-Andorno, M.D. Ph.D. και ο Peter Juni, M.D. – μοιράστηκαν την άποψη τους στο New England Journal of Medicine, λέγοντας: “Όπως φαίνεται στο πρότζεκτ, γνωρίζουμε τις διαμάχες που υπάρχουν γύρω από το θέμα της μαστογραφίας τα τελευταία 10-15 χρόνια.

Όταν λάβαμε τις διαθέσιμες αποδείξεις και υπολογίσαμε τις επιπλοκές τους λεπτομερώς, ωστόσο, μας δημιουργήθηκαν πολλές ανησυχίες.”

33

Tα αρνητικά της υπερ-διάγνωσης

Οι γιατροί εξήγησαν ότι σοκαρίστηκαν που βρήκαν τόσες λίγες αποδείξεις ότι τα θετικά της μαστογραφίας ξεπερνούσαν τα αρνητικά. “Η μείωση σχετικού κινδύνου κατά περίπου 20% στην θνησιμότητα από καρκίνο του μαστού η οποία σχετίζεται με την μαστογραφία και η οποία περιγράφεται από τους περισσότερους ειδικούς έφερε μαζί της έναν σημαντικό διαγνωστικό καταρράκτη, με επαναληπτικές μαστογραφίες, βιοψίες την μία μετά την άλλη και υπερδιάγνωση των καρκίνων του μαστού – καρκίνων που δεν θα είχαν γίνει ποτέ κλινικά αντιληπτοί.”

Σύμφωνα με μια μελέτη του καναδέζικου κέντρου μαστογραφίας με διάρκεια 25 ετών, 106 από τους 484 καρκίνους που είχαν εντοπιστεί μέσω μαστογραφίας είχαν υποστεί υπερδιάγνωση, φτάνοντας το 21,9%. Οι γιατροί του συμβουλίου εξήγησαν. “Αυτό σημαίνει ότι 106 από τις 44.925 υγιείς γυναίκες στην ομάδα μαστογραφίας διαγνώστηκαν και έκαναν θεραπεία για καρκίνο του μαστού χωρίς να χρειάζεται, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα αχρείαστες χειρουργικές επεμβάσεις, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή έναν συνδυασμό αυτών.”

Τα θετικά της μαστογραφίας υπερεκτιμούνται

Μια επιπλέον έκθεση 10 δοκιμών με 600.000 γυναίκες δεν έδειξε αποτέλεσμα ότι η μαστογραφία επηρέασε την θνησιμότητα, κάτι που εγείρει ερωτήματα σχετικά με τα πλεονεκτήματα της μαστογραφίας. Μια έρευνα σχετικά με την άποψη των γυναικών στις ΗΠΑ ανακάλυψε ότι το 71,5% των γυναικών είπαν ότι πίστευαν ότι η μαστογραφία μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του μαστού τουλάχιστον στο μισό και 72,1% πίστευε ότι μπορούν να αποτραπούν τουλάχιστον 80 θάνατοι ανά 1.000 γυναίκες που κάνουν μαστογραφία.

Δείτε τα πραγματικά νούμερα: η μαστογραφία μειώνει τον κίνδυνο κατά 20% και μπορεί να αποτραπεί 1 θάνατος ανά 1.000 γυναίκες που εξετάζονται. Το ελβετικό ιατρικό συμβούλιο επικεντρώθηκε στην ανησυχητική διαφορά των αριθμών. Αναρωτιούνται πώς οι γυναίκες μπορούν να πάρουν μια εμπεριστατωμένη απόφαση αν υπερεκτιμούν τόσο πολύ τα πλεονεκτήματα της μαστογραφίας.

Η αναφορά τους δημοσιεύτηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2014. Αναγνώρισαν ότι δεν υπήρχαν αποδείξεις που να δείχνουν ότι η μαστογραφία επηρέασε το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας και τόνισαν τα αρνητικά των ψευδώς θετικών εξετάσεων και το ρίσκο της υπερδιάγνωσης.

Ας ρίξουμε μια ματιά στα νούμερα. Για κάθε θάνατο από καρκίνο του μαστού που αποτρέπεται στις ΗΠΑ σε ένα διάστημα 10 ετών με ετήσιες εξετάσεις μαστογραφίας ξεκινώντας από την ηλικία των 50:

490-670 γυναίκες είναι πιθανό να λάβουν ψευδώς θετική μαστογραφία με επαναληπτική εξέταση
70-100 γυναίκες είναι πιθανό να κάνουν βιοψία χωρίς να υπάρχει λόγος
3-14 γυναίκες υπερδιαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού ο οποίος δεν θα γινόταν ποτέ κλινικά αντιληπτός.

Μια τελευταία πρόταση

Η πρόταση του συμβουλίου είναι να μην υπάρχουν συστηματικά προγράμματα μαστογραφίας και να υπάρξει ένα χρονικό όριο για τα ήδη υπάρχοντα προγράμματα. Επιπλέον, δήλωσαν ότι πρέπει να εκτιμηθεί η ποιότητα όλων των μορφών μαστογραφίας και να παρέχονται ξεκάθαρες πληροφορίες στις γυναίκες σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα αρνητικά της μαστογραφίας.

Οι προτάσεις του συμβουλίου δεν είναι νομικά δεσμευτικές, αλλά η αναφορά δεν βρήκε σύμφωνους αρκετούς ειδικούς και οργανισμούς στην Ελβετία. Σύμφωνα με τους γιατρούς του συμβουλίου, “Ένα από τα κύρια επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον της είναι ότι ερχόταν σε αντίθεση με την παγκόσμια άποψη που επικρατεί ανάμεσα στους ειδικούς σε αυτόν τον τομέα…

Ένα άλλο επιχείρημα ήταν ότι η έκθεση ανησύχησε τις γυναίκες, αλλά αναρωτιόμαστε πώς μπορούμε να το αποφύγουμε με βάση τα δεδομένα που έχουμε.”