Η διασφάλιση της βιωσιμότητας παραμένει το κύριο μέλημα του συνταξιοδοτικού συστήματος, που πρέπει να συμβαδίζει με τη διασφάλιση της επάρκειας των συντάξεων, σύμφωνα με το κεφάλαιο για το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα που περιέχεται στη σημερινή έκθεση της Κομισιόν για τα συνταξιοδοτικά συστήματα στην ΕΕ. Η Κομισιόν προειδοποιεί μαλιστα ότι οι προσπάθειες των ελληνικών αρχών πρέπει να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προκλήσεων που συνδέονται με τη συνταξιοδότηση, όπως: η οικονομική ύφεση, η υψηλή ανεργία, η μη κανονική απασχόληση, η αδήλωτη εργασία και η φοροαποφυγή.

Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2016 θεωρείται η πιο κρίσιμη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και περιλαμβάνει σημαντικά αναδιανεμητικά στοιχεία, τα οποία αναμένεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στη μελλοντική βιωσιμότητα των συντάξεων. Σημειώνει ότι η μελλοντική επάρκεια των συντάξεων στην Ελλάδα διασφαλίζεται, μακροπρόθεσμα, με την εφαρμογή σχετικά υψηλού μελλοντικού ποσοστού ακαθάριστης συνταξιοδότησης για τους χαμηλόμισθους.

Ωστόσο, δεδομένου ότι αναμένεται ότι θα τεθούν σε εφαρμογή περαιτέρω μειώσεις στις συντάξεις πληρωμών στο εγγύς μέλλον, η μελλοντική επάρκεια των συντάξεων βραχυπρόθεσμα ενδέχεται να επηρεαστεί αρνητικά. Τονίζει δε ότι οι συντάξεις στην Ελλάδα φαίνεται να έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης στους συνταξιούχους, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από τους δείκτες επάρκειας των συντάξεων βελτιώθηκαν κατά την περίοδο 2008-2016,

Σύμφωνα με την έκθεση Το κύριο μέλημα του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα παραμένει η βιωσιμότητά του, δεδομένου ότι η χώρα παρουσιάζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά πληθυσμού ηλικίας άνω 55 μεταξύ των χωρών της ΕΕ των 28, καθώς και πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας. Εντούτοις, μεταξύ των βασικών ζητημάτων που αφορούν τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος είναι ο τρόπος εξασφάλισης της οικονομικής βιωσιμότητας μαζί με την κοινωνική αποτελεσματικότητα που θα εξασφάλιζε, μεταξύ άλλων, την επάρκεια των συντάξεων.

Από την άποψη αυτή, είναι επιτακτική ανάγκη η πλήρης υλοποίηση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος του 2016 να εγγυάται ένα αξιοπρεπές επίπεδο παροχών υπό τους περιορισμούς που δημιουργεί το επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης μαζί με το επίπεδο των πρωτογενών πλεονασμάτων του προϋπολογισμού. Επιπλέον, οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προκλήσεων που συνδέονται με τη συνταξιοδότηση, όπως: οικονομική ύφεση, υψηλή ανεργία, μη κανονική απασχόληση, αδήλωτη εργασία και φοροδιαφυγή.

Ειδικότερα, η εφαρμογή ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας, μαζί με πολιτικές και μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, ενδέχεται να μειώσουν την ανεργία και να αυξήσουν τα ποσοστά απασχόλησης (κυρίως γυναικών), γεγονός που θα οδηγήσει τελικά σε αύξηση του αριθμού των ασφαλισμένων. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένες πολιτικές και μέτρα (ενεργός γήρανση) προκειμένου να βελτιωθεί το ποσοστό συμμετοχής των ηλικιωμένων εργαζομένων (55-67 ετών). Αυτό θα είναι κρίσιμο για το συνταξιοδοτικό σύστημα, καθώς αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της μέσης πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης και, ενδεχομένως, σε αύξηση της περιόδου καταβολής εισφορών, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διάρκειας της συνταξιοδότησης.

Για το σκοπό αυτό, πρέπει να προωθηθούν περαιτέρω πολιτικές που προωθούν τα αντικίνητρα πρόωρης συνταξιοδότησης.

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην καθιέρωση κατάλληλων μηχανισμών που θα αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της λαθραίας εργασίας και της φοροδιαφυγής, τα οποία συνεχίζουν να παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα στην Ελλάδα.

Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να εισαχθούν ειδικές ρυθμίσεις κοινωνικής προστασίας για την κάλυψη των αναγκών που συνδέονται με τις νέες μορφές εργασίας (όπως η τηλεργασία, κ.λπ.). Επιπλέον, δεδομένου ότι ο αριθμός των μη τυποποιημένων εργαζομένων αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, είναι σημαντικό οι υπάρχοντες κανόνες περί συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων να γίνουν πιο ευέλικτοι γι `αυτούς, προκειμένου να βελτιωθεί η επιλεξιμότητα τους για συνταξιοδοτικά αποτελέσματα και, γενικότερα, να βελτιωθεί η κάλυψη κοινωνικής προστασίας.