Διευκρινίσεις για τον τρόπο συνταξιοδότησης δικαιοδόχων μελών, λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, παρέχει με εγκύκλιό της η Διοίκηση του ΟΑΕΕ. Ειδικότερα, ορίζεται η ημερομηνία της 13ης Μαΐου 2016, ως αφετηρία εφαρμογής των νέων διατάξεων για περιπτώσεις που ο θάνατος επήλθε σε μεταγενέστερο χρόνο.

Τονίζεται ότι οι νέες διατάξεις αφορούν:

α) Τα δικαιοδόχα μέλη.

β) Τα ποσοστά κατανομής της σύνταξης μεταξύ των μελών.

γ) Οι όροι συνταξιοδότησής τους.

Συγκεκριμένα:

Ως δικαιοδόχα μέλη θεωρούνται τα εξής:

α. Ο επιζών σύζυγος: για μια τουλάχιστον τριετία, από την πρώτη του επομένου μήνα από το θάνατο του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου.

β. Τα νόμιμα τέκνα, τα νομιμοποιηθέντα, τα αναγνωρισθέντα, τα υιοθετηθέντα και όσα εξομοιώνονται με αυτά, με την προϋπόθεση ότι:

1) Είναι άγαμα και δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Το όριο αυτό παρατείνεται μέχρι του 24ου έτους, εφόσον φοιτούν σε ανώτερες ή ανώτατες αναγνωρισμένες σχολές του εσωτερικού ή του εξωτερικού ή σε Ι.Ε.Κ ή σε Κέντρα/Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης.

2) Κατά το χρόνο του θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου είναι άγαμα και ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία, εφόσον η ανικανότητά τους επήλθε πριν από την συμπλήρωση του 24ουέτους της ηλικίας τους. Στην περίπτωση αυτή η σύνταξη εξακολουθεί να καταβάλλεται και μετά την συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας.

γ. Ο/Η διαζευγμένος σύζυγος.

Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Ν.4387/16 με τους έγγαμους εξομοιώνονται πλήρως οι αντισυμβαλλόμενοι στο σύμφωνο συμβίωσης του Ν. 4356/2015, ως προς κάθε κοινωνικοασφαλιστικό δικαίωμα, παροχή υποχρέωση ή περιορισμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου ή της εν γένει κοινωνικοασφαλιστικής και προνοιακής νομοθεσίας.

Σε ό,τι αφορά την κατανομή των ποσοστών η εγκύκλιος του ΟΑΕΕ επισημαίνει ότι το ποσό σύνταξης των ανωτέρω δικαιούχων υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που δικαιούται ή που έχει δικαιωθεί ο θανών σύζυγος και επιμερίζεται ως εξής:

α) Για τον επιζώντα σύζυγο 50% της σύνταξης, για την τριετία από την πρώτη του επομένου του θανάτου μήνα. Για την συνέχιση ή μη της συνταξιοδότησης του επιζώντος συζύγου μετά την πάροδο της τριετίας θα δοθούν νεότερες οδηγίες από τη διοίκηση του Οργανισμού.

Σε περίπτωση θανάτου συνταξιούχου λόγω γήρατος, ο οποίος είχε συνάψει γάμο μετά την απονομή της σύνταξης, το προαναφερόμενο ποσοστό του 50% που δικαιούται ο επιζών σύζυγος ενδέχεται να περιορίζεται περαιτέρω. Επίσης και σε αυτή την περίπτωση θα δοθούν αναλυτικές οδηγίες από τη διοίκηση του ΟΑΕΕ με νεότερο έγγραφο.

β) Για κάθε παιδί ποσοστό 25% της σύνταξης. Αν πρόκειται για παιδί ορφανό και από τους δύο γονείς το παραπάνω ποσοστό διπλασιάζεται, εκτός αν το ορφανό παιδί δικαιούται σύνταξη και από τους δύο γονείς, οπότε το ποσοστό της δικαιούμενης σύνταξης δεν διπλασιάζεται.

Το συνολικό ποσό της κατά μεταβίβαση σύνταξης του επιζώντος συζύγου και των τέκνων σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος. Σε περίπτωση που το άθροισμα των ποσοστών των δικαιούχων υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος περιορίζεται ισόποσα το ποσοστό των τέκνων.

Σχετικά με τους γενικούς όρους συνταξιοδότησης ισχύει ότι για περιπτώσεις που ο θάνατος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου επέρχεται μετά την προαναφερθείσα ημερομηνία (13.05.2016) και εφεξής, ο επιζών σύζυγος δεν δικαιούται σύνταξη αν ο θάνατος του ασφαλισμένου ή του συνταξιούχου επήλθε πριν από την πάροδο 5 ετών από την τέλεση του γάμου, εκτός αν:

α) Ο θάνατος οφείλεται σε ατύχημα που προήλθε πρόδηλα και αναμφισβήτητα εξαιτίας της υπηρεσίας ή ανθρωποκτονία.

β) Κατά τη διάρκεια του γάμου γεννήθηκε ή με το γάμο νομιμοποιήθηκε, αναγνωρίστηκε ή υιοθετήθηκε τέκνο,

γ) Η χήρα κατά το χρόνο του θανάτου τελεί σε κατάσταση εγκυμοσύνης, η οποία δεν διεκόπη και γεννήθηκε ζων τέκνο

δ) Συντρέχει η περίπτωση ανασυστάσεως προϋπάρξαντος γάμου, αρκεί οι τελεσθέντες γάμοι, δηλαδή ο αρχικός και ο εξ ανασυστάσεως κατά τη διάρκεια του οποίου απεβίωσε ο σύζυγος, να έχουν διαρκέσει τουλάχιστον 5 χρόνια συνολικά, και ο εξ ανασυστάσεως να διήρκησε τουλάχιστον 6 μήνες.

Για περιπτώσεις απονομής συντάξεων, από θανάτους που συνέβησαν έως 12 Μαΐου 2016, ισχύουν τα εξής:

– Θα πρέπει να διεκπεραιώνονται με την έκδοση οριστικών συνταξιοδοτικών αποφάσεων, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο ΔΙΠΣΥΝ/Φ17/2/760552/26.05.2016 έγγραφο του ΟΑΕΕ. Στην περίπτωση που δεν είναι δυνατή η έκδοση οριστικών αποφάσεων, θα εξακολουθούν να διεκπεραιώνονται με την έκδοση προσωρινών αποφάσεων Ν.3996/2011, δηλαδή δεν θα ισχύουν οι αλλαγές του νέου νόμου για το Ασφαλιστικό που αναφέρθηκαν παραπάνω.

– Για περιπτώσεις μεταβίβασης σύνταξης λόγω θανάτου, εξακολουθούν να διεκπεραιώνονται, δεδομένου ότι δεν επέρχεται καμία διαφοροποίηση και ισχύουν οι προγενέστερες εγκύκλιοι του Οργανισμού.

– Σε περιπτώσεις που ο θάνατος έχει επέλθει έως 12.05.2016 και εφόσον το σχετικό συνταξιοδοτικό αίτημα υποβληθεί εντός της προβλεπόμενης ανά φορέα ασφάλισης προθεσμία (1 έτος), κρίνεται βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου.

– Αντίθετα, σε περίπτωση που το συνταξιοδοτικό αίτημα υποβληθεί μετά την πάροδο της προβλεπόμενης προθεσμίας (πέραν του έτους) και η έναρξη συνταξιοδότησης είναι από 01/06/2016 και μετά, ο μεν υπολογισμός της σύνταξης εμπίπτει στο νέο νομοθετικό πλαίσιο, πλην όμως τα δικαιοδόχα μέλη, η κατανομή των ποσοστών και οι λοιποί όροι συνταξιοδότησης θα ακολουθούν το προγενέστερο νομοθετικό πλαίσιο που ίσχυε κατά την ημερομηνία θανάτου.

Παραδείγματα

Θάνατος ασφαλισμένου 20/02/15 και αίτηση για απονομή σύνταξης 20/9/2016. Επειδή το αίτημα υποβλήθηκε μετά την πάροδο της προβλεπόμενης προθεσμίας του ενός έτους, η έναρξη συνταξιοδότησης θα είναι από 01/10/2015, δηλαδή πριν την έναρξη ισχύος του Ν.4387/2016 και ως εκ τούτου ο υπολογισμός της δικαιούμενης σύνταξης, η κατανομή των ποσοστών στα δικαιοδόχα μέλη καθώς και οι γενικοί όροι συνταξιοδότησης θα γίνουν με το προϊσχύον νομοθετικό πλαίσιο.

– Θάνατος ασφαλισμένου 12/05/16 και αίτηση για απονομή σύνταξης 12/5/2017. Δεδομένου ότι το αίτημα υποβλήθηκε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας του ενός έτους, παρότι η έναρξη συνταξιοδότησης θα είναι από 01/06/2016, δηλαδή μετά την έναρξη ισχύος του Ν.4387/2016, ο υπολογισμός της δικαιούμενης σύνταξης, η κατανομή των ποσοστών στα δικαιοδόχα μέλη καθώς και οι γενικοί όροι συνταξιοδότησης θα γίνουν με το προϊσχύον καθεστώς.

– Θάνατος ασφαλισμένου 12/05/16 και αίτηση για απονομή σύνταξης 13/6/2017. Επειδή το αίτημα υποβλήθηκε μετά την πάροδο της προβλεπόμενης προθεσμίας του ενός έτους και η έναρξη συνταξιοδότησης θα είναι από 01/07/2016, δηλαδή μετά την έναρξη ισχύος του Ν.4387/2016, ο υπολογισμός της δικαιούμενης σύνταξης θα γίνει με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, πλην όμως η κατανομή των ποσοστών στα δικαιοδόχα μέλη καθώς και οι γενικοί όροι συνταξιοδότησης θα γίνουν με το προϊσχύον καθεστώς.

– Θάνατος ασφαλισμένου 13/05/16 και μετά, οποτεδήποτε και αν υποβληθεί το συνταξιοδοτικό αίτημα ο υπολογισμός της σύνταξης, η κατανομή των ποσοστών στα δικαιοδόχα μέλη καθώς και οι γενικοί όροι συνταξιοδότησης θα γίνουν με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.